Gehuchtenboek

Maaslandse gezichten

Terblijt

Spruitjes steken hun verwarde koppen omhoog. Kool groeit in kleuren die geleend zijn van de herfst: paarsig en groenig, soms heel oud wit waardoor het lijkt alsof de aarde grijze kaken heeft.

De boeren-moestuintjes in het dorp leiden hun onhoorbaar binnenleven achter de poort en het hek, rond de hoeve, bij de wit-opglanzende gevel. De groente houdt, bijna gestorven, als gesteven linnen de aarde bezet.

Het oude vrouwtje vertelt over de moestuin, terwijl ze met een dweil, aan een bezem vastgebonden, het hout van de ramen aan het poetsen is. Haar moestuintje ligt naast een weitje met kippen die schor mopperen over het herfstige verval. Achter de heg, die de moestuin scheidt van het weitje, hangen waslijnen boven de witte kool. De oude vrouw: ‘Ik heb alleen witte kool. Die doe ik straks in inmaakpotten. Als je een diepvriezer hebt kun je er veel meer groenten instoppen. Maar we zijn maar met z'n tweetjes, mijn broer en ik.’

‘Een voordeel van witte kool is ook dat je die niet hoeft te spuiten. Dat moet je met rode kool en groene kool wel, anders vreten de insekten de bladeren op.’

Het moestuintje ligt op een kleine helling, een beetje naar achteren in de tuin. Opzij van het huis blozen in stervensrood de geraniums en de Afrikaantjes. Even dieper de tuin in vlammen de begonia's. De straat in Terblijt is bijna als dichtgesneeuwd op deze stille vrijdagmiddag. De moestuintjes zijn verkreukeld en verfomfaaid: kleine en grote,

[p. 101]

dicht bezet met kool of armelijk vertrapt met dode, lege aardappelveldjes, geschonden en verwinterd, en niet meer bezield met frisse, jonge groente, zoals sla en boontjes. De boerentuintjes liggen naast de hoeve. De boer kijkt er vanuit het keukenraam op neer. Er staat een bank en daarop ligt een kool: een ronde, mooie groenige bol. Ernaast zit een kat. Een kind op straat eet een appel, terwijl het een andere appel in de hand houdt. De boerenvrouw wijst naar het huis tegenover het hare dat leeg ligt. Uit een blauwige nis in de voorgevel is het Mariabeeldje verdwenen.

We lopen langs moestuintjes. We ruiken appelen en geuren uit kinderjaren. Damp van soep slaat uit een keukendeur. 's Avonds staan koeien groot tegen de flakkerende zon, terwijl uit hun neusgaten warme adem omhoog stijgt.