Achilles en Polyxena

(1972)–P.C. Hooft– rechtenstatus



[4e. Handelinghe.] 4e. Handelinghe. 1e Wtcoomen Achilles, Automedon. Achilles Vervloecte handen, en wel waerdich wt te roijen,Ga naar voetnoot807 Die u besmetten met d' edelste bloet van Troijen.Ga naar voetnoot808 Vervloecte voeten, die de stoute borst betradtGa naar voetnoot809 810[regelnummer] Des vroomsten capiteijns, die Asien heeft gèhadt.Ga naar voetnoot810 En ghij sijt me vervloect, ô overwreede ooghen,Ga naar voetnoot811 Die sulcke moorderij t' aenschouwen cont gedoogen. En noch vervloecter sijt ghij, overwreet gemoet, Diet moorden van mijn lieff haer aldernaeste bloetGa naar voetnoot814 815[regelnummer] Verdragen cunt. Van wat geslacht sijt ghij geboren, Achilles? dat de geen, die ghij hadt wtvercoren Tot een schoonbroeder waert, ghij selve die vermoort!Ga naar voetnoot817 Van meerder wreetheyt is int oorloch noijt gehoort.Ga naar voetnoot818 Helaes, Polyxena! den moort heb ick bedreven. 820[regelnummer] De schult heb ick alleen, wilt ghij die niet vergeven,
[pagina 83]
En straft mij nae verdienst, so ist met mij gedaen.Ga naar voetnoot821 Als ick mijn Juffrou had, heb ickse laeten gaen.Ga naar voetnoot822 Als sij haer lichaem boodt om t' dode te bevrijen,Ga naar voetnoot823 Doen heb ick haer niet in mijn tente willen lijen.Ga naar voetnoot824 825[regelnummer] Als ick niet haer, maar sij mij om vergiffnis badt,Ga naar voetnoot825 Doen sandt ick haer te rug met d' ouders na de stadt.Ga naar voetnoot826 Doen wild' ick opter daet daer inne niet besluijtenGa naar voetnoot827 Om t' overleggen wat daer al wt conde spruijten.Ga naar voetnoot828 Maer doort affwesen wert ick met meer pijns gequelt.Ga naar voetnoot829 830[regelnummer] Nu routet mij, dat ickt dus lang heb wtgestelt.Ga naar voetnoot830 Want als ick d' eerste mael liet mijn gesichte dwalen In hare jonckheyts glans en in haer ogen stralen,Ga naar voetnoot832 Dranck ick haer beeltenis door d' oogen in mijn borst;Ga naar voetnoot833 Een dranck, helaes! die niet verslaet, maar scherpt den dorst. 835[regelnummer] De schoone beeltenis nam in het hert haer plaetseGa naar voetnoot835 En maectent tot een kerck; als een godinne staetseGa naar voetnoot836 Daer op een outaer hooch, daer wert s' erkent alleen,Ga naar voetnoot837 En van de drang van mijn gedachten aengebeen.Ga naar voetnoot838 Daer branden tot haer eer duijsent en duijsent toortsen. 840[regelnummer] Staech sij mijn harte dwingt met hare blixems coortsen,Ga naar voetnoot840 Tot een begeerte van t' geen haer gelijckend' is,Ga naar voetnoot841 En dats mijn lieff, daer van is sij de beeltenis.
[pagina 84]
Ghaet send' u lieff van hier over veel duijsent mijlen,Ga naar voetnoot843 Sij heeft den booch, tis waer, maer ghij int hert de pijlen. 845[regelnummer] Wat helpt, Achilles, dat ghij haer van u veriaecht,Ga naar voetnoot845 Als ghij haer beeltenis binnen int t' herte draecht? Ghij sentse wech om u gedachtnis te bedriegen.Ga naar voetnoot847 Hier sit sij in u borst, hier can sij u niet liegen!Ga naar voetnoot848 Hoe ghijse meerder poocht te stellen wt u sin,Ga naar voetnoot849 850[regelnummer] Hoe ghij u meer verwart in u begonnen min!Ga naar voetnoot850 Automedon! Automedon Mijnheer. Achilles Ick heb dees brieff geschreven, Opdat ghij dien terstont gaet aan mijn Juffrou geven. Gaet binnen troijen nu dewijl het is bestant.Ga naar voetnoot853 Draecht sorge datse coom behouden in haer hant.Ga naar voetnoot854 Automedon 855[regelnummer] Ick gae, mijn heer, en salt volcomelijck bestellen.Ga naar voetnoot855 Achilles Helaes! de vreese gaet mijn herte deerlijck quellen,Ga naar voetnoot856 Begeerte geeft mijn hoop, en dat is al haer grondt.Ga naar voetnoot857 De minnaer licht gelooft t' geen hij sich selven iondt.Ga naar voetnoot858
[pagina 85]
Ick heb u vaders staet, schone Princes, bedorven.Ga naar voetnoot859 860[regelnummer] U waerste broeder is door dees mijn hant gestorven.Ga naar voetnoot860 Als ghij int leger waert, toond' ick u luttel eer.Ga naar voetnoot861 Als ick u houden mocht, sand ick u lijcwel weer.Ga naar voetnoot862 Sijnt minneteekens dit? Helaes! met grote reenGa naar voetnoot863 Sult ghij mijn bood' versmaen en brieff met voeten treen.Ga naar voetnoot864 865[regelnummer] Waertoe is wanhoop goet? hoe nu, Achilles, hoe?Ga naar voetnoot865 Betroudt ghij dat dan u beleeffde Joffrou toe?Ga naar voetnoot866 t' Sal strecken tot profijt van al haer ondersaeten.Ga naar voetnoot867 Haer ouders sullen haer tot uwe liefft bepratenGa naar voetnoot868 Op alderleij manier; ist om u deuchde niet,Ga naar voetnoot869 870[regelnummer] 't Sal om t' behouden sijn van t' geen haer overschiet.Ga naar voetnoot870 t' Verlies haer brengen sou int wterste bedroeven.Ga naar voetnoot871 Dan, ick sal in mijn tent het antwoort gaen vertoeven.Ga naar voetnoot872
4e. Handelinghe. 2e. Wtcoomen Priamus, Paris. Hecuba. Polyxena. Paris Autumedon heeft hier terstont een brieff gebracht,Ga naar voetnoot873 Mijn heer en vader, daer ick op te letten acht.Ga naar voetnoot874
[pagina 86]
Hecuba 875[regelnummer] Aen wien? Paris Maer aen u dochter ist, mijn vrou en moeder.Ga naar voetnoot875 Priamus Geeftse aen Polyxena. Polyxena Leest gijs', mijn heer en broeder.Ga naar voetnoot876 Paris Achilles, die door minnen sterft,Ga naar voetnoot877 Edel princes, wiens schoonheijt hem verwan,Ga naar voetnoot878 Die wenscht u al t' welvaren, dat hij derft,Ga naar voetnoot879 880[regelnummer] En acht dat al, dat hij u wenschen kan.Ga naar voetnoot880 Mijn lyefde, die 'ck u draech so groot en ongemeeten,Ga naar voetnoot881 Meend' ick, princes, door u affweesen te vergeten.Ga naar voetnoot882 Maer laes! gelijck een stat, die nae lang wederstant,Ga naar voetnoot883 Snachts overrompelt en gesteeken wert aen brant,Ga naar voetnoot884 885[regelnummer] Off de verwinner schoon de torts te rug gaet trecken,Ga naar voetnoot885 De brant laet daerom niet sich selven voort te strecken.Ga naar voetnoot886 De vlamme voet sich selffs, en hem rontomme went,Ga naar voetnoot887 Soo lang daer huys off kerck off muer is overent.
[pagina 87]
Also der minnen vlam, hoe wel ick u ontbeerden,Ga naar voetnoot889 890[regelnummer] En ging daerom niet wt, maer daeglijxs sich vermeerden.Ga naar voetnoot890 Die voel ick in mijn borst nu van so grooten cracht, Dat het mij seer verdriet, dat ick oijt heb gedacht Om u, princesse schoon, wt mijnen sin te stellen.Ga naar voetnoot893 U, seg ick, die so licht mijn hooch gemoedt cont vellen. 895[regelnummer] Laet mijn stantvasticheijt in uwe min vol pijnGa naar voetnoot895 U een versekering van mijn getrouheijt sijn.Ga naar voetnoot896 En mijn getrouheijt, die ick u betoon door desen,Ga naar voetnoot897 Van mijn stantvasticheyt u een verseeckring wesen. Dus salft Achilles hert, princes, met u genae, 900[regelnummer] Op dat het in het vuijr geen asch wert en vergae,Ga naar voetnoot900 Maer dat het in den aert des Salamanders keere,Ga naar voetnoot901 So dat de brant het selve voed' en niet verteere, Op dat de brant int hart en t' harte in den brant Gedueren ewichlijck, u tot een offerhant.Ga naar voetnoot904 Finis Paris 905[regelnummer] Heer vader, hier ist al, wat dunct u van dees saecken?Ga naar voetnoot905 Wat salmen alderbest hier in doch mogen maecken?Ga naar voetnoot906 Priamus Onnodich lang beraet, want mijnen sin is dit:Ga naar voetnoot907 Laetten ons weygren niet, dewijl hij om haer bidt.Ga naar voetnoot908
[pagina 88]
Wij sien t' quaet, dat ons quam door dien hij bleeff versteecken.Ga naar voetnoot909 910[regelnummer] Voorseecker sal de Prins de Griecken op doen breecken, Als danckbaer van de gunst, oft so hij dat niet doet,Ga naar voetnoot911 Polyxena heeft tijt te temmen sijn gemoet, En sal hem metter tijt cunnen so wel bepraeten,Ga naar voetnoot913 Dat hij vergeeten sal sijn toorn, en varen laeten. 915[regelnummer] Al swerelts cracht so licht geen hooch hert nederleijtGa naar voetnoot915 Als dees schone Vrous vruntlijcke tederhaijt.Ga naar voetnoot916 Indien Polyxena Achilles can bewegen,Ga naar voetnoot917 t' Welvaeren vant gants rijck isser gans aen gelegen.Ga naar voetnoot918 Polyxena Ellendich coninxs kint! is dan t' gemeen geluckGa naar voetnoot919 920[regelnummer] Alleen gelegen aen u ongeval en druck?Ga naar voetnoot920 In troijens hoochste feest onder 't gemeen verblijenGa naar voetnoot921 Sult ghij alleen benaut in droefheyt sijn en lijen?Ga naar voetnoot922 Somen de plagen niet van de troijaense walGa naar voetnoot923 Kan keeren dan door mijn verdriet en ongeval,Ga naar voetnoot924 925[regelnummer] Doot mij te besten van mijns vaders ondersaeten,Ga naar voetnoot925 Veel eer dan ghij mij sout slavinne werden laetenGa naar voetnoot926 Van eenen, die mijn waerste broeder heeft gedoot.Ga naar voetnoot927
[pagina 89]
Priamus Dits t' eenich middel om te comen wt den noot. Paris Hola! Heer Vader, so ghij Paris raet wilt achten,Ga naar voetnoot929 930[regelnummer] Ghij cunt hier in voorsien en stillen haere clachten.Ga naar voetnoot930 Ick sal den grieck ontbien, dat hij hem vinden laetGa naar voetnoot931 Gins in Apolloos kerck, die in de bossche staet,Ga naar voetnoot932 Daer ick hem loven sal mijn suster te doen trouwen,Ga naar voetnoot933 Die oock sal komen daer met al haer staet Joncvrouwen.Ga naar voetnoot934 935[regelnummer] En als Achilles minst sal op sijn hoede staen,Ga naar voetnoot935 Sal ick hem onversiens daer op de plaets verslaen.Ga naar voetnoot936 Priamus En vreest ghij niet de schant van dees verraderije? Paris Wie soudt bedroch in sijn vijandt te crencken mije?Ga naar voetnoot938 Priamus Die werck van d' eere maeckt, en schant en laster vreest. Paris 940[regelnummer] Eerlijck ist winnen, t' sij door cracht off cloecke geest. Priamus Die door bedroch verliest en acht sich niet verwonnen.Ga naar voetnoot941
[pagina 90]
Paris Off hijt soo acht off niet, wert niettemin verslonnen.Ga naar voetnoot942 Priamus De waere winst dat is t' breecken van t' svijants moet.Ga naar voetnoot943 Paris Waer blijft sijn moet off macht breeck ick sijn hart verwoet?Ga naar voetnoot944 Priamus 945[regelnummer] Al is Achilles doot, het heijr is niet gedwongen.Ga naar voetnoot945 Paris Weet ghij niet, vader, wat Apollo heeft gesongen?Ga naar voetnoot946 Dat Troija nummermeer sal gaen in slavernij, Indien Achilles daer niet tegenwoordich sij.Ga naar voetnoot948 En nae sijn doot kan hijr niet tegenwoordich wesen.Ga naar voetnoot949 950[regelnummer] Waerom besluijt ghij niet? Wat staet hier doch te vreesen? Hecuba Doet so, mijn lieffste soon, ick en sal lijden niet,Ga naar voetnoot951 Dat anders dan ghij segt, in dese saeck geschiet. Wreeckt ghij mijn Hectors doot, wreect ghij mijn heete tranen. Wreeckt Troijas nederlaech, gaet so de strate banenGa naar voetnoot954 955[regelnummer] Tot welvaert van u volck, en wtgang van den crijch.Ga naar voetnoot955 Wreect so de wreede smaet, die ick van droefheijt swijch.Ga naar voetnoot956
[pagina 91]
Paris Tsa, page, gaet de grieck terstont de bootscap draegen.Ga naar voetnoot957 Segt, dat Polyxena verhoren wil sijn claegen,Ga naar voetnoot958 En datse tot een vrou van hem sal sijn getrout, 960[regelnummer] So hij sich vinden laet gins in Apolloos woudt.Ga naar voetnoot960 En ghij, vrou suster, in het eerste t' samen comen, Sult hem u hoochste goet en alderliefste nomen,Ga naar voetnoot962 En veijnsen off ghij seer tot hem genegen waert,Ga naar voetnoot963 Waer door gelegenthaijt sal werden gh' openbaertGa naar voetnoot964 965[regelnummer] Om doort geluckich stuck ons burgers te verquicken.Ga naar voetnoot965 Daerom een ijder gae terstont hem hiertoe schicken.Ga naar voetnoot966
4e. Handelinghe. 3e. Wtcoomen Choor Choor 1. Elck acht geluckich s' princen leevenGa naar voetnoot967 Door weeldens valschen blijck.Ga naar voetnoot968 Hij, door dees meening selffs gedreeven,Ga naar voetnoot969 970[regelnummer] Waent niemant sijns gelijck.Ga naar voetnoot970 Maer liet hij eens het rijckGa naar voetnoot971 En het gebieden willich vaeren, En proefd' off laechhaijt rust can baeren,Ga naar voetnoot973 De hoocheijt hij verachten sou als slijck.Ga naar voetnoot974
[pagina 92]
2. 975[regelnummer] Dat een gemeenen man beproefdenGa naar voetnoot975 t' Geen hij acht sulck geluck, Wat sorg en angst een prins bedroefden, Wat onrust en wat druck, Hij achten beeter t'juck 980[regelnummer] Als een gemeene man te draegen, Dan andren met het juck te plaegen.Ga naar voetnoot981 Men oordeelt onervaren in dit stuck.Ga naar voetnoot982 3. Een Prins wil datmen hem sal vreesen, En acht het selve goet, 985[regelnummer] Die selve vreest gevreest te weesen. De nacht hem niet behoet, Noch slaep sijn smart versoet. Als alle menschen ruste raepen,Ga naar voetnoot988 Ontsteelt het sorgen hem sijn slapen.Ga naar voetnoot989 990[regelnummer] Dat elck gebuert, een Prins ontbeeren moet.Ga naar voetnoot990 4. Wat hooch huijs heeft oijt Prins genooten,Ga naar voetnoot991 Dat niet is omgewent?Ga naar voetnoot992 Wat vintmen doch voor hoge slooten,Ga naar voetnoot993 Diet oorloch niet en schent?Ga naar voetnoot994 995[regelnummer] Waer sietmen doch ontrentGa naar voetnoot995 Het hoff de schaempt in eeren houwen?Ga naar voetnoot996 Gerechticheyt, huwlijckse trouwe En sijn de groote hooven niet bekent. 5. Het hoff dat volcht Bellona bloedichGa naar voetnoot999
[pagina 93]
1000[regelnummer] Met hare roed' in de hant.Ga naar voetnoot1000 De helse, bose Fury woedich,Ga naar voetnoot1001 Die hoverdie plant,Ga naar voetnoot1002 Wiens hongerige tant De grootste doet hovaerdich raesen, 1005[regelnummer] Verslint de huijsen opgeblasenGa naar voetnoot1005 En werpt de hoge princen neer int sant. 6. Indien men t' oorloch niet siet blincken,Ga naar voetnoot1007 Maer van bedroch affstaen,Ga naar voetnoot1008 Het groot moet door sijn swaerheyt sincken, 1010[regelnummer] En t' hooch te gronde gaen. De schipper is belaenGa naar voetnoot1011 Als goede wint het schip gaet stijven,Ga naar voetnoot1012 Vreest, het geluck t' schip om sal drijven;Ga naar voetnoot1013 De hoochste torens meest de buijen slaen.Ga naar voetnoot1014 7. 1015[regelnummer] De hoochste eijcken sietmen breecken Die in de bosschen staet.Ga naar voetnoot1016 t' Geweer, wt Jovis hant gestreecken,Ga naar voetnoot1017 De hoochste bergen slaet, Het vetste beest men gaet, 1020[regelnummer] Niet t' slechste om te doden haelen, Bereijt men costelijcke maelen.Ga naar voetnoot1021 Wat vallen sal, Fortuijn verhogen laet.Ga naar voetnoot1022
[pagina 94]
8. Best dueren matelijcke dinghen,Ga naar voetnoot1023 Daer t' hooch haest vallen can.Ga naar voetnoot1024 1025[regelnummer] Die mate noijt ging overspringen,Ga naar voetnoot1025 Als een gemeene man,Ga naar voetnoot1026 Die noyt en schayde vanGa naar voetnoot1027 De strant, bevreest de zee te naecken,Ga naar voetnoot1028 Roijt onder t' lant, dat hij kan raecken,Ga naar voetnoot1029 1030[regelnummer] Het hoochste luck alhier op aerden wan.Ga naar voetnoot1030
4e. Handelinghe. 4e. Wtcoomen Achilles Soo dees godin, veel hoger van manierenGa naar voetnoot1031 Als d' ander goôn, beleeft en goedertieren,Ga naar voetnoot1032 Met een genadich ooch mijn smert aensiet, Der goden staet niet meer k' acht als verwonder.Ga naar voetnoot1034 1035[regelnummer] k' En vrees de snelle blixem noch de donder,Ga naar voetnoot1035 Benij Jupijn Ambroos en Nectar niet.Ga naar voetnoot1036 Terstont quam mij een bood', van Paris affgevaerdicht,Ga naar voetnoot1037 Dat haer Polyxena niet langer veronwaerdichtGa naar voetnoot1038 t' Erkennen mijne trou, dat se sal comen nu 1040[regelnummer] Gins in Apollos wout, waer van sij lang was schu.Ga naar voetnoot1040
[pagina 95]
Sonder mijn swaert, alleen, en heb ick niet te schrome.Ga naar voetnoot1041 Maer hoe? siet, daer ist hoff, tis tijt dat icker come.Ga naar voetnoot1042
4e. Handelinghe. 5e. Wtcoomen Achilles, Polyxena, Paris, Deïphobus. Sonnet. Achilles Gentiel goddin, alleen besitster van mijn hert,Ga naar voetnoot1043 Schoon ziele van mijn ziel, meestres van mijn gedachten, 1045[regelnummer] Wiens schoonhaijts clare glans, en gracy mijn vercrachten,Ga naar voetnoot1045 Als in den blonden strick mijn hert gevangen wert,Ga naar voetnoot1046 Indien ghij niet aensiet de wreethayt van mijn smart, En stopt u oren voor mijn al te sware clachten, Van mij en hebdij niet dan droeffheijt te verwachten 1050[regelnummer] En de melijdeloose doot en d' aerde swart.Ga naar voetnoot1049-1050 Maer gaet ghij tot gena u goedertieren wennen,Ga naar voetnoot1051 En wilt de trouwe van u dienaer recht bekennen, Verlost ick werden sal van droeffheijt, sorch en pijn.Ga naar voetnoot1053 Mijn hert, dat door het vuijr soud' lichtelijck verteeren, 1055[regelnummer] En sal dan nummermeer in assche cunnen keeren, Maer in een schonen brant altijt onsterfflijck sijn. Polyxena Aensiend' u lang vervolch, en aenstaen boven maten,Ga naar voetnoot1057
[pagina 96]
Hoe wel ick oorsaeck heb, Achilles, u te haten, Sloech ick mijn oogen op u wijtberoemde duechtGa naar voetnoot1059 1060[regelnummer] En op de schoonheijt van u fluxs gestelde iuecht,Ga naar voetnoot1060 De welcke dingen, t' sint dat sij mij wel geviele, Baerden een vreemde lust vol onrust in mijn ziele, In veughen dat ick haest mijn toornicheijt vergadt,Ga naar voetnoot1063 En t' rout mij, dat ick u so leed' oijt heb gehadt.Ga naar voetnoot1064 1065[regelnummer] Tis mijn de grootste pijn des werrelts te gedencken,Ga naar voetnoot1065 Dat ick oijt heb gedacht, Achilles, u te crencken.Ga naar voetnoot1066 Naer ick mijn gramschap dan op gh' offert heb aen w,Ga naar voetnoot1067 Coom ick, grootmoedich Prins, als u dienaersse nuGa naar voetnoot1068 Om op te offren voorts aen u alhier ter steedeGa naar voetnoot1069 1070[regelnummer] Mijn hert, mijn wil, en oock al mijn genegentheede.Ga naar voetnoot1070 Daerom, Achilles, wilt ontfaen van mijnder hant, En gunstich nemen aen desen mijn offerhant,Ga naar voetnoot1072 En mijn versekren, dat de lieffd' met swaere plagen,Ga naar voetnoot1073 Die ghij soo lange tijt tot mijwaert scheent te dragen,Ga naar voetnoot1074 1075[regelnummer] Warachtich is en sal altijt gestadich sijn.Ga naar voetnoot1075 Waeraen te twijfflen valt mij een soo swaere pijn,Ga naar voetnoot1076 Dat ick int midden van mijn vlam bevries doort vreesen.Ga naar voetnoot1077 Dus maeckt mij, prince, dat ick mach verseekert weesen,Ga naar voetnoot1078 Nae dien de twijfels mij wel duijsent doon aendoen.Ga naar voetnoot1079
[pagina 97]
1080[regelnummer] Maer waerom soud' ick oock cunnen van u vermoen,Ga naar voetnoot1080 Dat ghij geveijnsdelijck sout sulcken liefd' ontfangen,Ga naar voetnoot1081 Gelijck het herte van Polyxena heeft bevangen? Neen, neen, ten kan niet sijn, neent seeckerlijck niet, hoe? Al droecht ghij mij oock gans geen liefd' met allen toe,Ga naar voetnoot1084 1085[regelnummer] Weerliefd' soud' in u hert voorseecker comen wercken, Als ghij de grootheijt van mijn lijefde maer cont mercken.Ga naar voetnoot1086 Mijn lijefd' t' sint haer begin nam soo veel toe en wan,Ga naar voetnoot1087 Dat ickse met t' gedacht nau achterhalen can.Ga naar voetnoot1088 Mijn lijefde is soo groot, en brant so ongemeeten,Ga naar voetnoot1089 1090[regelnummer] Achilles, dat ick selff haer grootheijt niet can weeten. Het leeven van mijn lijefd' en sijn geduerichaijtGa naar voetnoot1091 Sal niet van dach off wr, maer sijn van ewichaijt. So de verdienste van dit goddelijcke lijenGa naar voetnoot1093 U niet beweegen off tot waere liefd' kan vlijen,Ga naar voetnoot1094 1095[regelnummer] En so Polyxena, s' coninxs van troijas bloet, Door iemandt anders dan haer selven bidden moet,Ga naar voetnoot1096 U door u ooghen schoon, Achilles, ick besweere, Door wiens godlijcke cracht mijn felle moet viel neere,Ga naar voetnoot1098 Dat ghij mij wedermint gelijck gh' wterlijck toont, 1100[regelnummer] En dat u lijefde duer mijn trou met trouwe loont.Ga naar voetnoot1100 Achilles Had ick u overlang niet gaen besitster stellenGa naar voetnoot1101 Volcomen van mijn hert, een oogenstrael sou vellen
[pagina 98]
Seer lichtlijck mijn gemoet, en dwingent tot u min.Ga naar voetnoot1103 Maer t' sint ghij d' eerste mael de schoonst scheent in mijn sin, 1105[regelnummer] Heb ick met sulcken hit en smert u lijefd' gedraegen,Ga naar voetnoot1105 Datter geen wr voor bij en ging van so veel daegen, Off ijvrich ick aenbadt u schone beeltenis,Ga naar voetnoot1107 Die siele van mijn siel, mijns levens leven is. Maer laes! princes, wat sal ick u opoffren weerGa naar voetnoot1109 1110[regelnummer] In plaets van deese gunst en dienstbaerheijt vol eer, Daer ghij mij nu toe roept? Hoe can weer sijn geloontGa naar voetnoot1111 Sulcken genegenthaijt als ghij tot mijwaert toont? Ick ben gedwongen, schoon princes, u te verclaeren, Dat ick soo groote vruecht voel in mijn siele baerenGa naar voetnoot1114 1115[regelnummer] Doort overdencken van t' geen daer ick meest nae dorst,Ga naar voetnoot1115 Dat mij de wreede doot doorschieten sou de borst En door de groote lust alhier ter plaets bederven,Ga naar voetnoot1117 Wast mogh'lijck in u tegenwoordicheijt te sterven. Dus sijt voorseeckert dat ick stadich ben beraijtGa naar voetnoot1119 1120[regelnummer] t' Ontfangen uwe lijefd' met al eerbiedichaijt. Op die te vieren en te voeden sal ick passen,Ga naar voetnoot1121 Dat d' aldercleenste vonck sal in ons herte wassen, Tot datse wert een vlam, die aerd' en hemel souGa naar voetnoot1123 Verbranden alle beij, het welck, ô waerde vrou, 1125[regelnummer] Niet vreemt sal schijnen noch tegens des reedens wetten, So ghij een luttel wilt op u schoonheeden letten, Off so ghij mijn genegenthaijt wilt mercken aen,Ga naar voetnoot1127 Off so het u belieft op baijde acht te slaen,Ga naar voetnoot1128
[pagina 99]
De welcke baijd' aen mij so starck sijn overcomen,Ga naar voetnoot1129 1130[regelnummer] Dat (alhoewel ick vast bij mij had voorgenomen Te comen nummermeer in minne sijn verbont)Ga naar voetnoot1131 Soo haest ick u aensach, ick mij begaff terstontGa naar voetnoot1132 Vrijwillich in u dienst, waer in dat ick sal blijven So lang des Hemels cloot sal op sijn Polen drijven.Ga naar voetnoot1134 1135[regelnummer] Onnodich is het dan, dat ghij met bidden dringtGa naar voetnoot1135 Tot uwe lijefd' een, die daer toe sich selven dwingt. Der goden schick mij nood' om tot u min te strecken,Ga naar voetnoot1137 Al u verdienste groot mij tot u lijefde trecken.Ga naar voetnoot1138 Mijn roepen derwaert, mijn begeerten algemeen,Ga naar voetnoot1139 1140[regelnummer] Mijn oversoete hoop voert mij, princes, daer heen. Mijn ziele, waer van ghij sijt coningin en vrouwe, Die heft mij derwaarts op met vluegels van mijn trouwe. Daerom, hoewel mijn lijefd' tot u waerts eens began,Ga naar voetnoot1143 Sijt seecker, schoon princes, dat die niet eijnden kan.Ga naar voetnoot1144 1145[regelnummer] Off, so die eijnden sal en immermeer gaen t' onder,Ga naar voetnoot1145 Dat sal geschien gelijck als de phoenix, t' grote wonder,Ga naar voetnoot1146 Die, stervend' in de vlam, aen een nieu leeven raect, Nae dat hij levend' heeft vant sterven eijnd' gemaect. Maer hoe? Wat seg ick doch? Wat slechtheijt mach ick praten?Ga naar voetnoot1149 1150[regelnummer] Soud' u lijefd' nu en niet eerstlijck te leeven laeten, Off soud' ick neemen van het leeven een begin, Sonder te voelen een beginsel van mijn min? Soud' ick het geen ick ben wel cunnen blijven weesenGa naar voetnoot1150t/m1153
[pagina 100]
Sonder u eijgen slaeff stadich te sijn bij deesen?Ga naar voetnoot1154 1155[regelnummer] Off soud' ick kunnen vrij weesen van u gebiedt,Ga naar voetnoot1155 Sonder dat ick het geen ick ben te weesen liedt?Ga naar voetnoot1156 Voorwaer, in geen manier, veel eer ick t' onder bleeve,Ga naar voetnoot1157 Want ick door u, door uwe min, en door u leeve.Ga naar voetnoot1158 Maer off mij bij geval een sotternij beving,Ga naar voetnoot1159 1160[regelnummer] Dat ick mijn eijgen vijant selve wert? en ging Versmaen het hoochste goet, dat ick ter werrelt achte? U alder cleenste ionst waar groot genoech van crachteGa naar voetnoot1162 Om mij te vrijen van al die lichtvaerdichaijt,Ga naar voetnoot1163 Daermen ter weerelt oijt van dacht off heeft gesaijt,Ga naar voetnoot1164 1165[regelnummer] En te leijden tot u, godin vol waerde gaeven.Ga naar voetnoot1165 Myn overgroot ghemoet in liefd' altijt zal draven.Ga naar voetnoot1166 Maer waer door laet mijn geest, beweecht door hope blij,Ga naar voetnoot1167 Sich selff verbasen doch door eene prophesij,Ga naar voetnoot1168 Die soo ellendich en van droefhaijt is deelachtig 1170[regelnummer] Als ickse ken voor vals en ganslijck logenachtig?Ga naar voetnoot1170 Also veel schoonhaijt alser is, godin, in dij,Ga naar voetnoot1171 So veel genegenhaijts is tot u dienst in mij.Ga naar voetnoot1172 En mijn stantvastichaijt die is soo groot en heerlijck Als mijnen ijver is, en mijnen smert begeerlijck.Ga naar voetnoot1174
[pagina 101]
1175[regelnummer] U schoonhaijt kan u niet verlaeten, schone vrou, Ontsterfflijck is' in u, so doet in mij mijn trou,Ga naar voetnoot1176 Des leeft mijn min, princes, alleen door u verclaeren,Ga naar voetnoot1177 Dat ghij mijn weerliefd' draecht, en saecht mijn welvaert gaeren.Ga naar voetnoot1178 Tot levens onderhout mijn min nae ionste tracht,Ga naar voetnoot1179 1180[regelnummer] Die meer begeert was dan verhoopt, maer minst verwacht. So sal in ewichaijt, godin, mijn lijefde dueren, Die k' in de straelen ws gesichts heb laeten pueren.Ga naar voetnoot1182 In dese straelen schoon van goddelijcker aert Mijn min gesuijvert is, goddin, en heel verclaert,Ga naar voetnoot1184 1185[regelnummer] Als in een hemels vuijr, t' welck van hem heeft genomen,Ga naar voetnoot1185 Al t' geen onwaerdich was, princes, van u te comen.Ga naar voetnoot1186 Mijn hert dat is een heete oven van de min, Myn lijefde, schoon princes, die is geparst daer in.Ga naar voetnoot1188 Van mijne dienstbaerhaijt en aengename banden 1190[regelnummer] Can ick geen seeckerhaijt off geven ander pandenGa naar voetnoot1190 Als d' hitten van mijn hert, en so ghij mij wel iont,Ga naar voetnoot1191 Sijn dit de waerste, die ghij selven wenschen cont.Ga naar voetnoot1192 Dan, somen om de lijefd' te houden lang in leeven, Can eenich onderhout nutter als weerlijefd' geeven, 1195[regelnummer] En so der minnen bandt wel vast gaet en gewis, Daer d' een aen dander grotelijxs gehouden is, Souder ondanckbaerheijt soô ondanckbaer sijn te vinnen,Ga naar voetnoot1197 Dat s' mijn u weldaet sou doen stellen wt mijn sinnen?
[pagina 102]
Naedien ick u, princes, gedaen heb een misdaet,Ga naar voetnoot1199 1200[regelnummer] Dat ick met reden most wanhopen van genaet,Ga naar voetnoot1200 En ghij, in plaets van mij te straffen met u toren,Ga naar voetnoot1201 U dienaer doet de ionst van sijnen clacht t' aenhoren,Ga naar voetnoot1202 Mijn gevend' in de plaets des doots, van mij verwacht,Ga naar voetnoot1203 Een leven, dat ick schier gelucksalijger acht,Ga naar voetnoot1204 1205[regelnummer] Als eenich ander dinck, groot gheacht by de menschen,Ga naar voetnoot1205 Dan ickt vant Avontuer selff hadde cunnen wenschen,Ga naar voetnoot1206 Ontfangt dan, schoon godin, al deese seeckerhaijt Van mijne lijefd' tot u, en mijn getrouwichaijt,Ga naar voetnoot1208 Op dat den hemel die tot eenen haven leijde 1210[regelnummer] Van vreugd' en van geluck, waer wt sij nimmer scheijde.Ga naar voetnoot1210 Laet mij opoffren t' ijs van u verstoorde sinGa naar voetnoot1211 Met d' assche van mijn licht' en lang verleden min,Ga naar voetnoot1212 Op datter niet en blijff in onse ziel heijlgierich,Ga naar voetnoot1213 Dan t' geen tot voetsel dient van onse lijefde vierich.Ga naar voetnoot1214 1215[regelnummer] En ick besweer, godin, door u volmaeckthaijt dan,Ga naar voetnoot1215 Diemen aenbidden wel, maer niet begrijpen kan, Dat van mijn slavernij ghij hier verklaert de wetten,Ga naar voetnoot1217 Om die met vuijre letters in mijn hert te setten,Ga naar voetnoot1218 Op dat ick, schoon princes, aen mijn gedachten leer 1220[regelnummer] Die daer te lesen, t' overtreeden nimmermeer.
[pagina 103]
Deiphobus Danct hem, onhuesheijt wast indien wij dat versloften.Ga naar voetnoot1221 Paris Grootmoedich prins, wij dancken u van u beloften.Ga naar voetnoot1222 Achilles wert verradelijck omgebrocht van Paris en Deiphobus.
4e. Handelinge. 6e. Wtcoomen Ulysses Dat wij die twee daer wt so schielijck springen sienGa naar voetnoot1223 Dat heeft, nae mijn verstant, wat sonders te bedien.Ga naar voetnoot1224 Diomedes 1225[regelnummer] Dewijl de griecxen Raet ons beijden heeft bevolen Achilles gae te slaen, om dat hij int verholenGa naar voetnoot1226 Den vijandt selff besoect, en hem te spraecke staet,Ga naar voetnoot1227 Op avontuer off hij besloot eenich verraet,Ga naar voetnoot1228 Compt, treeden wij int wout en gaen hem soo beneven.Ga naar voetnoot1229 Ulysses 1230[regelnummer] Wel, ick sie niemant niet. Ach, wat is hier bedreeeven? Achilles, wel, hoe nu? Geeft ons het laetste woord! Achilles Deiphobus en Paris hebben mij vermoort.
[pagina 104]
Diomedes Ghemoort? Waer hoord' men oijt grooter valschaijt verhaelen? O blonde Son, aenschout ghij dit sonder te daelenGa naar voetnoot1234 1235[regelnummer] Te rugge waert van daer ghij opgereesen sijt?Ga naar voetnoot1235 Ulysses Mijneedich schelmstuck te boos om aff te malen.Ga naar voetnoot1236 Diomedes O blonde son, aenschout ghij dit sonder te daelen? Ulysses Den grooten man, vermaert in s wijden werrelts paelen,Ga naar voetnoot1238 Dien Blixem, soo ontsien int oorloch, sijn wij quijt.Ga naar voetnoot1239 Diomedes 1240[regelnummer] O blonde Son, aenschout ghij dit sonder te daelen Te rugge waert van daer ghij opgereesen sijt? Ulysses Gheen clagen helpen can, hij heeft vervult sijn tijt.Ga naar voetnoot1242 Wilt mijn het lichaem cout op dese schoudren laeden. En gaen wij doen t' verhael, hoe dat hij is verraden.	voetnoot807 waerdich wt te roijen: waard verdelgd te worden voetnoot808 besmetten: besmette; d' edelste: het edelste voetnoot809 stoute: dappere voetnoot810 vroomsten: moedigste voetnoot811 me: ook; cont gedoogen: kon verdragen voetnoot814 die: dat (‘gemoet’ is antecedent); moorden: vermoorden; bloet: bloedverwant (nl. haar broer) voetnoot817 een schoonbroeder waert: een waardig zwager voetnoot818 van: over; meerder: grotere voetnoot821 nae: naar; so: dan voetnoot822 Als: toen voetnoot823 Als: toen voetnoot824 Doen: toen; in: naar, lijen: brengen voetnoot825 Als: toen; badt: verzocht voetnoot826 Doen: toen; sandt: zond; na: naar voetnoot827 Doen: toen; opter daet: meteen voetnoot828 spruijten: ontstaan, voortkomen voetnoot829 affwesen: afwezigheid; wert: wordt voetnoot830 routet: berouwt het; dus: zo voetnoot832 Versta: In de glans van haar jeugd en in de stralen van haar ogen voetnoot833 Dranck: dronk voetnoot835 hert: hart voetnoot836 kerck: tempel; staetse: staat ze voetnoot837 outaer: altaar; wert: wordt voetnoot838 de drang van mijn gedachten: mijn aandringende gedachten voetnoot840 staech: voortdurend; sij: de schone beeltenis; met hare blixems coortsen: met haar een liefdeskoorts verwekkende aanblik voetnoot841 haer gelijckend': op die beeltenis (vs. 835) gelijkend voetnoot843 over veel duijsent mijlen: vele duizenden mijlen ver voetnoot845 helpt: helpt het voetnoot847 gedachtnis: herinnering, geheugen voetnoot848 liegen: loochenen voetnoot849 ghijse: gij haar; meerder: nog meer; stellen: zetten; u sin: uw gedachten voetnoot850 verwart: verstrikt voetnoot853 dewijl: terwijl; omdat voetnoot854 Draecht sorge: draag er zorg voor voetnoot855 salt: zal het; volcomelijck: op onberispelijke wijze; bestellen: afhandelen voetnoot856 vreese: angst voetnoot857 mijn: mij; al haer grondt: geheel haar grondslag voetnoot858 licht: makkelijk; iondt: gunt voetnoot859 staet: toestand; status; Princes: vorstin; bedorven: in het verderf gestort voetnoot860 waerste: meest geliefde voetnoot861 Als: toen; int leger: in de legerplaats voetnoot862 Als: toen; mocht: kon; sand: zond; lijcwel: evenwel; weer: terug voetnoot863 grote: veel voetnoot864 versmaen: geringschatten voetnoot865 hoe: wat voetnoot866 Betroudt: vertrouwt; beleeffde: welwillende voetnoot867 ondersaeten: onderdanen voetnoot868 Achilles spreekt tot zichzelf, dus: uwe liefft: liefde voor u voetnoot869 deuchde: dapperheid voetnoot870 haer: hun voetnoot871 t' Verlies: nl. van wat hun nog overschiet; haer: hen; bedroeven: verderf voetnoot872 dan: maar; vertoeven: afwachten voetnoot873 terstont: zojuist voetnoot874 Mijn heer en vader: mijnheer mijn vader; daer ick op te letten acht: waar ik geacht wordt op te letten voetnoot875 mijn vrou en moeder: mevrouw mijn moeder voetnoot876 -se: nl. de brief; mijn heer en broeder: mijnheer mijn broer voetnoot877 door minnen: van liefde voetnoot878 wiens: wier; verwan: overwon voetnoot879 welvaren: geluk; derft: mist voetnoot880 acht: bekommert zich om; al: alles voetnoot881 u draech: voor u koester; ongemeeten: oneindig voetnoot882 u affweesen: uw afwezigheid voetnoot883 wederstant: tegenstand voetnoot884 gesteeken wert aen brant: in brand gestoken wordt voetnoot885 Off de verwinner... schoon: of de overwinnaar al; torts: toorts voetnoot886 laet: laat... na; voort te strecken: verder uit te breiden voetnoot887 selffs: zelf; hem went: gaat voetnoot889 Also: zoals; hoe wel: ofschoon voetnoot890 sich vermeerden: werd groter voetnoot893 wt mijnen sin te stellen: uit mijn gedachten te zetten voetnoot895 uwe min: liefde voor u voetnoot896 getrouheijt: trouw; betrouwbaarheid voetnoot897 door desen: door deze brief; op deze wijze voetnoot900 wert: wordt voetnoot901 Volgens oude opvattingen leefde de salamander in het vuur; keere: moge veranderen voetnoot904 gedueren: blijven bestaan voetnoot905 al: alles voetnoot906 mogen maecken: kunnen doen voetnoot907 sin: mening; dit: deze voetnoot908 laetten: laat hem; dewijl: terwijl; bidt: vraagt voetnoot909 quam: overkwam; door dien: omdat; bleeff versteecken: smadelijk bejegend bleef voetnoot911 so: als voetnoot913 wel: goed voetnoot915 licht: makkelijk; hooch: trots; nederleijt: overwint voetnoot916 vruntlijcke: verliefde; vriendelijke voetnoot917 bewegen: beïnvloeden voetnoot918 isser aen gelegen: hangt ervan af voetnoot919 gemeen: gemeenschappelijk voetnoot920 is gelegen aen: afhankelijk van; ongeval en druck: ongelukkige en benarde omstandigheden voetnoot921 feest: nl. wegens de wapenstilstand. Zie vs. 853; 't gemeen verblijen: de algemene vreugde voetnoot922 benaut: angstig voetnoot923 somen: als men voetnoot924 ongeval: ongeluk voetnoot925 te besten: ten voordeel, tot heil; ondersaten: onderdanen voetnoot926 werden: worden voetnoot927 waerste: meest geliefde voetnoot929 so ghij etc.: indien gij op Paris' raad acht wilt slaan voetnoot930 hier in voorsien: hier maatregelen tegen nemen voetnoot931 ontbien: laten weten; dat hij hem vinden laet: dat hij zich bevindt voetnoot932 kerck: tempel; in de bossche: in de bossen voetnoot933 loven: beloven voetnoot934 staet Joncvrouwen: hofdames voetnoot935 minst: het minst; staen: zijn voetnoot936 onversiens: onverwacht; op de plaets: op die plek; verslaen: doden voetnoot938 Versta: Wie zou bedrog vermijden bij het schade toebrengen aan zijn vijand? voetnoot941 verwonnen: overwonnen voetnoot942 wert: hij wordt; verslonnen: te gronde gericht voetnoot943 breecken: bedwingen; moet: dapperheid voetnoot944 breeck ick mijn hart verwoet: als ik zijn driftig hart vernietig voetnoot945 heijr: leger; gedwongen: bedwongen voetnoot946 gesongen: verkondigd voetnoot948 tegenwoordich: aanwezig; sij: zou zijn voetnoot949 hijr: hij er voetnoot951 doet: doe; lijden: toestaan, dulden voetnoot954 de strate banen: het pad effenen voetnoot955 tot: voor; wtgang: einde; crijch: oorlog voetnoot956 swijch: verzwijg voetnoot957 draegen: brengen voetnoot958 verhoren wil sijn claegen: gehoor wil geven aan zijn klagen voetnoot960 So: als voetnoot962 nomen: noemen voetnoot963 veinsen off: doen alsof voetnoot964 sal werden gh'openbaert: duidelijk zal worden voetnoot965 doort geluckich stuck: door de gelukkige onderneming; verquicken: versterken voetnoot966 hem... schicken: zich gereed maken voetnoot967 s' princen: 's vorsten voetnoot968 Versta: door de misleidende schijn van de weelde voetnoot969 selffs: zelf voetnoot970 sijns: nl. de vorst voetnoot971 het rijck: de macht voetnoot973 proefd': probeerd; laechaijt: geringe status; baeren: voortbrengen; openbaren voetnoot974 hoocheijt: het hoge aanzien voetnoot975 Dat: als; gemeenen: gewone voetnoot981 Versta:... plaegen, zoals vorsten doen voetnoot982 in dit stuck: op dit punt, in dit opzicht voetnoot988 ruste raepen: rust nemen voetnoot989 het sorgen: het bezorgd zijn voetnoot990 Dat: wat; gebuert: ten deel valt voetnoot991 hooch huijs: kasteel; genooten: in bezit gehad voetnoot992 omgewent: omver gehaald voetnoot993 slooten: burchten voetnoot994 schent: vernietigt voetnoot995 ontrent: overal voetnoot996 schaempt: schaamte, eerbaarheid voetnoot999 ‘dat’ representeert ‘Het hoff’; Bellona: Romeinse krijgsgodin voetnoot1000 roed': geselroede voetnoot1001 Fury: wraakgodin; woedich: razend, waanzinnig voetnoot1002 hoverdie: hovaardij, overmoed voetnoot1005 de huijsen opgeblasen: de hovaardige vorstenhuizen voetnoot1007 blincken: schitteren, blikkeren (van de wapens) voetnoot1008 Versta: maar zich losmaakt van misleiding voetnoot1011 belaen: bezorgd voetnoot1012 het schip gaet stijven: de zeilen bol laat staan voetnoot1013 Vreest: nl. de schipper vreest, dat etc.; om sal drijven: om zal doen slaan voetnoot1014 Deze regel doet denken aan het spreekwoord ‘Hoge bomen vangen veel wind’. voetnoot1016 staet: staan voetnoot1017 Jovis: Jupiters; t' Geweer: de bliksem (het teken van Jupiters macht over de wereld); gestreecken: neergedaald voetnoot1021 Versta: Wanneer men kostbare maaltijden aanricht voetnoot1022 Fortuijn: Fortuna; verhogen: verheffen voetnoot1023 Best: het langst; matelijcke: gematigde, bescheiden voetnoot1024 daer: terwijl daarentegen; haest: weldra voetnoot1025 Die: degene die; ging overspringen: te boven ging voetnoot1026 Als een gemeene man: als een gewoon mens voetnoot1027 schaijde: zou scheiden voetnoot1028 naecken: naderen voetnoot1029 Roijt: roeit (en die) etc.; dat hij kan raecken: dus hij vaart dicht langs de kust voetnoot1030 luck: geluk voetnoot1031 hoger van manieren; edeler van karakter voetnoot1032 beleeft: welwillend voetnoot1034 D'Angremond leest hier terecht: dan wekt de staat der goden evenmin langer mijn eerbied als mijn bewondering. voetnoot1035 k' En vrees: ik vrees niet voetnoot1036 Jupijn: Jupiter. Deze regel speelt een belangrijke rol in de discussie over de datering van de ‘Achilles en Polyxena’. Zie hiervoor in de inleiding. voetnoot1037 Terstont: zojuist; bood': boodschap voetnoot1038 haer... verontwaerdicht: het beneden zich acht voetnoot1040 schu: afkerig voetnoot1041 Sonder mijn swaert, alleen: hoewel ik zonder mijn zwaard ben en alleen voetnoot1042 -t hoff: nl. Polyxena, vergezeld van haar hofdames (vs. 934). voetnoot1043 Gentiel: edele voetnoot1045 Wiens etc.: wier heldere glans van schoonheid; vercrachten: overweldigen voetnoot1046 Als: wanneer; wert: wordt; den blonden strick: Achilles beschouwt het blonde haar van Polyxena als een strik, waarin zijn hart gevangen is. voetnoot1049-1050 Achilles verwacht, dat hij bij het uitblijven van een gunstige reactie van Polyxena van droefheid zal sterven en daarna begraven zal worden. voetnoot1051 wennen: wenden; bekennen: erkennen, zien voetnoot1053 werden: worden voetnoot1057 Aensiend': lettend op; vervolch: aanhouden; aenstaen boven maten: uitzonderlijk aandringen voetnoot1059 deucht: dapperheid voetnoot1060 Bij deze regel moeten we denken aan het epitheton ‘snelvoetig’ van Achilles. voetnoot1063 In veughen dat: in dier voege dat, zodat; haest: weldra voetnoot1064 dat ick etc.: dat ik u ooit zoveel leed heb berokkend voetnoot1065 mijn: voor mij voetnoot1066 heb gedacht: de gedachte heb gekoesterd; crencken: benadelen voetnoot1067 Naer: nadat voetnoot1068 dienaersse: dienares voetnoot1069 ter steede: ter plaatse voetnoot1070 genegentheede: liefde voetnoot1072 nemen aen: aanvaarden; offerhant: offer voetnoot1073 mijn: mij; plagen: kwellingen voetnoot1074 tot mijwaert: voor mij voetnoot1075 gestadich: standvastig voetnoot1076 Versta: waaraan te twijfelen een zwaar verdriet voor mij is. voetnoot1077 doort vreesen: tengevolge van de angst voetnoot1078 maeckt: breng me in een zodanige toestand; mach: kan voetnoot1079 Nae dien: aangezien voetnoot1080 vermoen: vermoeden voetnoot1081 geveijnsdelijck: onoprecht voetnoot1084 geen met allen: volstrekt niet voetnoot1086 grootheijt: grootte voetnoot1087 t' sint: sedert; wan: groter werd voetnoot1088 nau: nauwelijks voetnoot1089 brant: nl. mijn liefdesvuur brandt voetnoot1091 geduerichaijt: standvastigheid voetnoot1093 dit goddelijcke lijen: het lijden in de liefde is van goddelijke oorsprong. voetnoot1094 vlijen: brengen voetnoot1096 Door: bij; bidden: bezweren bij voetnoot1098 wiens: welker; mijn felle moet: mijn boosaardig gemoed voetnoot1100 duer: kostbaar; duurzaam voetnoot1101 gaen besitster stellen: als eigenares aangesteld voetnoot1103 lichtlijck: gemakkelijk; u min: de liefde voor u voetnoot1105 hit: hartstocht; gedraegen: gekoesterd voetnoot1107 ijvrich: vurig voetnoot1109 weer: mijnerzijds voetnoot1111 weer sijn geloont: beloond zijn, ingelost zijn voetnoot1114 baeren: te voorschijn komen voetnoot1115 nae dorst: naar verlang voetnoot1117 bederven: ombrengen voetnoot1119 voorseeckert: verzekerd; stadich: voortdurend voetnoot1121 op... passen: er voor zorgen; vieren: doen gloeien voetnoot1123 wert: wordt voetnoot1127 mercken aen: opmerken, in aanmerking nemen voetnoot1128 baijde: nl. Polyxena's schoonheid en Achilles' liefde voetnoot1129 aen mij... sijn overcomen: mij hebben overvallen voetnoot1131 minne sijn verbont: het verbond van de liefde voetnoot1132 soo haest: zodra voetnoot1134 des hemels cloot: het hemelgewelf voetnoot1135 nood': noodzaakte; met bidden dwingt: met aandrang dwingt voetnoot1137 schick: beschikking; tot u min te strecken: naar uw liefde te verlangen voetnoot1138 trecken: trekt voetnoot1139 mijn begeerten algemeen: al mijn verlangens voetnoot1143 began: begon voetnoot1144 eijnden: eindigen voetnoot1145 immermeer: ooit voetnoot1146 levend': door opnieuw te leven voetnoot1149 Wat slechtheijt etc.: Wat voor domheid sta ik te verkondigen? voetnoot1150t/m1153 Versta: Laat mijn liefde voor u mij vanaf nu of altijd al leven, of begon ik te leven zonder een begin van mijn liefde te hebben gevoeld? voetnoot1154 stadich: voortdurend; eijgen: onderworpen voetnoot1155 u gebiedt: uw bevel voetnoot1156 liedt: naliet voetnoot1157 in geen manier: op geen enkele wijze; t' onder bleve: blijf ik in een treurige toestand voetnoot1158 ick... leeve: ik leef voetnoot1159 off: als voetnoot1162 u alder cleenste ionst: uw allerkleinste gunst; waar: zou... zijn voetnoot1163 vrijen: bevrijden voetnoot1164 van dacht off heeft gesaijt: aan heeft gedacht of van heeft gesproken voetnoot1165 godin vol waerde gaeven: godin met veel waardevolle talenten voetnoot1166 Deze regel ontbreekt in het handschrift en is hier overgenomen uit de eerste druk. draven: onrustig, onstuimig zijn voetnoot1167 beweecht: bewogen voetnoot1168 verbasen: verbijsteren; prophesij: volgens een voorspelling zou Achilles bij het beleg van Troje sterven. Zie ook vs. 1203 en de vss. 1426 v.v. voetnoot1170 ken voor: ken als voetnoot1171 Also veel: evenveel voetnoot1172 u dienst: het u dienen voetnoot1174 ijver: liefde; mijnen smert begeerlijck: mijn hunkerende liefdessmart voetnoot1176 is': is ze voetnoot1177 Des: daarom voetnoot1178 mijn weerliefd': wederliefde voor mij; draecht: toedraagt; gaeren: gaarne voetnoot1179 nae ionste tracht: streeft naar genegenheid voetnoot1182 ws gesichts: van uw ogen; pueren: zuiveren, louteren voetnoot1184 heel verclaert: geheel helder worden voetnoot1185 hem: nl. de min voetnoot1186 Versta (in overeenstemming met D'Angremond): al datgene wat onwaardig was door u in mij te zijn opgewekt. voetnoot1188 geparst; gestuwd voetnoot1190 panden: onderpanden voetnoot1191 so ghij mij wel iont: als gij mij goedgunstig gezind bent voetnoot1192 waerste: betrouwbaarste voetnoot1197 vinnen: vinden voetnoot1199 Op de bijzin die hier begint volgt in vs. 1207 de hoofdzin. Naedien: voorzover voetnoot1200 most: moest voetnoot1201 met u toren: met uw toorn voetnoot1202 ionst: gunst voetnoot1203 van: door voetnoot1204 schier: te enen male voetnoot1205 Deze regel ontbreekt in het handschrift en is hier ingevoegd naar de eerste druk. voetnoot1206 Dan: en dan; Avontuer: lot voetnoot1208 getrouwichaijt: trouw voetnoot1210 scheijde: moge scheiden voetnoot1211 opoffren: doen verdwijnen voetnoot1212 lang verleden min: nl. met Briseïs voetnoot1213 heijlgierich: naar geluk verlangende voetnoot1214 lijefde vierich: vurige liefde voetnoot1215 besweer: zweer; door: bij voetnoot1217 verklaert: uiteenzet voetnoot1218 vuijre: vurige voetnoot1221 versloften: verzuimden voetnoot1222 van: voor; wert; wordt; omgebrocht: gedood; van; door voetnoot1223 daer wt: nl. uit ‘Apollos wout’ (vs. 1040). Zie ook vs. 1229. voetnoot1224 nae mijn verstant: naar mijn mening; wat sonders te bedien: iets bijzonders te betekenen voetnoot1226 int verholen: in het geheim voetnoot1227 te spraecke staet: te woord staat voetnoot1228 Op avontuer off: voor het geval dat (Voortzetting van vs. 1226: ‘gae te slaen’). voetnoot1229 gaen hem soo beneven: en laten wij zo dicht bij hem gaan voetnoot1234 blonde: gouden, schitterende voetnoot1235 Te rugge waert: terugwaarts voetnoot1236 aff te maelen: af te schilderen voetnoot1238 in s wijden werrelts paelen: binnen de grenzen van de wijde wereld = overal voetnoot1239 Blixem: onweerstaanbare kracht voetnoot1242 hij heeft vervult sijn tijt: hij heeft de hem toegemeten tijd geleefd

Vorige Volgende

Achilles en Polyxena

[4e. Handelinghe.]

4e. Handelinghe. 1e Wtcoomen

4e. Handelinghe. 2e. Wtcoomen

4e. Handelinghe. 3e. Wtcoomen

4e. Handelinghe. 4e. Wtcoomen

4e. Handelinghe. 5e. Wtcoomen

4e. Handelinge. 6e. Wtcoomen

Over het gehele werk

auteurs

organisaties