De hane va Job. Euëver deere en luuj oet 't land va Mergraote
(1977)–Pierre Heynen– Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 8]
| |
Job mit zie vieë
| |
[pagina 9]
| |
De hane va JobVel quis dedit gallo intelligentiam? (Job, 38: 36)
| |
[pagina 10]
| |
Job how alle gelök. Hae how zieëve jonge en driej eege maedsjes. Este wils häöve mooste väöl eege jonge höbbe. Da mooste 'n gooj kloek höbbe. Ein gooj kloek bringt d'r twelf oet, mae neuëge of tieën heet me toch gaere, dan sjikke* ze zich beeëter. Alle sjtel haw hae vol vieje zitte, en de weije leepe vol deere. Hae haw e köd van zieëve doezend sjäöp veur de wol, driej doezend kamieële, vief doezend sjpan ös veur 't plooge en 't veldwerk, vief doezend aezelinne veur de milk, e köd hoonder mit de fiengste boerehane, en eine hoop domesjtieke*, knechs en maeg. Hae waor bekind es fokker. Ze kaome va wied oet Arabië en oet Egypte biej Job kamieële gelle. De sjäöp van Job hawwe de biste wol. De jonge va Job hawwe zich allemaol good getrouwd. Van e groeët dink leet 't zich beeëter sjpanne*, kriegste ze gemeeëkelikker d'r tussje. Ze hawwe zich good ingedriejd en zich gein kraanke hoon gevange. De maedsjes waoren alledriej konnen introuwen biej hunne miensj en ze waore mit gowd behange. De jongen en de maedsjes va Job heele kirremis miteen, zoeëmerkirremis, weenterkirremis en nog ins op g'n oethawt*. Dat is 't biste oonder famille, allein kirremis hawte. Ze kaome biejein da biej dae en da biej dae, om de bäört. Driej daag heele ze kirremis. En da kaom get op g'n taofel. 't Waore gezon luuj en weuste eeëtersj, ze koste get verpalleteere*. En es 't kirremis waor da zatte ze de huugsele* drop en nog 'n sjtrik drop. En 't waore groeëte luuj en 't doorde lang ieë ze roondum naat waore. Job meinde dat z'n keender zich missjie get te zieër aakielden* en went de kirremisdaag öm waore ging hae in alle herregodsvreugde 'n offer opdraage veur eeder van z'n keender. Hae verbron dan e sjäöpke of e aezelke en maakde 't zooë weer good veur Slivvenhier es ein van z'n jonge einen doorgaonde neeëre* haw gehad, of haw gezooëpe wiej e moezelooëk. Hae dach, 't zunt jong luuj en hae deeg dat altied nao de kirremis. En ze heele* sjriklich opein en op hun vader, de keender van Job. Mae 't maog dek neet te lang good gaon op dees waereld. Opins geet alles teeëge. Dao lökt niks mieje. En dan sjiet d'r duuvel neeëve d'r groeëte hoop. Da sjleet God d'r duuvel mit 'n koeë hand en da kroepe de pechduuvele oet de hil. Job kreeg opins mieje leed heem gesjörgd, mieje es e peerd gedraage kriegt. En al dat leed kaom te peerd en gong te voot eweg. Ein ganse kar leed loog opins veur z'n däör opgesjlaage. En Job kos ziene book, ziene rooman van zie leed en ieëlend beginne te sjrieve. Einen hooëf bron aaf, in einen aandere sjloog d'r bliksem, en doew kaom kreeg* en doew waor hae in | |
[pagina 11]
| |
eine sjlaag alles kwiet. Niks how Job mieje, gein keender, gein vieje, gei*n geujer. Job sjtong op g'n sjtraot zoeë kaal wiej 'n loes. En Job zag: in Gaods Naam, dat is neet gevlookt. Hae zag gein oneeëve woord. Goddank, zag hae, dat ich nog laef, dae z'n gezoondheed bewaart, bewaart gein doof noeët. De gezondheed is d'r biste sjpaarpot. Mae doe kroap d'r duuvel zien moor zelf oet de hil en opins zaot Job oonder de sjwaere en d'r oetsjlaag. En hae zeukde zich eine sjerf van eine awwe gruul* om zich daomit te kratse teeëge dae raozementetigge jeuëk van de sjwaere. Dao loog d'r erme sjelm noe op de drekmieng*, op de ooëveséssje*, op d'r mistum, boete 't dörp, es eine verjaagde hond mit d'r krets*, oewe eederee bang veur is. En Job zag gein oneeëve woord. Noe sjprong de vrouw van Job de kwint*. Ze veel teegen 'm oet: is 't dich nog neet genog? Hawt dich Slivvenhier mer mit de tieëne* vas, dan zulste nog krepeere. Job zag: och vrow, doe bis eine gek doe, doe kals wiej ein hoon zoonder kop. Doe bis d'r kreeg* neet sjood. Och, doe moos weete, wae 't vieje haat, kin ooch 't vel verwachte. Went Slivvenhier get geuf en ooch wente get weg numt dan mooste danke, merci zegke. En Job zag wiejer gein oneeëve woord. Noe waor Job moorzieëlig allein op d'r mistum. Noe kos hae de kneup oet 't sjtruuje raape, en daag en nach prakkezeere. Geine zoog 'm mieje sjtooën wiej hae dao loog wiej einen ermzieëligen hoond op de ooëveséssje*. Mae wiej vroeë waor Job wiej hae zoog dat 'm toch nog ein koppel hane waore euverblieëve mit e paar pölle. Job how gooi hane, die ginge mit de prölle legke. Ze waore sjuus mit de pölle aan 't leije*, wied in de hoesweij, wie d'r kraom heim aafbront. Die pölle waore krek aan tied veur 't iersjte pölleeijke wie d'n toemel* mit Job begoes en wie ziene gaanse sietsewinkel* in kartaale* woort gesjlaage. De hane van Job hawwe gedooën wat eine goojen haan moot dooën en daoveur hawwe ze alle gelök en waore ze gesjpaard blieëve. En noe kaome ze hunne meester zeuke dao op de drekmieng*. En Job beloorde zien hane wiej hae 't vreuger nog noeëts haw gedooën. Es de hane krieje da kömp reeënge of 't geuf good waer. Dat kömp altied oet. Noe haw Job get oewe sjtaot op koes maake. En ze kriejde veur Job daag in daag oet en Job voelt zich neet mieje gaans allein. Noe voelt Job zich nog miensj in zien ieëlend. Dit zunt de hane oewe Slivvenhier op wees wie Hae aan Job en aan alle luuj bekind maakde: vel quis dedit gallo intelligentiam? Wae haat d'r haan versjtaand gegeeëve? (Job, 38:36). | |
[pagina 12]
| |
Me kan zich nörges mieje aan verkieke es aan de luuj.Wiej lang dat d'r erreme Jog op de ooëveséssje* haet motte liegke, verlaote va God en alle luuj, weete v'r neet. Mae zien hane mit de pölle heelen 'm al daen tied, daag en nach, kompaniej. 's Nachs sjleepe ze in de buim. En es ze 's mörges begoste te krieje, wis Job dat eine nuujen daag in de loch waor. Nee, hae voolt zich neet gans allein. De hane gaoven 'm 't geveul dat 'r nog miensj waor, wie sjriklich hae ooch begos te vervalle. Job haw driej goof vrun. 't Waore kaartvrun van Job. Ze toepde* same. En ze gingen same nao de fokdaag van de kamieële en nao de premiekäöringe van de sjäöp en nao de tentoeënsjtellinge van de aezelinne. Ooch ginge ze same sjteere gelle, wied in Judea, um in 't good blood te blieve. Ze kinde zich van oonder deens*, wie ze same deende biej de kamieële. 't Waore luuj, die vrun van Job, dao koste op sjtoeke*. En ze hawwe mieje aanein es aan hun famille. Wie de vrun hoorte wat Job waor euverkomme, waore ze gesjlaage, ze waore gans oet 't huuske. En ze zagte teeëgenein. v'r motte 'ns nao Job gooën, hae haet oes noe nuuëdig. V'r motte 'm gooën bejieëmere*, gooën bedoore* en probeere te truuëste. Mae wie ze Job zooge, vervierde ze zich. Ze kreege gei woort droet, ze hawwe d'r moond verlooëre. Ze kinde Job neet mieje truuk. Waor dat Job, dao dat höpke ieëlend. Groeëte oere sjtonge neeëve zien köpke. Job haw altied weuste lapsjoere* gehad ein eine kop wie eine riethamer*. Wie hae in zien fleur waor, doe koste van de oere van Job ein kömpke huitvleisj* maake. Ze leeke noe nog väöl groeëter, de oere van Job. En hae how, ocherm, nog mer betskes mieje. Betskes zoeë dun, die koste in 'n sjliepbus* sjteeëke. En hae haw nog mer beinsjes, beinsjes zoeë einletsig*, dao koste dich get mit oet 'n oer hooële. En zie gezich, ocherm, 't waor zoeë vaal wie 'n geet oonder de kneeje. Och nee, e gezich of hae de kreem* 'n week lank how gezooëke. Nee, dat waor te erg, dat doog de vrun te zieër leij. Job haw alle krengdes tegeliek. Es 'n mök teeëgen 'm opvloog veel hae öm. Wat e leid, dat waor te erg. En juuëk is erger es pien. Opins begoste ze helop te griene en te laamenteere. Ze reeëte zich de knäöp van d'r jas en 't kammezaol* en sjtreujde zich éssje op d'r kop van leid. Ze ginge neeëve Job op g'n aerd zitte, beuëkentaere. En doe sjwaege zé, zieëve daag en zieëve nachte. Ze sjwaege dat ze sjwidde. Ze koste niks zegke. Ze zoogen 't mit eigen ooge, dat waor te erg. | |
[pagina 13]
| |
Doe woort 't Job te mechtig. Hae begoes te jieëmere. Jonge, zag Job, beijt uch dat uch dit noeëts euverkömpt. Wae wit wat deeër nog allemaol mot mitmaake veurdat 'r twintig maol groeëtvaader zeet. Mae noe bin ich zoeë erm, noe höb ich nog neet mieje um 'n vloeë op mienen eege kraom kepot te maake. Wae haw noe zoeëget konnen dinke, wae haw gedach dat mich zoeëget euverkaom. Heije de hane mer noeëts gekriejd dat d'r daag in de loch waor wooëop ich gebooëre woort. Heije ze mich mer nooëts in de kuuël* voonde. Oeëväör moot e zoeëget 't leeëve kriege wie ich? Heije ze mich mer de baak* laoten aafdrieve. Heij ich mich mer nooëts gesjikt* wiej ich bie de mooder aan 't hart hong. Heije ze mich mer aan de kat gevoord wiej ich driej daag aawd waor. Och haw ich de moel mer vol drek. Och, bruujde* ze mit mien knäök mer de neuët aaf. Ich weerd nog gek. Ho, ho, ho, Job, zagte de vrun, noe moste neet zoeë kalle, dan biste sjuus 'n jieëmerdoeës, 'n kuum*, eine kuumenes*. Aandersj höbs doe toch altied d'r fiene willen aaflègke*. Dink 'ns nao Job. Eeder waer is Gaodswaer. Es 't op d'n eine klaatert dan dröpt 't op d'n aandere. Slivvenhier meint 't 't biste mit eekerein. Dao is nooëts get in ge veld blieëve*. Wat os euverkömp doeën v'r oszelf aan, Job. Veer sjteeëken oze kop door de sjtröp die veer zelf gehangen höbbe. Dao is geine rook zoonder vuur. Wat höbs dich toch aangevange, Job, dat Slivvenhier dich zoeëget leet euverkomme? Ala, kal 'ns op. Jónge, zag Job, d'r mot neet alles zoeë genauw op de waog lègke, d'r mot neet daalik de maot oet g'n tesj haole. Es de bagke d'r trooëg vol höbbe dan huursjte ze neet, da zunt ze sjtil. Mae vergeeët neet, es de luuj eine kieër euver dich beginne te kalle, dan doog opins niks mieje. En väör de mieëres*, mit Slivvenhier wil ich neet prossendeere. 't Ies waor noe gebrooëke. Ze waore van beijtskaante sjwoer gelaaje*, ze howwe nog väöl te zegke. Mae ze woolte ieërsj nog ein nach dreuver sjlaope. De hane zaote al in de buim neeëve de pölle. Ze waore ieërsj get komme zoepe oet d'r gruul* van Job en waore doe opgevlooëge van d'r eundersjte tak pis in d'r kiets*. Dao wachde ze d'r daag aaf. Die vraem keeëls beveele hun niks. | |
[pagina 14]
| |
Dae gee koeëd inhaat, haet ooch gee good inDae mörrege kriejde de hane der erreme man Job al vreug wakker. Dat waor 't fiejnste konzaer daó baove in de buim oewe ze gesjlaope hawwe, de hane va Job. Ze kriejde teeëngenein op, d'r eine naom d'r hanesjreij van der aanderen euver. 't Waor of ze neet meuj woorte. En 't waor of ze Job mood wolte geeëve veur es de vrun weer kaome, die keeëls die hunne meester zoeë sjoew* kosten aangooën*. Dao kaome ze de vrun van Job. Ze kaome öm Job d'r ‘dát’ 'ns te zegke. Ze meinde Job z'n zeeëve dooëdzun 'ns te motte veurzegke. Ze wolte Job 'ns döchtig kapittele. Jao, ze zowwe Job 'ns á reegel* kristeliere* en 'm d'r keeëtel sjoore. Job, zagte de vrun, veir zunt neet mieje es dich, veir motte os ooch boeke veur get op te raape. Mae doe höbs gezag: och laog ich mer veur good op gen rök en kos ich de radieskes mer van oonder bekieke. Jao, dat zal wal, wae trowt is eine bengel mae wae sjtörft is einen éngel, al is hae d'r grooëtste niksnutser en deugeneet gewaes. Einen ingel veur de luuj, Job, mae neet veur Slivvenhier. Dae vergit neet, dae haet 't neet oonder de sjoon gesjrieëve. Wat bie dae op de plaank sjteet leet zich neet mieje oetvaege. Slivvenhier haet e good onthaawt, sjuus wiej eine boer. Es - te eine boer in de klompe pist, dat druuëgt neet op. Slivvenier dae zuut door dich heer. Veur dae zunt neet alle katte gries in de nach, dae zuut 't oondersjeid daag én nach. En sjmörges hooft hae neet los te laote wat hae sjnachs gevangen haet. Dae zuut i g'n duuster ofste sjrao* of lielik bis, ofste good of sjlech bis, hae hooft dich neet bie de lamp te hawte. Slivvenhier hoof dich neet op de waog te zette, hoof neet om dich heer te gooën, hooft dich neet in de vlum* te veule of op de dunne* te kloppe, um te weete wiej sjwoer das te bis, um te weete was te waogs, of - ste aan 't gewich kömps of d'r oonder. Slivvenhier dae sjat dich op 'n hawf oons, dae knoept* sjuus op d'r cent. Slivvenhier haet noe einmaol owg op de luuj. Dae zuut waste in de bäörsj höbs, mae ooch waste in 't kammezaolstesjke* wils achterhawte. Veir höbbe waal eine zak zawt* mit dich geeëte, Job, mae v'r höbbe nog nooëts mit dich gedeilt, en daoväör kinne v'r dich eegelik neet. Me kan zich nörges mieje aan verkieke es aan de luuj. Eedere miensj haet z'n faele*, eedere gek haet zie gebrek. Oewe niks is dao woeëne gein luuj. Al is e waeterke nog zoeë klaor, 't muuërt* wal 'ns. Me neumt gein koo bleum* of dao is e vlekske aan. V'r höbben allemaol get van eine | |
[pagina 15]
| |
Pruusj, en d'r bitste Pruusj haet e peerd gesjtooële en dat waor nog eine pesjtoer. V'r riejen allemaol wal 'ns 'n dom* peerd. V'r höbben allemaol oos gekke daag, da zunt v'r zooë gek wiej 't zeeëvende raad in eine waage. Es aandere get dooën dan meine veir dat 't ooch maog. Es ein koo de peek* in de huuëgde sjtik da biejze* ze allemaol. Es ein koo d'r sjtart oplucht en sjiet da beginne ze allemaol. Jao, örreges zunt v'r langs d'r duujvel aafgesjnaeje*. En v'r brenne allemaol wal 'ns e keirtske veur d'r duujvel. Dae gee koeëd inhaat, haet ooch gee good in. Veir roetsjen allemaol wal 'ns oet en da kriejt dao geinen haan nao, mae Slivvenhier haet 't gezieje, dae wit 't. De muuële van Slivvenhier meult laantsem, mae op eine goojen daag da geeste d'r doeër. Eine kier is de maot vol en dan sjöd Slivvenhier ze um. Slivvenhier börgt lang, mae wörgt sjtrang*. Doe kons einen hoond kiesje en juudasse, opins haet 'r dich mit d'r baom, e sjtök oet de brook. De luuj maake wal van eine vots* einen dondersjlaag, van 'n mök einen ooëlefant, mae van eeder präötsje is get woer, Job. Ooch e puupke das - te langs de zökke lees aafgooën is van dich. En dan zaes - te wal mit de aandere: lek* 'ns 'n pan oet, zet 'ns e vinsterke ooëpe, ich geluif v'r kommen hie bie luuj, dao is 'n inmaaksglaas ooëpe gegange, dao haet eine de verkessjtaldäör laoten ooëpe sjtooën. En da wurt gelache en da lachste mit, mae dao is eine dae wit wae gesjtoonken haat. Eine fenning onrech is ooch onrech en eine fenning onrech sjleit d'r hoonderd rech voert. Höbste dich neet te wiek gebruujd*, Job? Höbste neet te zier d'r fiene willen aaflegke*? Jao, doe höbs aandere ömmer veurgesjpanne*. Es aandere get sjlap in de zeelder* honge, höbs dich get biejgereeëte. Es eine door de kneeje ging, höbs dich gauw 'n sjtiep* droonder gezat. Doe waors sjterk wiej e peerd, niks bleef achter es dich in d'r haam gings liegke. Doe waors jao sjterk wiej twieje, sjterk wiej mosterd, doe reets al biejeen. Mae höbs dich neet gedooën of de gaanse waereld van dich waor? Es te mer klamotte* höbs! Sjtuute* en in de brook sjiete is gein kuns. Jao de luuj bakke gaere vlaa en dan hawte ze kirremis en dan drieje ze um 'n aert* en sjteeëke de vot achteroet wiej 'n gebraoje mösj. Jao es te mer sjplintermonium* höbs. Eine gooje boer moot awd huij en awd geld euverhawte. Höbs dich neet te väöl awd geld euvergehawte en te väöl awd huij bewaard? 't Is gek, mer geld sjart eekerein gaer biejeen. Höbste dich neet de veut aafgeloope bis oonder de kneeje um mar väöl te konne naolaote? Höbste dich neet te väöl zörg gemaakt veur neet gelagde eijer? | |
[pagina 16]
| |
Bis te neet get haentsje de väörsjte gewaes? En höbste neet get te väöl langs dich aafgesjöd* wiej einen hond d'r reeënge? Höbste neet te zier altied nao good nuujts geloesterd? Höbste neet mit die grooëte hon wille pisse en doe kreegs 't beinsje nog neet opgehaeve? Van gruuëtsjigheed kint me zienen eege God neet mieje. Eedere miensj luugt wal 'ns e bietsje wat 'r zich baejt. Doe höbs dich get wied gebruujd, Job, en da kan 'n huujf* raar rolle, bezeunder es ze op d'r hooëge kaant sjteet. De aw luuj zagte: d'r geldbuul én d'r baedelsbuul hange gein hoonderd jaor op dezellefde plaatsj. Beeëter klein aavange en groeët naolaote, es groeët aanvange en klein naolaote. Wiejste getrowd bis, Job, zunt dich de ooge ooëpe gegange en doe haws zoeë gedabt* veur die vrow te kriege. Doe bis noe al get awwer, Job. Es de haore zoeë get gries beginne te weeëre aan de sjlaope, dat is d'r geveerlike tied veur de mansluuj. Wiej awwer wiej gekker en van d'r aandere kaant wiej jonger wiej lekker. Einen awwe bok haet nog gaere e greun blaetsje. Einen os deet 't nog good es hae neeëve 'n koo sjteet. Messjien höbste wal 'ns laote sjoele*. Achter einen awwe sjtok is 't good sjoele. En aw sjeure brenne forsj. Dat weete de vraoluuj. Doe wits toch, Job, dao zunt driej dinger diej neet zunt te besjrieve: dat is de barremhertigheed Gaods, en dat is de begeerligheed van de paape* én dat is de gekkigheed en gruuëtsjigheed van de vraoluuj. Slivvenhier is eine gooje voorman, dae wit mit peerd om te gooën. Mae hae haet 'n sjmik. Es hae zaet ‘hot’*, da moste neet ‘haar’* gooën. En es hae zaet ‘ju’*, da moste aanriete* en es hae reupt ‘huuj’*, da moste sjtooën blieve wiej eine paol, aandersj leet hae dich oonder dien eege kar komme, da pakt dich d'r naaf van dienen eege waage mit diene brookeband. Es e peerd ze 'ns good gesjwaadroeënd* haet krieëge, kömpt 't dich daonao aan d'r moew trekke. Es Slivvenhier dich eine peuter geuf da sungelt* 't einen hawven daag, mae dat wurt weer good, es te mer biej häöm geel en hae zaet: wit sjäöpke, sjwart sjäöpke, mörgen is 't heel*. 't Gelök is roond, d'r eine vilt 't op d'r kop, d'r aandere in d'r moond. Slivvenhier leet niks op g'n aerd valle. Mae wat Slivvenhier noe veur dich in 't vet haet, Job? Wiej Slivvenhier dich noe getoekt* haet? Veer konnen allein mer zegke: wiejste dees wiej 't dich geet. Dao is gein groeëter leed es wat me zich zellef aandeed. En wiej mieje priej, wiej mieje gelök. De sjlechtste koo wint* mer ins. Jao, en dat is da genog, zagte de vrun. Pak dich dat biejeen, | |
[pagina 17]
| |
[pagina 18]
| |
sjteek 't dich in g'n tesj en zeuk 't dich oet. Job waor gesjlaage. Mot me zich dat allemaol van z'n vrun laote zegke? Motten aandere dich wille zegke wiej Slivvenhier euver dich dinkt? Mot me zich zoeë d'r sjummel laote sjuuj maake? Morloot, dat zelleeëve neet. Hae zow zich maenteneere*. Mae 't waor al laat. De hane en de pölle sjleepen al, ze hawwe zich meuj gekriejd wiej de vrun zoeë grellig* aan 't verve* waore. En noe waore ze mer vreug mit de hoonder nao ge bed gegange. | |
[pagina 19]
| |
Dao is altied get, en alles veraandert, alleen d'r sjtart van de koo blieft achter bommeleWiej ze sanderendaags de zon hawwe wakker gekriejt, vlooge ze in eene karree va booëve in d'r kietsj* pis op g'n aerd, de hane va Job. En dao sjnapde ze zich va bretsigheed*, oet waalmood*. Ze sjpronge in de huuëgde en toervelde* teeëgeneen in de loch mit sjlaeg dat 't klatsjde. Ze sjlooge d'r kootsjelebol* euvereen, en dan sjtonge ze jechtentaere* mit de sjnaavele aaneen zich te beloore en wachden aaf, wae wer 't ieërsjte zow sjpringe. De ooge rolde en blitsde wiej gekleurde glaazere huujve*. De vaere sjtroefde* zich wiej e krenske i g'n nak. De sjtoetse* blonke wiej e ploogkowter in de zon. Opins leepe ze zich nao rondum de drekmieng* va Job. En dan sjnapde ze zich weer, de kawver, en loogen euvereen wiej twieje koeëjonge. 't Woor allemaol mer veur de sjpas, oet gekkigheed. Ze waore eeëve sjterrek, de hane va Job, mae ze moste zich 'ns kinnen oetlaote en d'r wille jan oethange. De pölle waoren oondertössje ooch kommen aafkleddere. En noe gonge de hane sjtooë lokke biej de kuulkes die ze oetgemult* hawwe in de ooëvesessje. Eine gooien haan lokt de pöl nao 't nis. Eederen daag lagte de pölle e fien pöllen - eijke in de kuulkes. Job hoofde mer te reeke um zich 'n eijke te raape. Pölle - eijkes zunt get apaarts veur 'ne kraanke miensj. Dao kan hae 't op hawte. 'ne Kraanke mot mood höbbe wiej e peerd, wilt hae d'r kop neet laoten hange. Hae mot get van onkroed inhöbbe. Onkroed vergeet neet. Job waor 'ne miensj dae altied mit 't good been oet ge bed waor gesjtaande. Altied haw hae monter zin. Jao, hae waor e sjpasveugelke, 'ne witsmeeëker*. Hae haw ivvél* wiej 'n awd hoes, de een farsj* nao de aander. Hae deeg nog e peerd lache. De luuj zagte. höbste de litste va Job gehuurt? Job wis 't eekereen aan 't versjtaand te kietele. Job waor eine gefiefde*, hae waor bie de bak*. Euveral haw hae versjteestemich van, en hae leet zich va geene op 'n oer howwe. Este die gaans leeëve op e groeët dink höbs gezeeëte, da wits te das te 'n koo neet a g'n haws mos milleke. Job hoofde neet nao weurt te zeuke, hae haw maandele weurt en e good onthawt. Messjiens waor Job get eegewies. Mae dat mot eene gooie boer zieën. Doe maks 'ne boer neet wies wie 'ne soldaot aan de kos kömpt. En in de bataj* waor geenen twieëde wiej Job. Es 't veur ein gooi zaak ging of veur z'n eege ieër, da kos Job wal 'ns forsj zieë. Mae hae waor ierlik wie gowd en hae haw e hart wie e broeëd. | |
[pagina 20]
| |
God veur ooge, eeder 't zient gönne én geeëve, da geet 't diech good op d'r welt. Dae Slivvenhier zeukt, dae kömpt niks te kort. Dat waor de wiesheed van Job. En daoveur begreeëp hae eegelik neet wat Slivvenhier noe mit 'm vuuër haw. Hae waor geduldig en woolt geduldig blieve in z'n eelend. Mae 't woort 'm aaf en toe get mechtig, en da leet hae zich effekes gooën. Wae zow ooch neet? Veer zunt allemaol mer luuj, zoeëlang es v'r nog gein ingele zunt. En teeënge zien vrun, die 'm probeerde sjwart te maake, kos Job oetvalle en zich gieftig maake. 't Is ooch eene sjlapsjwans dae zich alles leet gezegke. En wie Job dat sjpaelke van zien hane en z'n pölle dizze mörrige wer haw gezieën, doe kreeg hae nog mieje korasj* in. 't Lelke* bron 'm i genne moond um te kalle. Job zow zich huuij maenteneere* teeënge z'n vrun. Hae zow zich sjoeën wessje en zienen eegen avvekaat sjpieële. Job waor gelaaje. Wiej de vrun zich benaoderde, doe begos Job en hae sjeijde aagaons* nog neet oet. Jonge, zag Job, ich höb uch gezag: mit Slivvenhier wil ich neet prossedeere. Mae deer riet mich de moel ooëpe. Wae zow sjwiege es 'm de oere sungele* en tuute, es d'n bitste vrun dich 't blood oonder de neeëgel oethaole mit hunne kal. Dao geet väöl kal in 'ne zak, en es d'r zak vol is, da wurt hae nog laeg toewgeboonde. Es dae kal van uch drieje brandewien waor, dan waor d'r 'n weeëk laank e zoeë zaat wie doewzend man. Es ze de waffele* van uch driejen aanee sjmaede*, dat goof e waffeliezer. Jao, deer kont 't weete, eekereen van uch is zoeë loeës* wie 'ne groeëte miensj. Mae verget neet, wiej gelierder, wiej verkierder. D'r mot de tong neet wiejer laote gooën es 't versjtaand. Jao, es ich waor wiej deer mos zieën, dan doogde v'r alle veer. Mae noe weet ich: diej mich 't sjlechte gönne, zitte kort bie mich. Es te 'nen hoond mit get wils naobruuje*, da vindste gaw 'ne sjteen, es 't neet gevrooëren haet. Es 't drop aakömp, is geene miensj in zie rech teeëgeneuver Slivvenhier. Eedereen geet daor de muuële van d'r Hieër van hiej booëve. Hae leet os allemaol op z'nen tied in de deuën* valle. En es te mit de vot in 'nen hoop deuën gevalle bis, zek da mer 'ns welken dooèn* dat dich gesjtooëken haet. Went ze dich van booëve, oet g'n heemel, mit 'ne knuppel tössje g'n bein bruuje* en doe vils mit d'r baom in d'r prat*, of erger nog, doe briks e been, da zek mer 'ns welken ingel dich dat gelapt haet. Dao is altied get, dao is altied get gewaes, en dao zal altied get blieve. Dao ka mer ee bak* aan de iersjte mem* liegke. Ofste e köd katte höbs of e köd muujs, dat sjteet | |
[pagina 21]
| |
zich um*. Höbste gein katte, dan höbste muujs. Höbste gein muujs, dan höbste diej prieje van katte. En de boere zegke: es ze komme*, da komme ze neet, en es ze neet komme, da komme ze. Me mot Slivvenhier d'r tied geeëve. Me mot neet aan de blaedsjes of 't graas gooën trekke um 't te dooë wasse. Jao, dao is altied get. Gein roeëze zoonder deuën. 't Bitste kooëre haet nog onkroed. Oeëweveur zeuëkt* de ein kreem* neet en gönt de fiejnste nögker* bekskes*, 't eint nao 't aandert, kepot? De verkesjonge en de sjtalmaeg* probeere ze nog op te kriege mit de flesj en de loetsj*. 't Höllept neet. En oeëweveur kriegt 'n aander kreem mer e paar bagke? 'n Kreem wiej 'nen os, en mer drie bekskes! En ze is zoeë good d'r mit, en ze haet viertieën memme, de fiejnste tette*. En oeëweveur treut de ein kreem de bagke kepot of geet drop liegke? Oeëweveur is altied 'ne kröppel* bie 'ne tog* bakge? Oeëweveur liejt* de ein maer 't veuëleke neet, en is 'n aander maer neet vol te kriege? De peersjknechs probeere de maer biej alle hingste. Mae ze konne gee veuële dri kriege, de maer behilt neet. 't Is 'n sjand, zo'n sjtambook - premiemaer. Oeëweveur hilt de ein koo de millek op, en leet 'n aander koo de millek i goetsje* loope? Lietersj millek liegken i g'n drek. Oeëweveur geet de ein koo euver tied en kawft 'n aander koo te vreug? Oeëweveur bruujt* 'n koo twieje kawver? 't Zunt allebeij mer ketsjes* en ze komme. Ze sjikke* zich de iersjte weeëk en da beginne ze te raazele en da kon d'r sjweitser* ze i g'n aerd sjteeëke. Oeëweveur kriege alle keu 't ee jaor sjteere*, es de veersje* sjuus zooë raar* zunt? Oeëweveur brinkt de ein kloek väöl kuuken oet en de aander kloek mer e paar? Oeëweveur hoejert* de ein kloek de kuukskes good en biet de aander kloek op de kuukskes of 't ratte wieëre. Oeëweveur blieve zoeëveul jong haaze kepot es de weije gesjlipt* weeëre? Es de jaegersj de moor gesjooëten höbbe, of es de moor mit d'r kop in 'n sjtröp geloopen is, liegken de jong haeskes te wachte, en krepeere, ocherm, van d'r dooësj en de eelend. De deere konnen os zoeëveul lieëre. Veir kieke neet genog nao de deere. Dao is altied get, en alles veraandert, allein d'r sjtart van de koo blieft achter bommele. En geene sjnieder kan 'n rechte brook op 'n krom vot maake. Es me de keender zuut wasse, wit me dat m'n awd wurt. Ich haw gedach hoonderd jaor te weerde. Mae ja, es dat zoeë ging, da sjtorreve gein luuj. Slivvenhier numpt zoeë good kawf- | |
[pagina 22]
| |
vleisj es rinsvleisj. En wat Slivvenhier wilt behawwe, zal noch verheete*, noch verkawwe*. Mae noe, och loog ich mer oonder de growze*! Wieër ich mer al in 't pierlinge - lendsje* oewe ze allemaol geliek zunt, errem en riek. Dat mich zooëget mos euverkomme! Waor mer get aandersj gebäört! Heije mich mer alle keu en sjäöp versjooëte*! Heij ich de deere mer op eine mörrege allemaol kepot voonde! Beeëter i genne sjtal es i g'n hoes. Heij ich mer alles obnuuj motte zieje, en waor alles mer verdruuëgt of verrot i ge veld! Och wat kal ich, es me wis dat me veel da lag me zich van te vuuëre. Mae wat deer mich op d'r telder* lekt, dao kalle de luuj van. 'ne Pierlink haet nog neet gaere piejn. Jao ich weet ooch, d'r eene liejt zoonder klaage, d'r aandere klaagt zoonder lieje. En e verreke blieft gromme en eene boer blieft 'ne boer. Driej 'ne boer um, doe höbs altied 'ne boer booëve. Es twieje boere ruuzing höbbe en ze vallen euvereen, da liek altied 'ne boer booëve. En es te 'ne boer en e verreke opee binds en doe rols ze 'ne berreg aaf, dan höbste altied e verreke booëve. E verreke en 'ne boer en 'ne pesjtoer weere grommentaere en klaagentaere vet. Es de boere neet mieje klaage en de pesjtuurs neet mieje vraoge, dan vergeet de welt. Eene boer mot noe eenmaol op de kleinekes passe, ooch ee sjtruujespier* is mes. Hawt ze daoveur in de gaate de boere, ooch es ze zich gebeecht höbbe, en al kieke ze dan nog zoeë vroeë*. Mae noe zekt deer dat dit alles veur mich 'n sjtraof is. Dat kos mit mich neet e zoeë wieër gooën. En noe zegke dat alle luuj. Noe zunt de luuj de moele ooëpe gereete. En noe kalle ze mer, en zegke wat ze wille. Wiej mieje dat me in d'r sjtroond reurt, wiej erger dat 't sjtinkt. Wat höb ich misdooën? Oewe höb ich 't verbruujt? Laot v'r 'ns alles naogooën. Geld konste neet mitnumme, dat legke ze dich neet oonder diene kop es te dooëd bis. 't Dooëdshumme haet gein tessje. Ich höb neet drop gezeeëte, ich höb ze neet laote besjömmele. Ich höb nooëts sjnachts zit te telle. En ich haw neet euveral 'n zök mit geld versjtooëke. 't Geld höb ich laote rolle. Mae wieje mieje ich oetgoof en weggoof, wiej mieje kaom truuk. Ich weet 't, dao zunt d'r diej kölle*, en dao zunt 'r diej laote zich kölle, en dao zunt 'r dat zunt de bezietsere, diej zitte drop. Nee jonge, mit geld bin ich neet te kriege, waal mit d'r moond. Ich haw sente, mae de sente hawwe mich neet. Soondes höb ich nooëts gewirrek. Zoondeswerrek mak riek noch sjterrek. De keender, de hoonder, 't waater en de vrow, höb ich altied op 't mient probeere te hawte. D'r wit: keender, | |
[pagina 23]
| |
hoonder, waater en de vrow bringe sjpektakel oonder de naobersj. Zellef bin ich nooëts aan de klink gooë loestere. Ich höb ooch liever 'ne sjellem aan de klink es 'n loestervink. Alles höb ich ömmer sjuus gewaogt. Niks höb ich aan d'r sjtrieksjtek, 't sjtriekhoot laoten hange. Da geeste gebuujelt* de hil in. Nooëts höb ich besjömmelt sjtruuje of rot huij d'r tössje gefoetsjt*. Nooëts sjtein oonder in de kiste gelag es freut gelieëvert woort. Ich höb in d'r herrefs nooëts kappes* geklawt veur in d'r weenter zoermoos te höbbe, al waor 't nog zooë dampetig* waer. De reensjtein* höb ich laote liegke oewe ze laoge en sjnachs höb ich zoeëleeëve* gein vruchte euvergedraage. Gein vaor höb ich te wied gevaare. Mien beuk waoren in orde. D'r toos* bin ich op tied naokomme. Biej mich is de millek nooëts gedunt. Blaw* keu zunt biej mich nooëts op 't good gewaes. Biej aandere höb ich de keu nooëts laeggetrokke. Mien deere höb ich gemolleke es mellekestied waor. Neet ze mer laote beuëke es de millek de deere aan 't sjteeëke is. E sjtök vieje wilt verzörgt weerde. Poetse* is 't hawf voor. Um de driej jaor höb ich obnuujts getuujnt*. Inne toen* van driej jaor, en 'ne hoond van drie tuunj, en e peerd van driej hon, en 'ne miensj van driej peerd zunt allemaol neet väöl mieje weerd. En es tössjebeij d'r draod of 'ne baj* kepot waore, dan höb ich d'r draod gemakt en 'ne nuuje baj gezat, dat de sjäöp en de ös neet oetbraoke en aandere alles aafvraote. Es mien deere toch 'ns op 'n nach doar de hek ginge en eene naober sjaa dooge, höb ich gevraogt: wieväöl bin ich uch sjöldich? Mien hegke höb ich gesjoare en nooëts mieje aofgehowwe es va mich waor. Es mien sjaopshon* 'n hoon van 'ne aandere gesjnapt hawwe, höb ich dae miensj dat betaalt. Aander luuj höb ich gehollepe es ze in de pitsj* zaote. Altied daag en nach, bin ich gegange es 'n koo sjwoer kawfde of opgeloope* waor. D'r deuër* höb ich oetgehaolt, ooch es ze soondes kaome. De naobersj reepe mich es ze ös ginge maake. Ich haw d'r naam, es ich ze sjnae*, da gong geene kepot. Mie getuug en messjienerieje höb ich oetgelieënt es eene kaom vraoge. De vaste klaante aan de däör höb ich gehollepe, ooch es ze alweeëkes* kaome. Diej vroogte um te sjlaope in de sjeur of um de tente op te sjlooën in de weije, höb ich dat laote dooën. Jao, ich höb gehollepe oewe ich kos. Ze zegke wal 'ns: este 'ne gooie knech wils höbbe, zeukste pis te doeëd bis. Ich haw gooi knechs. En de knechs en maeg zagte van mich: ooze meester doogt neet van goojigheed. Zoeëget huurt me gaere, dao geeste van op wie wegkendeeg*. | |
[pagina 24]
| |
De domesjtieke* heele biej mich en es 'ns eene 't biel in de poort sjloog*, da kaom hae laater weer truuk. Ze pareerde* veur mich mien domesjtieke. Ich hoofde neet d'r biej te zieë, ze wirkden eeëve good. Ze wirkde of 't veur zich zellef waor. Mae ze zooge gaere es ich d'r biej waor of 'ns kaom kieke. En ze kraege volop, d'r mansjie* waor good. Ze koste zich zat eeëte pis oonder g'n errem. Ich höb ze ömmer de neerkes gekiettelt* en gezag. jonge, doot of d'r heem zeet. Laot uch neet nuuë, de taant zuut gaere es d'r good et. Biej mich höbbe ze nooëts hoove te vraoge: meester, wies os 'ns de hoon diej diej hawf eijer lekt. Wae good labeurt*, mot 'ne gooie looën kriege. Ich höb ze get extraas gegeeëve, es ze sjnachs moste opblieve biej en reend of 'n kreem* die mos bagkele*. En ze zagte: biej Job, dat is 'n goo plaatsj en ze deege de patsj veur mich aaf. Ze wiste, ze waore biej mich geëkstemeert*. En noe, ze zeeënt mich nog neet sjtooën. Ze lache mich oet. Ze loope weg veur mich en zegke: dae meinde dat 'r get haw, dae kaerde* de sjtraot. Dao zuuste noe eene erreme haws ziete. Jao, m'n domesjtieke zunt mit mich ooch alles kwiet woore. Dao zunt 'r die motte noe mit kérkes veur lommele langs de däöre gooën of mit 'ne krieëmersjkörref* op g'n rök. Dat deet mich leij, mieje es d'r meint. Mae ze motte mich neet oetlache. Ich bin andermans gek gewaes. Noe zow ich dinke: wae geuf wat 'r haet, is weerd dat 'r niks mieje haat. En Job gong wieër en zag: mae dat deer mich ooch nog veur 'ne vraoluujgek wilt versjliete? Noe verrékste mit de geet! Jao, wiej ich nog eesjpennig* waor en wie ich roeëd op genne kamp begos te weere, wiej ich sjtruuje oonder de naas kreeg, en mich in de vluuëgele* begos te howwe, doe höb ich dek achter de pölle aagezeeëte, doe höb ich gaere nao de maedsjes gekeeëke. Ich bin de kérremisse naogegange en höb gezoch of ich geen mit e los zeel* om de heuën* vong. Dao zunt jao de sjoeënste maedsjes in dizze pajie*, maedsjes wiej 'n wook*, maedsjes wiej 'n hoes, maedsjes diej lache dich aan. En ich höb wal 'ns ee gepuuënt, es 't kooëre hooëg waor i genne zooëmer, en es ze de haage hiej of dao get diek en hooëg hawwe laoten opwasse. Mae is dat zooë erg? Puuëne is kaaf*, dae 't neet gaere haet, vaegt 't aaf. Es mie vaader mie mooder neet gepuuënt haw, heij hae ze nooëts krieëge. Mae ich bin nooëts doar 'n kroeësjele - hek* gegange um 'n kauvervot te puuëne. Noeëts bin ich de grens euver gegange nao de heete*. Ich bin nooëts ingegange, al zaote ze achter de gerdiejne en reepe: sjoech, sjoech, wat höb ich 't kawt, och wieër ich mer dien sieske. Nee, de bitste peerd sjtönt op d'r sjtal en de bitste | |
[pagina 25]
| |
vraoluuj vindste i g'n hoes. De aw luuj zagte: gel naobersj reend en trow naobersj keend. Mit naobersj keender en mit naobersj reender biste nooëts bedrooëge. Dat höb ich gedooën en de keertse van ooze trow zunt blieve branne veur os twieje. Noeëts höb ich euver de koeëlefshaag* nao de vrouw van d'r naober gekeeëke. Noeëts bin ich op d'r sjlaag van 'ne aandere gevlooëge, noeëts op 'ne vraeme mistum gewaes, noeëts bin ich oet 't getuug gebrooëke of door de hek gegange, es ich d'r sjolk* van 'n aander zoog. Jao, ich zeeen ooch leever e jonk maedsje es 'n awd peerd. Ich höb ooch leever e greun blaedsje es 'ne euverjäörige planteerappel. Mae ich höb altied onthawwe wat de aw luuj zagte: wach dich veur 't echtersjte van e peerd en veur't väörsjte van e vraomersj. Ich höb mich draa gehawwe: trowwe is howwe. Trowwe is geene peersjkoop*, trowwe is veur diene gaanse leeëvesloop. Es ich verkierd gedooën zow höbbe, dan hoof ich mich dat nog neet te laote zegke. Dat eeder veur z'n eege däör kaert, dan haet 'r al genog op te vaege. Wiej mieje priej, wiej mieje gelök. Jao, dat zekt deer. Mae ich zek: 't is dek gek verdeilt in de welt. 't Gelök is neet oet de waereld, mae doe mos 't mer veende. Slivvenhier bakt broeëd veur eekereen, mae Slivvenhier is neet veur eeder eene soekerbekker. En deer wilt Slivvenhier veurzegke, wat veur waer 't mot zieën. Wat Slivvenhier deet is good gedooën. Dae sjikt eekereen vette jaore en maager jaore. Me kan neet höbbe en gehad höbbe. Kontént is mieje es riekdom. 't Leed in dees waereld begriepe v'r neet altied. Mae uch drieje gaef ich nog neet geliek, al kalt d'r uch meug tot kommend jaor. En oonder al wat ich gezag höb zet ich miene naam. En mien tong maog sjtief waere es 't neet woer is wat ich höb gezag. Wae noe nog mit mich wilt prossedeere, dat 'r dan opkömpt, ich gooën 'm teeënge. Deer kint beeëter de moel hawte, dat ze uch sjuumt*. En toch, wat Slivvenhier mich noe leet draage, is nog te väöl veur e peerd. Dat begriep ich neet. Slivvenhier mot mich toch 'n antwoord geeëve. Ich dörref mich te beechte in 'n vol kirrek. Alles wat ich höb gedooën kan 't daagleech verdraage. Ich höb geen twieje gezichte. Ich höb geen dobbel leeëve. Wat haet oozen Herregot nog mit mich väör. Ich bin mörreg* wiej 'n riepe paer. En doe sjwaeg Job. Al la bonneur Job, zagte de vrun. Doe höbs os flot oetgekiert. Noe geleuve v'r dich. Doe hëbs dich gerechtvaerdigt. V'r zunt kontént. Doe höbs os d'r moond gesjtopt. Noe en dan kriejde de hane de zon 'ne sjlaag leeger. Ze waore gaaroet neet mieje sjuuj veur de vrun, de hane va Job. Ze | |
[pagina 26]
| |
vraote de vrun oet de han. En ze dabde* en zeukde op d'r mistum nao vleege en nao wörmkes. Möge mos d'r meester weer veersje pölle - eijkes höbbe um te raape. | |
[pagina 27]
| |
Oewe waorsj dich Job, wiej Ich de maot oet g'n tesj trok en de waereld gong meiëte en aaftraeje? A la Job zik 't mer, doe wits 't zoeë good!
| |
[pagina 28]
| |
bredsige* golve va de zieë? Wae haet de weiërsjhooter* en de klink* op de poarte gedoan va de zieë? De wolke höb Ich es e kleijt um 't waater gehange en mit d'r neevel wikkel Ich 't waater in. Höbs dich messjiens eine kier gezag: nuuje mörrege kom, nuujen daag heeëf* 't leech nao de loch in euver d'r raand va de aerd. Es e boont vuurwerrek zoeë sjoeën foonkelt en gleenstert de loch in d'r mörrege. 't Is of eine forsje braand is oetgebraoëke, wied eweg. Mae opins is d'r daag dao. Biste al 'ns doargegange pis aan de plaatsj oewe de waaterputte liegke va de zieë? Höbste al 'ns gewaandelt euëver d'r baom va d'r Oceaan? Haet dich al 'ns eine de poarte van 't land van d'r doeëd laote zieë, en höbbe de wechters van d'r duuster zich al 'ns aan dich laote kieke? Höbs dich de breidte van de aerd al 'ns aafgetraoje*? Zik mer es dich 't allemaol wits, Job! Woeë hoezeert* 't leech en kins dich d'r weiëg nao d'r heemet van d'r duuster? Kinste 't leech en d'r duuster oppe plaatsj bringe en d'r weiëg nao heem ekspliekeere? A la Job, doe bis toch gee veule, gee kawf mieje! Doe bis toch zoeë loeës* wiej eine groeëte miensj! Biste al 'ns in de sjeure van d'r sjnieje gewaes? En höbs te al 'ns gekeiëke oewe d'r haagel is opgesjlaage, dae Ich opgesjpaart höb um de vruchte neer te sjloan en sjaa te doan aan 't freut en de kroote* en de luuj draan te doan deenke, dat Ich ooch nog dao bin? Wits dich oewe de weeëre zich sjeegele*, oewe de kaw neervilt, en wiej lang de biejs euëver de gewande* jeugt? Wae haet de dille en de sjloonte*, de grubbe* en de koele* gegraave veuër 't waater op te vange es 't mit tobbe oet de loch vilt? Wae kommandeert de hommelwolke*, dat ze reiënge bringe, dan hie en dan dao, dat d'r groond zich weer geet sjleete es de aerd hél is en gerieëte is va de druuëgde. 't Graas en de vruchte zuut me wasse es ein gooi sjoor* is gevalle.: Oewe wurt d'r reiënge gefabriseert en wae zörregt dat d'r dauw sjnachs alles naat makt? Wae likt d'r roewvros* es soeker op de buim, euëver de weije en euëver de velder? Wae deed 't vreeze dat blomme sjtönt op de roete van d'r heemel? Wae leet 't waater bakke tot ies? Mit kar en peerd konne ze dreuëver vaare. Lees dich de waereld daanse um de zon es e bliej keend um eine keiërsjboom*? Hings dich d'r maon saoves boete? Wae leet al die mielliarde sjtarre es lempkes aa g'n heemel branne? En wae leet al die doewzende zonne doar de loch jaage? | |
[pagina 29]
| |
Höbs dich get te besjtille euëver 't waer? Kons dich 't laote reiëngene? Kons dich 't laote blikseme? Es Ich d'r bläözer* van d'r heemel aazet da weurt d'r sjnieje oetgeblaoze euëver de gewande*, euëver de dille, en euëver de berreg. De Ingele laot Ich haagel sjtruije wie soekerklöt*. Wae haet d'r haan versjtaand gegeiëve? Hae kiekt nao de loch en tilt de wolleke. Es hae kriejt dan kömpt reiënge, da weiëre de waaterzek oet de sjeure van d'r heemel laeggelaote. Es d'r groond zoeë hel is wie eine sjtein, es de boere de zaod neet kinne vaerdig* kriege, da wurt d'r haan neet meu mit reiënge roope. Es 't blief reiëngene dan kiekt d'r haan nao de zon en dan kriejt hae veuër sjoeën waer. D'r haan reegelt 't boereleiëve. Vings dich 'n hoon veur d'r vos, gees dich de jong vöskes voore es ze in hun häöl* liegke te wachte en zitte te loore doar de sjtruuk? De boere höbbe 't hinnes* saoves good gesjloate. D'r awwe vos kömpt neet binne en de jonge sjnuffele roond nao voor en veende niks. Geufs dich hun get es me ze tot i g'n heemel kan huure jangke van d'r honger? Gees dich sjnachs d'r bie zitte es de haaze jungele*? Höbs dich op d'r kalender sjtoan wiejnieje dat de moore* gedikt* zunt en op welken daag ze aan tied zunt? De moore legke zich in 't leiëger, beginne te wirreke en bruuje* de jonge. De moor haet niks gelaeje. Nao twieje daag zunt de jong haeskes opgezooëpe* en loope ze doar 't veld, eeker veuër zich. De moor geet ze daonao zeuke es de millik häör aan 't sjteeëke is en leet ze drinke. Nao e paar weeëke loape ze weg van de mem*. D'r raekel* wit neet welke jong haaze van häöm zunt. Höbs dich 't peerd op de waereld brach? Höbs dich 't peerd zoeë sjterrek gemakt? Veerkentig sjteet 't dao. Ze legken 'm d'r haam i g'n haws en es 't aantrikt da riet 't 'n hoes um. 't Trikt d'r sjwoere ploog doar d'r akker. 't Fiengste veldwerrek weurt doar de boere gemakt mit de peerd. D'r ows bringe de peerd op g'n sjeur en ze zunt neet meu te kriege. Kiek 'ns wie die koppele en veersjpanne opein riete! 't Peerd is neet bang, 't gewaent zich aan alles, e keend kan oonder 'm doar kroepe, doe kins op 'm sjlaope. 't Joechelt* es 't ziene meester zuut. In d'r kreeg* kint 't gei gevaor. 't Dabt* en sjnoeft um drop los te renne. De träöte* jaagen 'm op. 't Sjpringt euëver higke en graave*, d'r sjtöp geet achter 'm op, 't vuur vluugt oet de sjtein. D'r mood van e peerd is kolossaal. Wits dich d'r daag dat de sjwelberkes* truukkomme oet de werrem len*? Wies dich hun d'r weiëg nao 't awd nis? Ze boewen in d'r peersjsjtal, in d'r koosjtal en in de verkessjtel. Mit mao* en prat* klaene* ze 't fiengste sjwelleberneske teeënge | |
[pagina 30]
| |
de balleke. Ze vleege hooëg en ze vleege leeëg en ze vange mögke en ongesiefers* veuër de jonge. Ze sjikke* zich, de jong sjwelleberkes, 't is sjpas veuër te zieë. Es de aw sjwalber aakömpt euëver de hawf deur, höbbe ze de muulkes al oape. Opins zunt ze eweg nao de vraem len, de aw sjwalbere en de jonge. Wits dich d'r daag Job, dat ze biejee komme en vertrikke? Enne Job, zag Slivvenhier, wie is 't? Biste va plan te sjwiege of wilste nog 't litste woard höbbe urn geliek te kriege? Meinste noe nog te motte opkomme teeënge mien rechtvaerdigheed? Meinste toch te kinne wat Slivvenhier kint? Kons dich dan sjpektaakele en beuëke mit de sjtum van d'r hommel*? Konste dienen errem ophaeve en de gruuëtsje* en verkierde luuj neersjlooën en i g'n drek sjtooëte, ze in einen hook bruuje* en ze veuër good de moel vol drek geiëve? Konste de luuj doan raazele van angs es te dien ooge lees rolle dat 't bliksemt nao allegenzieje*? Este dat kons, Job, zal Ich d'r ieërsjte zieë dae dich zal prieze umdatse kons wiejste wils. A la Job, kal 'ns op, eine miensj dae kalt is te hellepe. De hane va Job begoste te krieje en doew ging d'r weend zich legke en de zon kaom oet. Es de hane krieje weert 't good waer. En es de zon oetkumpt nao reiënge en weend dan is 't kirremis veuër de hoonder in de weije. Ze hoove da neet te dabbe* en te zeuke, ze hoove zich mer aaf te pakke*, de wörrem en 't ongesiefers* sjteeëke euëveral va zellef d'r kop op. En doew herpakde zich ooch d'r erreme Job, wiej de hane wir kriejede, en de zon oetkaom. 't Krieje van z'n hane en de zon goave Job mood, hae herkreeg zich, hae voond z'ne moond truuk en Job begos te kalle. Doew goof Job antwoard aa Slivvenhier en Job zag: ich bi loch* gewaes. Wat zow ich dao - op konne zigke? Ich lik e sjloat op miene moond. Ich weet dat Geir alles kint en dat Uch al lökt, wat 'r veuër höbt. Ich höb wille kalle euëver dinger oewe ich geine versjteestemich van höb. Dae miensj haet sjöld dae haw konne vraoge en ooch veende, mae dae 't niks kos versjaele en dae zaet: och wat mot ich nog zeuke en veende, 't geet mich toch good. Mae Deir zeet eine hieële loeëze* man, deir wit e zoeë good, wat 'r wilt en wat 'r doot. Och loester nao mich en lier mich es ich get te vraoge höb. Ieëder* höbben aandere mich euëver Uch vertilt.. mae noe höb Deir mich de ooge oape gemakt. En daoveuër herroop ich al wat ich höb gezag. En ich zal 'n sjtrang boote* doeën. Doew sjpraok Slivvenhier ooch teeënge de vrun va Job. De driej kammeraote keiëke of ze e keifke* verlaore hawwe. Slivvenhier zag, dat ze Job mer ummer z'n zieëve doedzung | |
[pagina 31]
| |
hawwe wille veurzigke. Ze meinde dat Slivvenhier op de loer zit um zung te veende in d'r miensj en um d'r miensj daoveuër te sjtraove. Nee, Slivvenhier is geine sjteefvaader. Jao, zieëker wiej Job aaf en toew gekalt haw, nee, dat beveel Slivvenhier ooch neet. Job meinde alles te motte begriepe. Mae de waeg va Slivvenhier zunt neet altied te begriepe veuër d'r miensj. D'r sjlechte geet 't dik good en dae haet d'r heemel op d'r welt. D'r gooje vind in zie leieve dik al zie vagevuur. En dan zunt dao nog diej gaanse*, dat zunt de hillige, diej veuër Slivvenhier doar 't vuur goan, dao deet geine, nog geine duuvel oet de hil get aan. Diej drinke d'r beiëker va leed en eelend gaans oet, tot op d'r baom, ouch es Slivvenhier d'r beiëker nog 'ns oppenuujts volsjöd. Es de paer riep is da vilt ze aaf, of Slivvenhier dae plökt ze aaf. Mae väör de mieëres* waor Slivvenhier erg kontént euëver Job. Slivvenhier haw Job 'ns oetgeprobeert. Mae Job waor neet kling te kriege. Ja, Job dat waor eine gaanse. Job dat waor d'r bitste miensj dae oeëts eene vooëgel euëvervleege* kan. Um 't wir good te maake veuër Slivvenhier moste de driej vrun zieëve sjteere en zieëve sjäëpebök vange. Die deere moste ze nao Job leije, dao sjlachte en verbranne es 'n offer. En Job mos veuër hun drieje baeje, dat Slivvenhier hun neet zow sjtraove veuër daen domme kal, dae ze zich droet hawwe gehowwe teeëngeneuëver Job. Wiej Job veuër z'n vrun haw gebaejt waor alles wir good. En Slivvenhier gaof Job al truuk wat hae ieëder haw gehat: z'n ieër, z'n gezoondheed, en z'n geudere* en ze vieje. Dobbel zoeëväöl haw Job noe oonder han. En doew kaome de breursj en zustere en al de aw bekaante va Job nao 'm op 'ne zoondignaodenoon, en ze droonke eine gooie koffie met paosjeijer en riesvla op d'r nuujen hooëf oewe Job noe hoezeerde*. Ze bedoorde* Job en truuste 'm mit al de eelend die Slivvenhier euëver 'm haw laote komme. En ze gaoven 'm allemaol get: 'n gowwe oor*, 'n gowwe ketting, 'n zilvere sjnoefdoeës, einen hoeszeiënge* in 'n gowwe lies, en zilvere en gowwe krem* veuër d'r waerdesse* en veuër d'r zoondesse keel* en nog väöl mieje. En Job haw nog mieje gelök es ieëder. Slivvenhier zeiëngende zie leiëve en zie werrek. Job haw noe viertieën doewzend sjäöp en zes doewzend kameele, twieje doewzend reender en doewzend eeëzelinne. En hae wis zellef neet wiej väöl have en hoonder hae haw oet 's soart van wiej hae op d'r mistum zoot. Ooch woart hae vaader va vieërtieën jonge en drie eege maedsjes. | |
[pagina 32]
| |
't Awdste waor 't Jenne - Miejke, 't twiejde waor 't Remieje - Méchelke, en 't driejde waor 't Marietse - Bielke. In d'r gaanse pajie* waore gein sjoender vraoluuj es de maedsjes va Job. Allemachtig wat 'n vraoluuj, maedsjes wie wolleke, maedjes wiej modergäötskes*, maedjes wie peenksterblomme. Ze waoren altied zoeë klook* es te barsjte, mae gruutsj* dat waore ze neet. Ze zagten eedereen goojen daag, en lachden en gekde mit de jonge oet de naobersjap. Mae ze heele zich op hun sjtuk*. En hun vaader, d'r Job, waor zoeë riek, hae kos aan z'n maedjes hun deel geiëve, sjuus wiej aan z'n jonge. Daonao laefde Job nog hoonderd en vieërtig jaor en hae haw 't gelök um z'n keender roondum zich te zieë pis in 't veerde gesjlach. Hae waor groeëtvaader en euëvergroeëtvaader. En wiej Job storref waor hae eine miensj van einen hieël sjoeënen awwer*. En pis op d'r daag van huuje zunt de luuj de gesjiechte va Job neet vergeiëte. Ze zigke: zoeë errem es Job, en zoeë geduldig es Job. En wae las haet va sjwaere en oetsjlaag en jeuëk mot zich baeje tot d'r hillige man Job.
1960-1961 |
|