Door eenen engen hals. Nederlandse beschouwingen over vertalen 1550-1670

verantwoording

gebruikt exemplaar

exemplaar universiteitsbibliotheek Leiden, signatuur: S.Ned. 27 3802

 

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Door eenen engen hals. Nederlandse beschouwingen over vertalen 1550-1670 uit 1996, samengesteld door Theo Hermans. Het betreft deel 2 uit de reeks Vertaalhistorie.

 

redactionele ingrepen

p. 37, 58, 62-63, 115-116, 123 en 131-132: De eindnoten zijn bij de bijbehorende nootverwijzingen op de betreffende pagina's geplaatst. De pagina' s 37, 58, 63, 116, 123 en 132 zijn hierdoor komen te vervallen.

 

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (p. II, 4, 28 en 160) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

 

[binnenkant voorplat]

Reeks

 

VERTAALHISTORIE

 

onder redactie van Dirk Delabastita, Theo Hermans en Luc Korpel

Deel 1.	Studies over Nederlandse vertalingen. Een bibliografische lijst. Samengesteld door Theo Hermans
Deel 2.	Door eenen engen hals. Nederlandse beschouwingen over vertalen, 1550-1670 Verzameld en ingeleid door Theo Hermans
Deel 3.	't Word grooter plas: Maar niet zoo 't was. Nederlandse beschouwing over vertalen, 1670-1760 Verzameld en ingeleid door C.W. Schoneveld
Deel 4.	In Nederduitsch gewaad. Nederlandse beschouwing over vertalen, 1760-1820 Verzameld en ingeleid door Luc Korpel

 

Te verschijnen:

Deel 5.	Vertalen, verschalen. Nederlandse beschouwing over vertalen, 1820-1900 Verzameld en ingeleid door Raymond van den Broeck
Deel 6.	Een vorm van lezen. Nederlandse beschouwing over vertalen, 1900-1940 Verzameld en ingeleid door Kitty van Leuven-Zwart en Ton Naaijkens
Deel 7.	De crumen diet volc niet eten en mochte. Nederlandse beschouwing over vertalen tot 1550 Verzameld en ingeleid door Bart Besamusca en Gerard Sonnemans

 

 

[pagina ongenummerd (p. I)]

DOOR EENEN ENGEN HALS

 

[pagina ongenummerd (p. III)]

DOOR EENEN ENGEN HALS

 

Nederlandse beschouwingen over vertalen 1550-1670

 

verzameld en ingeleid door Theo Hermans

 

's-Gravenhage

Stichting Bibliographia Neerlandica

1996

 

[pagina ongenummerd (p. IV)]

CIP=GEGEVENS KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK, DEN HAAG

 

Door

 

Door eenen engen hals: Nederlandse beschouwingen over vertalen 1550-1670 / verz. en ingel. door Theo Hermans. -

's-Gravenhage: Stichting Bibliographia Neelandica. -

(Vertaalhistorie; dl. 2)

ISBN 90-71313-56-5

NUGI 951

Trefw.: vertalen; Nederland; geschiedenis; essays.

 

Omslagontwerp: Jaap van Zijderveld, Rijswijk

Op het omslag: Literaire landkaart uit: Gemengelde Pamasloof (Amsterdam, 1693)

Druk: Enroprint BV, Rijswijk

 

[pagina 1]

INHOUD

INLEIDING		5
TEKSTEN
1	Pieter Coecke van Aelst (vert.), De eersten boeck van Architecturen Sebastiani Serlii... Den tweeden boeck... [etc.] (Antwerpen, 1546-53). Voorredes.	29
2	Cornelis van Ghistele (vert.), Der Griecxer Princerssen... clachtige Sendtbrieven... duer... Ovidius Naso.... (Antwerpen, 1553). Opdracht.	32
3	Cornelis van Ghistele (vert.), Terentius Comedien... (Antwerpen, 1555). Opdracht. ‘Tot den Leser’.	34
4	Pieter Volck Holst (vert.), Die groote Chirurgie van... Doctor Paracelsus... (Antwerpen, 1556). Opdracht. ‘Conclusie vanden translateur’.	38
5	Cornelis van Cuelen (vert.), Een Sermoen van S. Jan Guldemont... (Gent, [1560]). Opdracht.	43
6	Jan Utenhove (vert.), Hondert Psalmen Davids.... (Londen, 1561). ‘Den Oversetter tot den Christelicken Leser’.	45
7	D.V. Coornhert (vert.), Officia Ciceronis (Haarlem, 1561). ‘De vertaelder totten Leser.’	47
8	[Marius Laurier] (vert.), Die conste der minnen... door Ovidius Naso... (Doesburg, 1564). ‘Den Amoureusen Leser oft Minnaer...’	50
9	Peter Datheen (vert.), De Psalmen Davids... [Heidelberg, 1566]. ‘Allen Gemeynten ende Dienaeren Iesu Christi...’	52
10	M.A. Gillis (vert.), Emblemata I. Sambuci... (Antwerpen, 1566). ‘M.A.G. totten goetwillighen Leser.’	55
11	[Anonymus] (vert.), Den spieghel, des Houwelicks... Wt... Plutarchus... ([Middelburg,] 1575). ‘Totten Leser.’	59
12	D.V. Coornhert (vert.), Boëthius vande Vertróósting der wysheyd... (Leiden, 1585). Opdracht.	61

 

 

[pagina 2]

13	Philips van Marnix van Sint-Aldegonde (vert.), Het boeck der Psalmen... (Middelburg, 1591). ‘Voor-rede ende Waerschouwinge des Auteurs aen de... Leser’	64
14	Karel van Mander (vert.), Bucolica en Georgica... P. Virgilii Maronis... (Haarlem, 1597). ‘Den vertaelder ten Leser.’ Gedichten.	69
15	Theodore van Liefvelt (vert.), De eerste weke der scheppinge der werelt... door... Wilhelm de Saluste, heer van Bartas.... (Brussel, 1609). Opdracht. ‘Waerschouwinghe des Boeckdruckers aen den gunstighen Leser.’	76
16	C. Kina (vert.), De Beschrijvinghe Heliodori vande Moorenlandtsche gheschiedenissen... (Amsterdam, 1610). ‘Voor-reden.’	80
17	Everart Syceram (vert.), Il divino Ariosto oft Orlando Furioso... (Antwerpen, 1615). ‘Onderrichtinge voor de Leser.’	82
18	Johannes Leonardus Fenacolius (vert.), De Hoochberoemde Historien van C. Cornelius Tacitus... (Delft, 1616). ‘Aen den goetwilligen Leser.’	84
19	G.A. Bredero (vert.), G.A. Brederoos Moortje / Waar in hy Terentii Eunuchum heeft Nae-ghevolght (Amsterdam, 1617). ‘Reden aande Latynsche-geleerde.’	89
20	Johan van Heemskerck (vert.), Pub. Ovidii Nasonis Minne-kunst... (Amsterdam, 1622). ‘Voor-reden aende Nederlandtsche Ionckheydt.’	91
21	Constantijn Huygens (vert.), Guarini, Il pastor fido [fragmenten], in Otia ('s-Gravenhage, 1625). ‘Yet overgesetts. Voor-maning.’	93
22	J. van Groenewegen (vert.), d'Ovrige Werken van Gaius Cornelius Tacitus Romeinscher Geschied'nissen... (Delft, 1630). ‘Tot den Leser.’	96
23	ConstantijnHuygens (vert.), John Donne, gedichten, 1630, 1633. Opdracht.	102
24	Joost van den Vondel (vert.), I.V. Vondels Elektra van Sofokles... (Amsterdam, 1639). Opdracht.	104
25	Dirck Pietersz. Pers (vert.), Iconologia of Uijtbeeldinghen des verstants van Cesare Ripa... (Amsterdam, 1644). ‘Des oversetters ontschuldinge... aen allen Beminders der Konsten en eedele Wetenschappen.’	107
26	Joost van den Vondel (vert.), Publius Vergilius Maroos Wercken... (Amsterdam, 1646). Opdracht.	111

 

 

[pagina 3]

27	Jan Hendriksz. Glazemaker (vert.), Romainsche Historien van Titus Livius... (Amsterdam, 1646). ‘Waarschuwing, om 't onderscheyt tusschen d'oude overzetting van Titus Livius Histori in't Neêrduits, en deze na te speuren.’	114
28	Henrick Bloemaert (vert.), Den Getrouwen Herder... Van... Gio. Baptista Guarini... (Utrecht, 1650). Opdracht. ‘Aen den Leser.’	117
29	Seger van Dort (vert.), Den Methamorphosis, ofte Herscheppinge van P. Ovidius Naso... (Antwerpen, 1650). Lofdichten.	119
30	Adrianus de Buck (vert.), Troost-Medecijne-wynckel der zedighe Wysheyt... Door... Boetius... (Brugge, 1653). Opdracht.	121
31	Jacob Westerbaen (vert.), Davids Psalmen... ('s-Gravenhage, 1655). ‘Aen den Leser ende Zanger.’	124
32	[Anonymus,] I. van Vondelen Voorlooper, Overwegende den Sin ende Inhout vande Voorreden gestelt voor de Psalmen Davids, Gerijmt door Iacob Westerbaen... (Amsterdam, 1655).	133
33	Johan de Vries (vert.), Griexe luyt ofte de lier-zangen vanden Tëischen Anacreon... ('s-Gravenhage, 1656). ‘Voor-reden Aen den goet-willigen Leser.’	140
34	Jonas Cabeljau (vert.), Treurbrieven Der blakende Vorstinnen: en Minnebrieven der Vorsten en Vorstinnen, van Publ. Ovidius Nazo en Aulus Sabinus... (Rotterdam, 1657). Voorrede.	144
35	Dirck Doncker (vert.), Publius Virgilius Maroos Twaalf boekken van Aeneas... (Gouda, 1663, tweede druk 1688). ‘Kunstlievende ende zeer bescheyde Lezer.’ ‘Redestryd Tusschen een hóóggeletterd Latinist... ende zeker Nederlandschen onervaren Rymer...’	147
Geraadpleegde literatuur		153
Personenregister		155