|
| |
| |
| |
Tweede Afdeeling.
1. WAnneer in eenige ziekte de slaap lastig is, is 't een doodsteeken: maar in tegendeel als de slaap voordeel aanbrengt, is die niet dodelyk.
Aph. IV. 67.
2. 't Is goet, wanneer de slaap de lichthoofdigheit stilt.
3. Alle slapen en waken de maat te buiten gaande, is quaat.
Aph. VII. 71.
4. Te groote verzadinge, of te groote honger, en diergelyke dingen zyn quaad, wyl zy den regel der natuur te buiten gaan.
Aph. II. 22. 51.
5. Vermoeitheden die van zelver komen, zyn voorboden van ziekten.
Aph. I. 31.
6. Die in eenig deel des lighaams | |
| |
eenige pynlykheid heeft, en de pyn by na niet en gevoelt, dien is het verstand beschadigt.
7. De lighamen die van langen tyd zyn uitgemergelt, moet men langzamelyk voeden: maar die van korter tyd, rasser.
Aph. II. 11. 28.
8. Zoo ymand na de ziekte spys gebruikende, zyn lighaam niet versterkt voelt, is het een teken dat hy meerder spys nuttigen moet: maar zoo zulx ymand wedervaart, die geen spyze neemt, is 'er uitleging van nooden.
Aph. II. 22. 31. IV. 41. 45. VI. 64.
9. Zo ymant de lighamen wil purgeeren, moet hy die ligtvloeijende maken.
Aph. IV. 13. VII. 70.
10. Hoe meer men onzuivere lighamen voed, hoe schadelyker het is.
Aph. VII. 65. 67.
| |
| |
11. 't Is ligter met drank, dan met spys vervult te worden.
Aph. II. 7. 18.
12. 't Geen in de ziekten na de raming agter gelaten word, dat maakt gemeenlyk een vernieuwing der ziekte.
Aph. IV. 36.
13. Dien de raming overkomt, dien is de nagt voor de verheffing zeer zwaar: maar de volgende is gemeenlyk ligter.
14. In de Buikloopen zyn de veranderingen der uitwerpselen goet, ten zy dezelve tot erger veranderden.
Aph. I 2. IV. 21.
15. Zoo 'er eenige ziekte in de keel is, of eenige knobbels in 't lighaam, moet men de uitwerpsels bekyken: want als die galagtig zyn, is het lighaam met eenen ziek: maar wanneer die der gezonde gelyk zyn, mag men 't lighaam veilig voeden.
Aph. III. 26.
16, Waar honger is moet men niet arbeiden.
Aph. II. 48.
| |
| |
17. Waar de spys tegen de natuur te veel is ingenomen, daar komt ziekte. En deze toont haar genezing.
Aph. II. 22.
18. De dingen die pakken en ras voeden, wort men haastig weder quyt.
Aph. II. 7. 11.
19. In haastige ziekten zyn de voorzeggingen niet al te veilig, 't zy ter dood of ter gezontheit.
20. Die in hun jeugt weekbuikig zyn, zyn in hunnen ouderdom hartlyvig: maar die in hun jeugt hartlyvig zyn, worden in hunnen ouderdom weekbuikig.
Aph. II. 53
21. Het drinken van wyn verdryft den honger.
22. Alle ziekten uit vervulling ontstaende, worden door uitleging genezen. Van gelyke die van leging komen, worden door vervulling her- | |
| |
stelt: alzoo word de tegenstelling een geneesmiddel.
Aph. II. 8.
23. Scherpe ziekten worden in veertien dagen geoordeelt.
Aph. II. 19.
24. De vierde dag van de zeven is de wyzer. De agtste is het begin der andere week. Den elfsten moet men ook aanmerken; want deze is de vierde van de tweede week: men moet ook den zeventienden waarnemen; want gelyk dit de vierde is van den veertienden dag, soo is de zevende van den elfde.
Aph. I. 36. 71.
25. De derdendaagse (quartanae) koortsen, zyn in den zomer kort: maar alle die zig in den herfst vertoonen, zyn lang, voornamentlyk als zy omtrent den winter komen.
Aph. III. 9. 21.
26. 't Is beter dat een kramp op een koorts volgt, dan een koorts op een kramp.
Aph. IV. 57. V. 5. 70.
| |
| |
27. De dingen die niet naar de reden verligtingen bybrengen, moetmen niet te veel betrouwen, nog men heeft niet te vreezen dat die buiten reden geschieden qualyk uitvallen. Want veele der zelve zyn onstandvastig, en niet gewoon lang te blyven of te duuren.
Aph. II. 28. 31. III. 28. 31. IV. 13.
28. Redelyk harde koortzen, die het lighaam in zyn stand laten blyven, en niet afnemen; of meerder dan redelyk is doen vervallen, zyn quaad; dat beduid langdurige ziekte, en dit zwakheid.
Aph. II. 31. V. 35.
29. Indien gy in 't begin der ziekten, iets begeert te roeren, doe zulx: want het is beter, als zy op het hoogste zyn, stil te staan.
Aph. I. 8. 20. 22. 24.
30. In de beginselen en einden der ziekten is alles op zyn zwakst, maar hevichst, wanneer die op het hoogste zyn.
Aph. II. 29.
| |
| |
31. Na een ziekte wel te eeten, en geen beterschap te voelen, is quaad.
Aph. II. 8. 21.
32. Die qualyk gestelt zyn, en in 't begin niet wel eeten, daar by niet vorderen in krachten, krygen op het eind een walging van spyze: maar die in 't begin geen etens lust hebben, maar daar na lust krygen, worden genezen.
Aph. VII. 6.
33. In alle ziekten by zyn zinnen te zyn, en zig wel te dragen omtrent die dingen welke voorkomen, is goet: maar het tegendeel is zeer quaad.
34. Ziekten welke met de natuur, ouderdom, gesteltenis des lighaams, en tyd over een komen, zyn zoo gevaarlyk niet, als wanneer die zyn in lighamen daar zulx in tegendeel is.
Aph. VIII. 1. 8.
35. In alle ziekten is beeter dat de navel en onderbuik dikte hebben, dan datze dun en uitgeteert zyn, | |
| |
want dat is quaad: ook is het dan gevaarlyk uitzuiveringen door den stoelgank in 't werk te stellen.
Aph. II. 28. V. 55.
36. Die gezonde lichamen hebben, bezwyken haastig door het purgeeren, als ook die gene welke quade spys gebruiken.
Aph. II. 37. IV. 5. 16.
37. Die welgestelde lighamen hebben, zyn moeielyk te purgeeren.
Aph. II. 36. IV. 5. 16.
38. Spys en drank die wat slegter is, dog aangenaam, zal men liever verkiezen, dan die beter en onaangenamer is.
39. Oude luiden zyn meestendeel minder met ziekten beladen dan jonge: maar krygenze langdurige ziekten, zoo besterven ze 't gemeenlyk.
Aph. II. 40. V. 7,
40. Heesheeden en verkoutheit worden niet wel in oude luiden tot ryping gebragt.
| |
| |
41. Die dikwyls en zeer heftig, zonder groote oorzaak van zich zelven vallen, sterven onverziens.
42. Een zeer zware Beroertheit te genezen is onmogelyk: en een slappe niet ligtelyk.
43. Die verworgt zyn, en ontbonden worden, nogtans niet gestorven zynde, komen niet weder tot zich als men schuim ontrent hun mont verneemt.
Aph. II. 41.
44. Diklyvige menschen sterven haastiger, dan magere.
Aph. V. 46.
45. De kinderen aan de vallende ziekte onderworpen, worden best genezen door veranderinge van ouderdom, land, of levens manier.
Aph. III. 28. V. 7.
46. Tweederlei pynen op verscheide plaatsen te gelyk ontstaande, zo zal de heftigste de slapste verdooven.
| |
| |
47. * Ontrent het opkomen van etter zyn de pynen en koortsen heftiger, dan wanneer die gemaakt is.
48. In alle bewegingen als de lighamen vermoeit worden, zullenze door rusten tot genezing komen.
Aph. II. 22
49. Zwakke en oude luiden die gewoon zyn te werken, zullen daar beter tegen konnen, dan die het ongewoon zyn, al waren het jonge luiden die sterk zyn.
50. Dingen die men langen tyd gewoon is, schoon zy erger zyn, vallen minder moeielyk, dan ongewoone: daarom moet men zomwyl tot het ongewoone overgaan.
Aph. I. 17.
51. Het veel en haastig uitlegen, vervullen, verwarmen, verkouden, of het lighaam op eenige andere wyze bewegen, is gevaarlyk; want al wat te veel is, word vyand der natuur: maar 't geen allengskens geschied, is veilig; of anders wanneer ymant van 't een tot het ander overgaat.
Aph. IV.14. V. 16. 17. 18. 20. 22. 23. 24. VI. 27. 39.
| |
| |
52. Wanneer men alles volgens de reden doet, en het nogtans niet naar de reden uitvalt, zal men niet overstappen tot wat anders, maar blyven in 't geen men van den beginne heeft goed gedagt.
Aph. III. 1. IV. 9.
53. Die weekbuikig zyn in hun jeugt worden eer bevryd, dan die hartlyvig zyn: maar in den ouderdom zyn zy daar qualyker aan; want zy worden meesten tyd drooger in den ouderdom.
Aph. II. 20. 45.
54. Dat ymant lang van statuur is in zyn jonkheit, staat deftig en fray; maar tot hooge jaren komende, heeft hy'er ongemak van, en het quader dan die kort zyn.
|
|
Auteursrechtvrij