|
| |
| |
| |
2. Handelinge, 1. Wtcomste.
Gysippus.
Hoe rijck de mensch oock is van ghelde Landt en Dorpen,
Zoo is hy evenwel veel qualen onderworpen,
Dit blijckt aen mynen vriendt die nu een wyle plat,
Te bed gelegen heeft, wat helpt hem zynen schat?
Wat helpt hem zijn groot goet, dewyl doch dat mits desen
Zijn oversware pijn der krenct en can ghenesen,
Hy blijft noch soo ic merck al even kranck gestelt,
En 'tschijnt dat hy sich selfs wel ergens inne quelt,
Doch ic en can den gront tot noch toe niet geweten
Daer hy nochtans als vrient weet alle mijn secreten,
Is dit de vriendschap groot o Tite dat g'u veyst
Voor een die t'aller tijt om u te lieven peyst?
Kont ghy alsulcken een weerleggen oft ooc haten
Die voor u waerde vriendt zijn leven soude laten?
Ghy hebt soo langhe wel met u ghesel gheleeft
Dat ghy licht hebt gemerct wat hy in 'therte heeft,
Holla Gysippe saeght, ghy dwaelt in u gedachten
So ghy met reden wilt recht na de waerheyt trachten
Ghy lieft hem dat is waer, doch hoe ghy waert gesint
Heeft hy u t'aller tijt nochtans oock weer bemint,
En oft de siecte swack met hare gesellinnen
Daer Morpheus hem by voegt, zijn hersenen verwinnen
So dat hy niet en weet waer 'thooft hem open staet,
Toerekent ghy hem dit als voor zijn eyghen daet
Neen doch zijn liefd' en can tot mywaerts niet ontbreken,
Ic wil meer naer hem toe, hem troosten, en toe spreken,
Maer holla, so my dunct zijns Kamers dore kraect,
| |
| |
Soud' hy wel wat verquict, zijn van zijn bed geraect?
Voorwaer daer is hy selfs, o vriend ter goeder uren
Begint ghy wederom de leden wat te rueren,
Hoe ist o Tite doch hoe ist met u doch al?
| |
2. Handelinge, 2. Uerschooninge.
Titus, Gysippus.
Ic hope dat het haest ghebetert wesen sal
Mits dat de borste nu gheneyght is tot het quelen,
Soo dat mijns levens draet Lachesi wil vervelen
Die tot haer suster roept ghy wacht te lange snijt.
Mijn lieve waerde vriend maect u dees quellingh quijt,
En seght my wat u deirt ic heb't u dick gebeden,
Het is al veel te lang gheveynsdelick ghestreden
Met hem die sulcken hert u zynen vriendt toe draegt
Dat 'tself so lang ghy treurt in dit min lichaem claegt,
Waerom wilt ghy my dan u qualen so verbergen.
Gysippe lieve man dit u soo dicwils verghen,
Bedwingt mijns herts gemoet en opent my den mont
Hoewel doch tegens danck, om u te maken cont
Waer om ick liever wensch te sterven als te leven,
Siet het gheval had my ghelegentheyt ghegeven
Om proeven oft de deugt in my ooc was stantvastich
Doch 'teghendeel daer van viel my so overlastich
Dat ic my voel met recht verwonnen en beschaemt,
Dies 'trecht verdiende loon des dootsmy toe betaemt
En dat in sulcken saeck dat ict my schroem te seggen,
Doch sal naer uwen sin de schaemte neder leggen,
Weet dan Gysippe vriendt de schoonheyt van u bruyt
Haer minnelijck ghelaet haer oversoet gheluyt
| |
| |
Der spraecken Redenrijck heeft my thert so bevangen
Dat tot haer nacht en dagh al myne sinnen hangen,
Sy heeft my door de borst geraeckt so diep int hert,
dat my 'tsoet minnen vier tot allen uren smert;
Doch heeft al evenwel te recht de goede reden
Hert teghens dese liefd' in mijn ghepeijs ghestreden:
D'een wilde dat ick haer sou stellen uyt den sin,
Maer d'ander braght my die daer stracx al weder in:
D'een wilde dat ic doch dees dwaesheijt sou vermyden,
En d'ander dat ick my soud in dit vier verblyden:
De Reden wilde dat den brandt steets wert geblust,
Maer d'ander wederom, dat ick sou scheppen lust
In 'tgene dat my nu te niet gantsch wil verbranden:
De liefd' hiel d'overhant tot myner grooter schanden,
Alnoch so geeft my me de reden te verstaen,
Dat ick hier door my selfs heb veel te cort ghedaen,
Doch scheld' ick de Fortuijn dat ic dees bruijt moet derven,
Midts dats' u toe behoort, dies wil ic garen sterven,
Ia wensche na de doodt, want 'tleven my bedroeft.
Dewijl O Tite vrient gy nu vrients troost behoeft,
En dat ghy sterc genoegh voor dees tijt zijt geslagen,
Soo'n wil ick over u my selven niet beklaghen,
Hoewel't wel reden waer, dewijl ghy my bedeckt
Alsulcken lyden swaer, dwelck u tot krenckte trect,
Want 'tschijnt dat ghy hier door de vriendtschap hebt ghebroken,
Dewijl dat eenen vrient, al sout zijn eere kroken,
Geen dinc verborgen magh, dwelc hem op't herte leijt,
Op dat hier op zijns vrients goetduncken wert geseijt,
Want een goet vrient so wel zijn vrienden moet ontraden
Het geen oneerlick is, en hun sou moghen schaden,
Als hy hun tot den nut int eerlijck helpen sal,
| |
| |
Na dat den tijdt me brengt, naer volgend' het geval,
Doch dit en dient nu niet, ick wil het laten steken,
En u van dese saeck recht mijn ghevoelen spreken.
Dat gy mijn Lief bemint en geeft my geensins vremt
Hoewel doch dat zy my ten houwlick is ghestemt,
Dewijl het wesen fris, en d'overgoe mannieren
De deughden ooc te recht haer schoonheijt so vercieren
Dat alle menschen haer met reden willen houwen
Voor d'uytgelesen blom van alle Griecsche vrouwen,
So dat het vremder waer dat zy van sulck een hert
Dwelc eel is van gemoet, ooc niet gemint en werd.
Maer nademael O vriendt ick nu wel kan gemerken
Der liefden brandt in u, die vierigh is int wercken,
So dat u buytens haer ter Wereldt niet en haeght,
En wil ick Tite niet dat ghy 'tgheval beclaeght,
Om dat my dese bruijt ten houwlick is ghegheven,
Want ic wil noch voortaen in vrientschap met u leven:
Ghedenckt u wel den tijt dat ick oyt heb ghehadt
Yet eygens sonder u, mijn gelt ende mijn schat
Heb ick O waerde vriendt ghestelt in uwen handen,
Soo'n sal dit goet ooc me, al waer ick met de banden
Des houlicks schoon vercnocht, u niet geweygert zijn
Hoewel het selue, doch niet sonder smert en pijn,
Van dit mijn goedigh hert geschieden en sal konnen,
Dewijl dees bruijt byna mijn sinnen had verwonnen,
Doch overmidts dat ghy tot haer so seer gesint,
De selv' in u gemoet veel virighlicker mint,
Als ick tot noch toe doe, Sophronia midts desen
En is mijn Bruijt niet meer, maer 'tsal de uwe wesen,
Daeromme zijt ghetroost, u swackheyt weder stijft,
Schept vrolijck eenen moet, u swarigheyt verdrijft,
Verbeydt van nu voortaen met blijdtschap en met vrueghden
| |
| |
Den loon van uwe liefd' in eeren en in deuchden.
Gysippe waerde vrient u milde vriendschap goet
Bethoont my claer genoegh hoe myne wesen moet,
Daer om en wil ic oock voor 't myne niet ontfangen
Het geen u God toevoegt en ghy met groot verlangen
Tot noch toe hebt verwacht, gebruyct derhalven nu
Met overgroote vreucht het geen alleen voor u
Is van begin geschict, wilt my des niet vermanen,
Maer laet my liefste vriendt verdwynen in mijn tranen
Die my elendich mensch Gods schickinge toewent,
Want ic tot sulck gheluck onwaerdich ben ghekent
Dies bid ick hout doch op hier over meer te dingen.
Mach onse vriendtschap vriendt my gonnen u te dwinghen,
Soo dat ick over u door haer ghebieden mach,
Wil ick dat zy als nu veel starcker als zy plach
V porrende sal doen tot mijnen wille neyghen,
Dat is dat ghy mijn Bruyt sult nemen voor u eygen
My is ghenoegh bekent der liefden groote cracht
Die menich kloecken mensch heeft om den hals ghebracht,
Dat u 'tblindt goyken me doort schieten sou doen sterven,
Hier neven dat ic ooc sou kiesen Plutos erven,
Als ic u miste vriendt, die my zijt lief en waert
Mijn leven doch door u bywesen wordt ghespaert:
Sophronia daerom u eyghen vrou sal wesen
Dewijl dat zy alleen u krenckte can ghenesen,
Mijn sinnen hebb' ick haest een ander toegevoeght
Soo zijn wy beyde dan in vriendschap vergenoegt,
De miltheyt wet' ic wel en sou so groot niet blijcken
| |
| |
In myne vrientschap goet waert datm' in alle wijcken
So weynich vrouwen volc als goede vrienden vont,
Daeromme zo ghy wilt dat ic selfs blijf ghesont
Sult ghy door mynen raedt u selfs verdriet versetten.
Mijn overgoede vriendt sal ick alleen beletten
Dat sulck u derven sal die u vercoren heeft?
Voorwaer ghy doet te veel, want gy my niet en geeft
Alleenlick tgheen ic min: maer ooc mijn leven mede,
Dies wenscht mijn herte meer alst oyt te voren dede
Om u mijn waerde vriendt in alles te believen.
Om u in dese saeck dan beter te gherieven
So moeten wy voor al zeer naerstigh gade slaen
Wat ons voort beste nu hier in sal zijn gedaen,
Op dat het wyselick met voorsicht werdt begonnen.
Siet eer de vrienden my Sophroniam wilden gonnen
Mijn maeghschap haer zeer dick met moyt had aenghesocht
Daer om en waret nu van ons niet wel bedocht
Maer wel een groot schandael dat ick den vrienden seyde
Dat my dit houlyck nu met allen niet en greyde,
Doch ick en naem hier op al even wel gheen acht,
Waert saeck dat ghy hier door werdt in mijn plaets ghebracht:
Maer al mijn duchten is, zo ick haer wil weerleggen
Dat zy het ja-woordt soet een ander sal toesegghen:
Hier om so dunct my goet, zo't selve u med' behaegt,
Op dat dit Wilt int net heel seker werdt ghejaeght,
Dat ick my veysen sal de Bruijdt te willen trouwen
En datmen in mijn huijs de Bruyloft ooc sal houwen
Daer na so sal ick u des nachts met goeden raedt
Bestellen by de Bruijdt als Bruijd'gom in den staet
| |
| |
En dit Register vriendt wy so langh selen trecken,
Tot dat gheleghen is den vrienden dit t'ondecken,
Wie sal het selve doch dan willen teghen staen.
O waerde lieve vriendt dit zy also ghedaen,
Siet hier alreed' u volck gaet besich na de koken.
Gae wy na binnen toe, ons reden is ghebroken.
| |
2. Handelinge, 3. Uerschooninge.
Selden-thuys. Spaer-noy.
Hoe zeer doen mijn armen,
Hoe zeer doen mijn armen,
Hoe zeer doen mijn armen,
Daer zijn ons koruen nu neder ghevelt,
Ick rade dat wy ons hier wat rusten.
Voorwaer Selden-thuijs my sou wel ghelusten
Van dit Capuijntgien soo't wel ghebraden waer.
Vertoeft soo langh men salt u maecken gaer,
Doch ghy en sult de vinghers niet verbranden.
De vingers maer, ick wet nochtans mijn tanden
Om sulcken kost in mijn darmen te slaen,
En dan ghedroncken al waert een vaen
Van't beste dorts bier, k'en sou niet verslicken,
Het sou sich soo wel by den anderen schicken,
| |
| |
Ia 'tsou my verquicken meer als dit werck.
Spaer-noy Spaer-noy ghy drinckt al te sterck,
En daerom en willen de ronde schyven
Te gheener tijdt in uwen buydel blyuen,
Dus blijft g'altijdt de selue die ghy zijt.
Ick en wil van u hier van gheen verwijt,
Want ick noch ben in soo goeden state
Als ghy, die daghelicks met zeer kleyne bate
V gheeft op de strate by u klapperijen,
Om al de Wereldt met den nues te leijen,
Daer ghy selfs mede niet veel en dueght.
Nu maet de hand, want dit en sticht geen vruegt,
Wy moeten malcanderen al wat verdraghen.
By lo sonder dat had ick by na gheslaghen,
Daerom en spreect my van sulcks niet meer.
V woorden ginghen al med' aen mijn eer,
Dus moghen wy wel beyde swyghen.
| |
2. Handelinghe, 4. Uerschooning.
Verneem-al. Selden-thuijs. Spaer noy.
Amy hoe moe ben ick, ick moeter van hyghen,
En waer ick loope, k'en vind dees quanten niet.
Is u maerte blindt dat zy ons niet en siet,
Roeptse roeptsedoch, zy gaet ons soecken.
Ick sou dees gasten wel swart vervloecken,
K'en weet in wat hoecken ick die vinden sal,
| |
| |
Al hier, al hier, comt hier Verneem-al
Hoe loopt ghy dus, zijn u sinnen berooft,
Ghy lijckt by naer een kiecken sonder hooft
Hier zijn wy beyd' om rusten gheseten
Ia voorwaer ghy hebt den tijdt wel versleten
Het schijnt dat ghy doch nerghens op en acht
En 'tis na de spijse al datmen wacht
De kock gans cracht sal u bekyven.
Wy moeten nochtans hier noch wat blyven
En rouwen eens ons moede leden uyt,
Sit me wat neer, hoe maket de Bruijdt?
En is zy nu niet al te wel te vreden?
Wat dunckt u doch, en heeft zy gheen reden?
Zy heeft nu 'tgeen zy langhe heeft ghesocht:
Maer seght wat heeft de Hoofmeester ghecocht?
My dunckt de corven zijn vol gheladen.
Verneem-al voorwaer 'tis oock geraden:
Want tsou u schaden zo ghy't niet en wist
Gh'en hebt doch wete ic wel geen lijf meer inde kist,
En u kints neuse mocht daer lust na krygen.
Wa Spaer-noy maet wilt hier van swyghen,
Ick wil haer gheven het rechte bescheet.
Maerte maeckt vry u ooren ghereet,
Hier zijn voor eerst Lams, Calfs, Hamels bouten en Hasen,
Cappuynen, Kieckens, Patrysen en Lamperasen,
Duyven, Gansen, Faisanten en Kalkoeten
En om den dorst te scherpen tot s'drancks versoeten
| |
| |
Zijnder noch Tonghen, Hespen, Sulten en Salaet.
Hier heb ic ooc een rolleken daert lecker ding in staet
Dat selen wy tot Ian Pasteykens bringhen,
Thien pont Rokilien, zo veel Lettren en ringhen,
Drie hondert Oblyen, vier ponden Succade,
Acht pont Amandelen, vier doosen Marmelade,
Tien ponden suykers tot het na bancket,
Acht pont Bischuijt, dwelck men daer tusschen set,
Twaelf Marcepaynen, en sestien Kastelinghen,
Dat zijn van die hooghe spitse dinghen
Diemen by ons de schorste hoofden noemt,
Doch zijn so met suyker en Canneel bebloemt,
Noyt beter en cost en hebt ghy gheten.
En salder gheen gheback zijn, dat most ick oock weten
Van eenigh ghevogelt oft lecker wilt.
By jaet introuwen de Bruijdt is te milt,
Daer is de Rol, al dit salder wesen.
Voorwaer maet het waer te langh te lesen,
Dus en maeckt hier van nu gheen vermaen.
| |
2. Handelinge. 5. Wtcomste.
Dulcop. Spaer-noy. Selden-thuijs.
Waer mach dit volck wesen, wat is dit ghedaen,
Den eenen bout is na den andren ghesonden,
Wel vrou vuijl-faus heb ick u hier ghevonden
Ghy rechte lammere en sieter Verneemal,
Ick wed' ick u less' zoo heerlijck doen sal
Dat het u vry niet en sal behaghen
En ghy Koppen luystaert en hannen leeghwaghen,
| |
| |
V naken noch slaghen midts u quaedt bestier,
Den kost behoort al lang gheweest te zijn aent vier,
En beyde blijft ghy hier met rusten stil sitten,
Gaet leert deluen, ploeghen, en spitten
Ghy rechte kneuckels en plompe boeren.
Dul-cop ghy hoort uwen mondt te snoeren,
Daer ghy voor't volc ons maecken wilt beschaemt
Dedet ghy u dingen ghelijck dat betaemt,
Soo'n werdt ghy soo van elck een niet bekeven,
Maer nu soo moet ghy worden ghedreuen
Ghelijck de Esels die ter muelen gaen,
Ia noch soo blijft ghy steegher staen,
Dus maeckt u ter baen om na huijs te spoeyen
Eer dees mijn woorden tot slaghen groeyen.
Wy gaen, dus voortaen niet meer en claeght.
Gaet en maeckt dat ghy u beter draeght,
Maer ick wed' ick vind hem stracx op der straten,
d'Exter en can haer huppelen niet laten.
| |
2. Tusschen sprake.
Thalia.
Des Wereldts loop hout desen ganck,
Van daegh ghesont en morghen kranck,
Soo wie den eenen dagh noch leeft,
Des anderdaeghs den gheest wel gheeft,
Waer blijdschaps vruegt ten huijs ingaet
De droefheijdt voor de dore staet,
Wie d'een uer lacht in d'ander weent,
Al 'tgheen wy hebben wordt gheleent,
| |
| |
Wie d'een tijdt wordt in staet ghebraght,
Men d'ander tijdt gantsch niet en acht,
Ia menigh heer en vromer helt,
Wordt uyt zijn eer en goet ghestelt,
Hier van Persei leuen leest,
Die een groot Koningh is gheweest.
d'Armensche strenghe Koninghin
In't selue swaer verdriet geraect,
Twelc menich groot heer heeft gesmaect
De Koningh Cresus was soo rijck,
Dat niemandts hem en scheen ghelijck,
In landt en sandt, in goet en gelt,
Doch heeft hem Solon recht vermeldt,
dat gheen mensch saligh werdt bekent,
Al eermen wist zijns levens endt.
Want hy daer na werdt inden strijt
Niet alleen al zijn eere quijt,
Maer ooc zijn volck, zijn goed, zijn landt:
Ia bleef daer na tot zijnder schandt
Een dienaer Eyri, wiens cracht
Gantsch niet en leeck by Cresi macht.
Hier teghens weer men dickwils siet
Dat menigh man raeckt uyt 'tverdriet,
Ia dat een arm verlaten mensch
Wel alles krijght na zynen wensch:
Oock self des Koninghs staf en throon.
Die over 'tvee op 'tplatte velt
Als eenen hoeder was ghestelt,
Werdt noch daer naer in grooter eer
Vant Roomsche volck een overheer.
Oock Herma Trapesunti slaef
In zijn verstandt kreegh sulcken gaef
| |
| |
Wt Platons schoone reden schat,
Dat hy daer na in state sat
Als een groot Heer vant Vaderlandt
Oock onsen minnaer was vermant
Door blinde liefde totter doot,
Maer nu sit hy in Hymens schoot.
Dies sult gy nu de tongh tot vrolickheden dwingen
En ons in Hymens eer een Bruylofs Lieken singen.
| |
Erato.
Op de wyse: Wee my ick mach wel claghen, mijn druck en swaer verdriet.
Wat vreughden doet ghy aen
Den ghene die naer 'tsuchten
Ia sonder meer te duchten
Recht tot hen liefste gaen
Den minnaer schier verstickt,
Stelt avondt ende morghen
Zijn hert in grooter sorghen,
Daer ghy het self verquickt,
En als ten besten schickt.
Hem die so cranck van minnen
Zeer deirlijck was ghestelt,
Hebt ghy 'tghemoet van binnen
Versterckt en zyne sinnen
Ghemaeckt vry onghequelt,
De vreucht sal hy bevinden
Doch moet hy't weten danck,
Den besten van zijn vrienden
Die hem zo zeer beminden,
| |
| |
Dat hy zijn Bruijdt hem schanck
Den Minnaers doet ghy leven,
Midts haer u vrueght te gheven,
En stelt haer hert in vre
|
|
Auteursrechtvrij