Sranan odo buku

[p. 31]

E

Ef yu no abi finga, yu no kan mek kofu.

Als je geen vingers hebt kun je geen vuist maken.

Als je niet over de nodige middelen beschikt, is het voor jou uitgesloten om een bepaald doel te bereiken.

Overmacht.

Ef yu abi boto, yu mus abi pari tu.

Als je over een boot beschikt, moet je ook een pagaai hebben.

Het ene hoort bij het ander.

Ef yu dansi na munkenki yu no kis nen, san na dungru mun.

Als je in maanlicht danst en niet wordt geëerd, wat dan in volkomen duisternis.

Als je op klaarlichte dag niet geëerd wordt voor je prestaties, hoe verwacht je die eer dan 's nachts te bereiken als het pikdonker is.

Geluk is nergens te koop.

Ef mi lus mi kakafowru, yu sa musu fu tap yu umafowru.

Als ik mijn haan los laat zal je moeten zorgen dat je hen niet los loopt.

Als er gevaar dreigt, zal je voorzorgsmaatregelen moeten nemen.

Voorkomen is beter dan genezen.

Espresi no abi pardon.

Opzet heeft geen pardon.

Een tegen beter weten in gepleegde negatieve handeling, zal niet ongestraft mogen blijven.

Het kwaad loont zijn meester.

Ef ebi alen no seki mi, san na wan pikin dow watra.

Als een zware regenbui mij niet heeft gedeerd, wat is dan een beetje dauw water.

[p. 32]

Als je in staat bent om een groot probleem te overbruggen zal het jou zeker niet moeilijk vallen om je van niet beduidende zaken te ontdoen.

Komt men over de hond, dan komt men ook gemakkelijk over de staart

Ef tigri no e fertrow en egi futumarki, fa sa fertrow dagu tere.

Als de tijger zijn eigen voetsporen niet vertrouwt, hoe zal hij de staart van de hond vertrouwen.

Iemand die een slecht geweten heeft, vertrouwt zijn eigen schaduw niet.

Gewetenswroeging hebben.

Ef neti ben kan tron dei yu sa si fa graman e bosi surdati wefi na ondro bon.

Als de nacht dag zou kunnen worden, zou je de graman de vrouwen van de soldaten zien kussen onder de boom.

Van een bepaalde situatie gebruik of wel misbruik maken en zich heel anders voordoen dan men in werkelijkheid is.

De kat in het donker knijpen.

Ef baka ben abi yesi, ondrofeni no ben sa de.

Als de rug oren had hoefde ondervindingen niet te bestaan.

De mens zou te gemakzuchtig zijn, wanneer hij ook vanuit zijn rug zou kunnen waarnemen.

Teveel van het goede.

Ef pisi no e kiri yu, no fasi yu woron.

Als je geen neiging hebt om te plassen moet je je schaamsdeel niet aanraken.

Overleg goed alvorens tot handelen over te gaan. Geef u rekenschap van de strekking van Uw besluiten, want anders wordt het kort beraad, lang berouw.

Bezint eer gij begint. Gedaan en later nagedacht heeft menigeen in rouw gebracht. Maak geen slapende honden wakker.

[p. 33]

Ef sapakara e wroko na smid oso, lagadisa no kan pina owru isri.

Als de sapakara in de smederij werkt zal de hagedis niet aan oud ijzer ontbreken.

Zoveel mogelijk profiteren van de positie waarin men zich bevindt.

Wie het kruis heeft, zegent zichzelf.

Wie het dichtst bij het vuur zit, warmt zich het best.

Ef pataka taki warapa tere koti, yu kan bribi en, bikasi ala tu na ondro watra den e tan.

Als de pataka zegt dat warapa's staart gesneden is kun je hem geloven want ze blijven allebei onder water.

Wanneer je dagelijks met elkaar optrekt, bestaan er geen geheimen voor elkaar.

Ons kent ons - zijn pappenheimers kennen.

Ef yu kamisa no tai steifi, yu no musu go na prei.

Ingeval je jouw Kamisa niet stevig omgord hebt, ga niet naar een prei.

Roep geen geesten op als je ze niet kan bezweren.

Bezint eer gij begint.

Ef yu lobi na okro, yu musu lobi en siri tu.

Als je van oker houdt, moet je ook van haar zaden houden.

Wie rozen wil plukken moet de doornen verdragen.

Ef yu no wani afrontu, yu no musu go na kolesi.

Als je niet geaffronteerd wenst te worden, ga dan niet naar kolesi.

Blijf zo ver mogelijk van zaken, die jou in een nadelige positie kunnen brengen.

Wie het gevaar niet ontwijkt, zal erin omkomen.

[p. 34]

Ef yu naki alata, a de hati en tere.

Slaat men de rat, het doet ook zijn staart pijn.

Laat je zo weinig mogelijk in met familie-aangelegenheden (ruzie).

Scheldt men de dief, het hindert de diefjesmaat.

Ef yu bai wisi, yu musu bai koni tu.

Als je wisi koopt moet je tegelijk ook kennis kopen.

Als je van start gaat met moeilijke zaken, moet je vooraf voor zorgen met de kennis daartoe voldoende uitgerust te zijn.

Als je geesten oproept, zal je ze ook moeten bezweren.

Ef yu naki kapa lasi, yu sa yere boriman tongo.

Wie zoekt, die vindt. Wie kaatsen wil, moet de bal verwachten.

Ef law-man e seri en mama; yu mu bai en fos a kisi en srefi.

Wanneer de gek zijn moeder verkoopt, koop meteen voordat een helder moment optreedt.

Snel profiteren van voordelen die worden aangeboden door personen wiens verstand op dat moment beneveld is.

Stel niet uit tot morgen, wat gij heden verrichten kunt.

Smeed het ijzer, terwijl het heet is.

Elen de na bari, ma alamala no bigi a wan.

De haringen zijn in een zelfde vat, maar zijn niet alle even groot.

Niet met een ander vergeleken kunnen worden.

Niet in één adem genoemd kunnen worden, oftewel niet op één lijn staan met minderen.

Verschil moet er zijn.

Niemand is in alle opzichten gelijk aan een ander.

Ef liba no e lon, watra sa tingi.

Als rivier water niet stroomt, stinkt het.

Wie zijn handen niet uit de mouwen steekt, zal ook niets bereiken.

Rust roest.

[p. 35]

Ef yu mek yu srefi leki scheit, dagu sa nyan yu.

Wanneer je je als scheit gedraagt, wordt je door de hond opgegeten.

Wie voor zichzelf geen eerbied heeft, kan moeilijk verwachten dat anderen eerbied voor hem zullen hebben.

Iemand die door eigen onvoorzichtigheid, ondoordachtheid, onverschilligheid of onoplettendheid schade, nadeel of letsel opdoet en daarvoor alleen verantwoordelijk is, hoeft niet op medelijden te rekenen:

Eigen schuld dikke bult.