Auriacus, sive libertas saucia

In annales nobilissimi et Amplissimi Herois

Iani Dousae.

LEges sepulchri, caecaque annorum via,
Voraxque rerum tempus, & vanae vices,
Tuque impotentis vis superba saeculi,
Nouerca magnae saeua virtutis; tuas
Vltrò laceßit pectore aduersio minas
Sublimis ille Dousicae lucis vigor,
Cognataque alto mens polo, nec improba
Aeui fugacis impedita compede.

[p. 99]

 

At vos edaces temporis magni patres

 

Anni, Diesque, quaeque paßibus citis

 

Horae beatas panditis Diuûm fores.

 

Tuque ignei rex & viator aetheris

 

Sacraeque lucis prome conde Sol pater;

 

Almae diei magne dictator, cüi

 

Gens tota vultus noctis auertit suos;

 

Poloque cedit siderum fugax cohors,

 

Curru superbus qui vagaris aureo,

 

Victâ triumphum dum geris caligine;

 

Ite ite divi; nunciate caelitum

 

Magno Senatu: dìus emergit labor,

 

Pedemque caelo tollit, atque ingens iter

 

Viamque tendit: Dousa prorumpit meus,

 

Secumque in auras nobile Heroum genus,

 

Et vos Batauos praestiteis Nerei duces

 

Equis magistra gens domare ligneis

 

Ferocientes caeruli regis vias,

 

Sali potentesque inclytus rapit patres,

 

Famae superbus eminens tugalibus

 

Togaeque compos, Laureaeque. Tuque Io

 

Consors laboris huius atque adoreae

 

Illustre magnis additum stellis caput

 

O nate Dousa, Iane Iane; seu procul

 

Liber patentem peruagaris aëra,

 

Mundumque pictis aureum latè notis,

 

Phaebesque blandis gemmeum sororibus,

 

Magnumque inane cernis, & terras simul,

[p. 100]

 

Chaosque rerum; sive in extremo sinu

 

Auro pluentes propter insulas Deûm

 

Canamque Thetym, Herculisque extra viam,

 

Phaebique latam circulatoris domum,

 

Fastos paternos ore sublimi tonas,

 

Nomenque magnis aemulum Quiritibus

 

Crudum Batavi pectus, & fidei tenax,

 

Et Factioni cedere indoctum genus,

 

Gentisque magna Dousicae fundamina,

 

Auosque diuos, patriaeque semina,

 

Motusque & ausus, altaque incunabula,

 

Cattosque & Hessos inclytae praenuncios

 

Olim Batavae gentis: & Rhenus pater

 

Preßis vt aegre subiugatus cornibus,

 

Nutansque Iaccho molle flexerit caput.

 

Qua Didericus nominis princeps sui

 

Notum Gradivo pectus, & comata vis

 

Florentiorum caerulas poli fores

 

Circumuagatur, & gradu Iunonio

 

Virtute passas caelitum lustrat fores,

 

Et aure voces, & pio silentio

 

Tuas, bibitque, ruminatque; Pars deûm

 

O Iane Iane cernis ah? proles tua

 

Pupilla, patri posthuma erumpit suo,

 

O Iane Iane, matris auulse è sinu

 

Patrique furto penè sublate ah tuo?

 

Tot ah querelis Iane, tot suspirijs

 

Orbisque conclamate voce totius

[p. 101]

 

Haec cernis? ante caelitum leges procul

 

Supraque rerum vertices, & arduas

 

Imperuiasque corpori vano domos

 

Humanitatis inscium nostrae tenent?

 

Haec ridet ille: ceu puer crepundijs,

 

Talisque patris ante subsilit pedes,

 

Ictuque crebro vique turbinem ferit,

 

Multumque versat, exigitque, & hinc & hinc

 

Crebris fatigat verberum vibicibus,

 

Et innocenti delibutus gaudio

 

Curisque totis viribusque rem gerit,

 

Lusuque sese pascit infelix suo,

 

Patremque multus intuetur, & stuper.

 

At ille toruus ore sublato pater

 

Despectat illa, munij memor sui,

 

Aeuique prima negligit ludibria.

 

Iactamur omnes, & leuis puertiae

 

Polus polique turba nos reos agit,

 

Magnique ciues accolaeque syderum.

 

At nos miselli Suavi ludij sumus,

 

Longoque ademptos, mox secuturi tamen

 

Luctu ciemus, lachrymisque; ceu nouum

 

Et antè nulli cognitum hoc iter foret.

 

Ast illa furtim Larua proserpit tamen

 

Mors, & vagatur, & premit vestigium,

 

‘Infantiumque adinstar inijcit manus,

 

Atroque cunctos pallidoque lumine

 

Empusa nostra terret, & circumuenit,’

[p. 102]

 

Omnesque tollit, singulos fallit tamen,

 

Et histrionum more palanteis agit.

 

Verum ille culmen ingenî, sanguis tuus

 

Tuusque natus, ille siderum decor

 

Beate Dousa, vindici rursum suo,

 

Et mutüanti sic redonatus Deo,

 

Mentique mistus aeuiternae; celsior

 

Humoque seque, vesteque exutus sua

 

Amictibusque, squallidisque vinculis

 

Arctisque; mundi regna maioris videt,

 

Et amplioris orbis immensi vias

 

Effusus in se totus, exundans ibi.

 

Vmbratilesque Opinionum despicit

 

Nodos iocosque, naufragamque inanium

 

Prospectat altus semitam mortalium,

 

Magnumque rerum terminum lustrat deum,

 

Circumspicitque tutus, & compos sui,

 

Exuberatque, diffluitque; tota cuî

 

Ingens sepulchrum patria est, caelum domus:

 

Namque ille rerum machinator spiritus

 

Auriga tardi dux herusque corporis,

 

Vanaeque molis imperator strennuus,

 

Suique semper, eminus licet, poli

 

Ciuisque verus municepsque, patriâ

 

Proscriptus olim sede, quam cernit tamen

 

Telluris huius inquilinus, erroque,

 

Extorris, exul, carcere impactus suo

 

Ineptientis dexterâ Promethei

[p. 103]

 

Illa illa nostri pars superba, ventus est

 

Flamenque siccis excreandum faucibus

 

Fatalis horae cùm ciet neceßitas,

 

Ingensque rerum vellit aurem terminus

 

Diesque summa. Nec minus, tamen tamen

 

In alta pergere ardet, igneaque vi

 

Sursum reluctans tendit, & caelum suum

 

Procul fatigat prouocatque, & inquies

 

Aeternitati mente praeludit suâ,

 

Dignumque caelo spirat in terris opus,

 

Mortalitatis ferre leges insolens,

 

Seseque versat, erigitque; dùm leuis

 

Ruptisque mentis igneae repagulis,

 

Et his profanis corporis faedi notis

 

Pars aetheris sit vndecumque, & portio

 

Magno vniuerso huic imputatus, & sibi

 

Illic coactus ille, tot pressus graui

 

Annos ruinâ; vasa colligit sua,

 

Coloniamque mutat, exilitque ouans

 

Rudemque sentit, pileumque, mancupum

 

Exlex laboris compedumque; denuò

 

Praetore nempe redditus liber Deo.

 

At nos caducae saeculi propagines

 

Puluis misellus, halitusque, quem dies

 

Caelique lumen visque nobilis mouet;

 

Queis fomes imo pectore infusus sedet,

 

Ingensque in altum promouet vires calor,

 

Extraque vulgi semitas ordo vocat

[p. 104]

 

Munusque rerum, flammeumque pectus, &

 

Occulta magnae aeternitatis semina,

 

Originisque conscius suae vigor;

 

Factis ab alto destinata gens sumus

 

Dictisque: Factaque vt priora, sic prius

 

(Nisi Suäde mobilis Fauonius

 

Et dictionum vernus aspiret lepos)

 

Infulsa tabent, litterario sale

 

Facundijsque destituta; onus sibi,

 

Serisque pondus improbum nepotibus.

 

At tu superbe pignore hoc tanto pater,

 

Natoque quondam, laude nunc nati tui

 

Tuaque Dijs secunde; Dousa per tuas

 

Musasque nostras, per domesticas tibi

 

Et inuidendas mobili vulgo deas,

 

Manesque nati, perque Lugdunum tuam,

 

Seruata quae te praestitem colit suum,

 

Nomenque vastum, quod vagas Atlantidas

 

Arctonque salsis exulantem fluctibus,

 

Phoebique metas luce praeuertit sua.

 

Si quid suäue, si quid optatum tibi,

 

Lauroque dignum, pectore eductum suo

 

Tuus Beate consecrauit Heynsius

 

Plebis profanae despicator, & fugax

 

Insanientis gloriae pruriginis;

 

Emerge porrò, latiusque verticem

 

Ostende caelo, pectorisque ignem tui,

 

Totumque Dousam patriae expendas suae,

[p. 105]

 

Fastisque magnis, ingenîque onus tui

 

Totosque neruos gens profana sentiat,

 

Gematque, mentis luce praestricti tuae,

 

Ah litterarum vana mendicabula,

 

Lixaeque inanes, proletarij patres,

 

Et Malchionum si quid vspiam est; tuus

 

Quicquid Tragoedus ille, quicquid Histrio

 

Vani Batauis illinunt Annalibus,

 

Prosceniumque disijce Orchaestrae pater

 

Praesulque nostrae, patriamque vindica

 

Contaminato conditam styli situ.

 

Natique si quid inclytum latet tui

 

Exsolue tandem, mortuusque denuò

 

Nascatur ille, bisque eandem Virbius

 

Vni parenti debeat lucem; simul

 

Patrique raptus, patriaeque redditus.