Met een flik in bed

[p. 140]

13

Avond op het terras. Camiel denkt aan het weerzien met Françoise. Denken aan een weerzien is een soort onanie. Al jaren is een aantal van zijn meest voordelige eigenschappen op de terugtocht. Zo luistert hij niet als Gaston tegen hem spreekt; loom hangt hij in zijn stoel en kijkt naar Hermine. Haar oranje badjasje laat haar knieën en een stukje dij bloot. Raden is hier allang geen denksport meer. Waarom wilde ze nog één dag bij haar ouders blijven, denkt hij. Op zo'n eigengereidheid had hij Françoise nooit eerder betrapt. Als ze terugkomt eens flink ruziemaken. Dat flikte Ada hem toch niet. Ze zou het ook zeker niet durven.

Hij weet dat hij niets zal zeggen als ze terugkomt.

Het is zacht weer. In de tuin planten ze cacteeën. Met een cactusblaadje zou hij leuke dingen kunnen doen.

Hermine leest een boek. Hij luistert naar het zoemen van een stem, erg gevarieerd kan je Gastons geluiden niet noemen. De avond verloopt als een paspoort: als je weg wilt kun je niet meer. Je zit te staren in het donker van de tuin waar een feeëriek schouwspel wordt verwacht. Maar de feeën schuilen bij de boskabouters die onder de grond wonen. Daarom is het alleen warm onder je voeten, zoals het misschien een beetje warm is in je hoofd waar waanzinnige gedachten door elkaar hollen en elkaar opheffen. Later op de avond wordt het trou-

[p. 141]

wens iets koeler, net zolang tot het koel genoeg is om te zeggen: het wordt een beetje fris. Laten we gaan slapen.

Als je nadenkt over wat er die avond gebeurd zou kunnen zijn, dan heb je gedacht aan een cactusblad. Onbenullige avonden kunnen heel belangrijk zijn, voor dichters, niet voor autojournalisten. Wie ziet de ziel van een Wankelmotor langzaam aanzweven over de velden? Hij rilt.

Het is toch helemaal niet koud, zegt Gaston. Hermine zit bijna helemaal bloot.

Het is hier heerlijk, zegt Hermine.

In de nacht wordt hij wakker doordat een hand op zijn schouder wordt gelegd. Als hij zijn ogen heeft uitgewreven ziet hij Hermine op het bed zitten, in haar oranje jasje.

Zal ik onder de dekens komen, mijn Camieltje? vraagt Hermine.

Natuurlijk. Maar natuurlijk.

Hij laat zich terugzakken in het kussen. Hij is nog erg slaperig, toch al genoeg bij machte om zijn hand langs Hermines been omhoog te laten gaan.

Ik kom eens ernstig met je praten, zegt Hermine. Het is misschien beter als je deze dingen achterwege laat.

Misschien kun je dan beter op de rand gaan zitten, zegt hij geeuwend.

Geen sprake van. Dit is mijn huis.

Nu pas beseft hij dat ze het lampje naast zijn bed heeft aangestoken, al voor ze hem wekte.

[p. 142]

We moeten oppassen voor de muggen. O Camiel, ik zou kou vatten op de rand van dat bed.

Dat denk ik ook, zegt hij niet zonder voldoening.

Zij richt zich half op.

Kijken kost geen geld, zegt Hermine. Je denkt waarschijnlijk dat ik hier voor de grap kom.

Ik zie de grap niet. Werkelijk niet.

Kun je je concentreren?

Het ligt eraan waarop, zegt Camiel.

Er zweeft een grote mug vlak boven het bed. Het is vreemd dat hij hem niet probeert te vangen.

Gaston slaapt altijd vast op een slaappoeder, zegt Hermine. Het is toch wel een beetje warm onder die deken met z'n tweeën.

Camiel rilt.

Was sein soll soll sein, mompelt hij.

Voor hij het weet heeft hij een tik op zijn vingers te pakken. Zo ging het vroeger ook op school, als hij niet netjes schreef. Voor mensen als hij is de schrijfmachine een uitkomst.

Mijn lieve Camiel, zegt ze. Jij denkt nog steeds aan een grapje.

Zij buigt zich naar hem over en kust hem op zijn wang.

Maar is het een grapje, Camiel, dat mijn man zo overstuur is? Is het een grapje dat hij jaloers op je is?

Dat is onzin. Ik heb geen zin om erover te praten.

Je moet iets over hem weten, zegt Hermine, terwijl ze een sigaret pakt van het tafeltje naast zijn bed. Ik zal je vertellen hoe ik hem vond. Hij had

[p. 143]

altijd hard gewerkt. Maar je moet niet denken dat hij verder niets deed. O nee. Hij heeft zoveel gedaan in zijn leven. Hebben jullie geen gezamenlijke kennissen? Jij bent toch ook een intellectueel?

God bewaar me.

Dat zeggen ze allemaal. Ben je hem nooit tegengekomen in een café? Was hij nooit dronken? Liep hij niet om twee uur over straat te schreeuwen? Vroeger toen jij dat zelf nog deed?

Ik weet van niets.

Ik verveel me, zegt Hermine. Ik verveel me vooral nu. Het is een pijnlijke situatie. Ik heb zin om over hem te praten, maar ik weet niets. Waarom ben ik met hem getrouwd?

Ze hangt half tegen hem aan. Haar hart slaat sneller dan hem normaal lijkt. Misschien is dat verbeelding. Hij kan zijn hand niet bij zich houden en streelt haar over haar borsten.

Het kan me echt niets schelen, zegt ze. Ik weet niet eens of ik daarvoor kwam.

Je bent opgewonden, zegt Camiel.

Was het maar waar. Hij slaapt vast. Hij zou de telefoon niet eens horen. Wie zou er trouwens opbellen? Soms heb ik zin om het huis in brand te steken.

Dat is onzin.

Waarom zou ik ook het huis in brand steken? Om van hem af te komen? Denk je dat ik niet tevreden bij hem ben? Vroeger had je natuurlijk meer plezier. Je was jonger. Je kunt nu ook niet zeggen dat ik oud ben. Ik heb twee kinderen.

[p. 144]

Gaston is natuurlijk een heel interessante man. Hij zit ook vol verhalen. Allemaal dingen die hij niet heeft meegemaakt. Hij is ook een beetje jaloers. Daar kun je trots op zijn.

Natuurlijk.

Maar ik ben niet trots. Ik ben ook niet alleen. Ik heb het best naar mijn zin. Welke vrouw maakt zulke heerlijke reisjes naar het zuiden? Welke vrouw heeft lieve vrienden zoals jij?

Als je het zo bekijkt zijn er in jouw leven alleen maar dingen om te lachen.

Ik lach ook voortdurend. Ik kom hier eigenlijk om aan alle verwarring een einde te maken. Die verhalen over ons zijn erg verwarrend.

Camiel knikt.

Hij verzint ze.

Maar ook tegenover mij, zegt zij vlak bij zijn oor.

Jij weet dat het niet waar is.

Wat zeur je toch! Natuurlijk zijn ze waar. Wij hebben zwaar geleefd samen. Heel wat ruiten stukgegooid. Begrijp je? Hij zegt: Hermine, ik ga Camiel nu vertellen hoe hij je uit die kostschool schaakte. Ik heb nooit op een kostschool gezeten, lieve Gaston. Er waren vijftien meisjes op jouw slaapzaal, Hermine. Hij ging stuk voor stuk de bedden af en fluisterde ze toe stil te zijn. Aan het einde van de slaapzaal sliep de lerares. Hij kwam toevallig ook bij de lerares, ze zei: pardon, ik droom geloof ik. Inderdaad, zei Camiel. Kunt u mij de weg vertellen naar Hermine? Twee bedden vooruit en dan nog één naar rechts. Dank u zeer,

[p. 145]

mevrouw. Kan ik nog iets voor u doen? O mijnheer, ik droom. Droomt u verder, mevrouw. Dromen zijn bedrog. O heerlijk bedrog, mijnheer. Zo gaat dat aan één stuk door. Om gek van te worden. Wat heb ik aan die verhalen? En dan over zijn eigen studententijd. Hij heeft heel hard gewerkt. Maar toch wel wat aangericht. Een melkfles van een kar gestolen. Trut geroepen tegen de koningin. Daar sta ik niet achter, maar hij deed het. Hij zegt: het is mijn fantasie tegenover de feiten, en in deze fantasie speel jij een rol. Hij stuurt jou geld. Hij haat je, geloof ik. Maar nu vertelde hij een nieuw verhaal vanavond.

Dezelfde mug keert terug. Hij durft hem nu wel te vangen.

Het is vreemd, dat verhaal, zegt Hermine. Nooit iets van gemerkt. Hij zei: die Françoise is een aardig meisje. Hij heeft haar meegenomen. En terecht. Zoiets mag je niet laten lopen. Maar ik was de eerste. Ik heb haar benaderd, voor hij kwam, alsof ik het wist. Zou ik de aanstaande vrouw of vriendin van de minnaar van mijn vrouw niet mogen inwijden? Ik zeg hem: ik heb nooit iets gehad met Camiel. Maar hij lacht. Ik weet beter, zegt hij. Veel beter. Die vertrouwelijkheid, ach, dat zie je meteen. Maak mij niets wijs. Ik heb je door. Mijn verhalen berusten op waarheid. Ik heb mijn gegevens. Denk je dat hij gek is?

Camiel gaat het bed uit en hangt uit het raam. Een verschrikkelijk voorgevoel dat hij zich in een gekkenhuis bevindt geeft hem een gevoel van

[p. 146]

angst. Natuurlijk is dit alles niet waar. Hij lacht.

Hij heeft een soort trofee meegenomen, zegt Hermine.

Dat lieg je.

Heel romantisch, Camiel. Een zakdoekje. Kan van iedereen zijn. Trek het je niet aan. Het is een grap. Je kunt je nu op hem wreken. Ik word ziek van die verhalen. Ik ben bang voor hem. Het lijkt wel of hij een heel intelligent plan heeft uitgedacht om ons dwars te zitten.

Dit is geen griezelfilm, zegt Camiel hard.

Kom alsjeblieft bij me.

Maar hij kleedt zich aan.

Ze lacht.

Ik kwam je verleiden, zegt ze. Ik heb zin om te wandelen. Daarna is er nog alle tijd.

Beneden doet zij een mantel over het badjasje. Buiten vindt hij het nu koud. Hij probeert na te denken. Het weggetje achter het hek is verlaten. Rechts ligt de grond donker, ongenuanceerd, met hier en daar een zwarte schaduw, onder het wolkendek. Zij houdt hem bij zijn arm vast.

Ik weet niets van je, zegt Camiel. Misschien lieg je alles aan elkaar vast.

Hij weet het niet zeker. Zij hangt aan zijn arm, zij zegt: het was vroeger allemaal anders. Ik had verschrikkelijk veel ideeën, natuurlijk geen dingen die je toch nooit kon bereiken. Ik dacht: als het nu allemaal maar eerst een beetje rustig is geworden. Het was een waanzinnige tijd na de oorlog. Nadat die soldaten waren vertrokken begon ik orde op

[p. 147]

zaken te stellen, op mijn manier. Het was een geweldige tijd. Iedereen had er weer zin in. Ben jij lid van een politieke partij geworden? Ik keek wel uit, ik ging wel om met jongens die zich daarmee bemoeiden. Ik heb nog gehamsterd voor de Russen, het kon me niks schelen. Het was allemaal zo verschrikkelijk klein, je voorraadkastje op peil brengen, met de jongens mee naar een jazzconcert, ik heb Charlie Parker gezien in Parijs. Dat is ook wel een beetje overdreven. Ik denk dat iedereen dat nu nog doet, op zijn eigen manier. Maar op een gegeven ogenblik wilde ik iets anders. Toen kwam ik Gaston tegen. Hij was rustig, ironisch, hij had alles ook wel gezien, ik had alles beleefd, hij kon zeggen of het goed was. Dat dacht ik. Misschien is dat ook wel zo. Hij was toen al wetenschappelijk ambtenaar. Behoorlijk salaris. Hield van lekker eten. Zo kom je bij elkaar, je wil allebei iets anders, ik rust, hij opwinding. Bovendien kende ik Griekse gerechten, een zeldzaamheid in die dagen. Wij hielden van elkaar. Ik ging nooit met een ander. Toch geloof ik dat hij altijd een beetje jaloers is gebleven op mijn verleden. Ik nooit op het zijne. En nu heeft hij alles bereikt, behalve dat hij één keer zich geen raad heeft geweten. Heb jij je wel eens geen raad geweten? Ik wel. Ik weet niet wat ik met hem aan moet op het ogenblik. Onze verhouding is zwaar belast, zou hij zeggen. Met een net van leugens. En iedereen speelt daarin mee. Dat is weer eens wat anders. Maar het is niet leuk. Je kan er niet om lachen.

[p. 148]

Zij lopen samen tegen elkaar aan geleund. Hij kan niet nadenken. Niets is nu meer zeker, behalve dat zij bezig zijn een vreemd spel te spelen, waarvan hij, Camiel niet de dupe mag worden. Misschien heeft Gaston met Françoise geslapen. Het kan hem niet zoveel schelen. Misschien haat hij Hermine. Maar kan een man die zo ontwikkeld is, zich op zo'n openlijke manier blootgeven?

Platanen staan op ongelijke afstanden van elkaar langs de weg.

Als ze thuiskomen zijn alle lichten uit.

Zij blijft bij hem wanneer hij zich uitkleedt om te gaan slapen.

Zij kijkt naar hem. Het jasje hangt nu niet open. Lusteloos gaat zij op het bed zitten.

Ik begrijp één ding niet, zegt hij. Je doet zo vrolijk, je vindt alles zo geslaagd. Je hebt kinderen, je rijdt in een auto alsof je nooit meer zou willen uitstappen. Wat is dat dan?

Dat is niets zegt ze. Behalve de tweeling natuurlijk. Robert en Yvonne zijn geweldig. Soms denk ik eraan om ze mee te nemen. Ik zou wel met jou meewillen. Na een tijdje zou ik je verlaten. Jij en ik, dat is niets. Wij zijn goed voor elkaar op de kermis. Wij kunnen ons uitstekend amuseren op de meest waanzinnige plaatsen. Ze waren jaloers op jou, op die kostschool. Jij bent een man en zelfs symbolisch. Jij bent een beetje wat Gaston niet is, en Gaston is zo ongeveer wat jij niet bent. Daartussen loop ik. Niet dringen.

In de loop der jaren heeft zij veel geleerd. Onge-

[p. 149]

twijfeld. Gelukkig merk je het niet. Het jasje ligt op de grond.

Als Françoise niet opbelt komt ze morgen thuis.