Geïllustreerde flora van Nederland

Handleiding voor het bepalen van de naam der in Nederland in het wild groeiende en verbouwde gewassen en van een groot aantal sierplanten

[p. 590]

Kardinaalsmutsfamilie.
Celastraceeën, Celastraceae.

Boomen of heesters met meestal kruiswijs geplaatste, enkelvoudige of samengestelde bladeren. Bloemen vier- of vijftallig, één stamper met 1-3 stijlen en stempels, vrucht 2- tot 5-hokkig. In ons land alleen wild: de Kardinaalsmuts, Evonymus europaeus; verder eenige soorten gekweekt.

Geslachtentabel.

a.	Bladeren enkelvoudig, stamper met één korten stijl. Blz. 590, Kardinaalsmuts
b.	Bladeren samengesteld, stamper met 2 of 3 stijlen. Blz. 592, Pimpernoot

Geslacht: Kardinaalsmuts, Evonymus.

1

a.	Bladeren leerachtig, sterk glimmend, 's winters niet afvallend. Bloemen viertallig, wit, zaadmantel rood. Uit Japan. Juni-Juli; bloeit bij ons zelden. Japansche Kardinaalsmuts, E. japonicus
b.	Bladeren vallen in den herfst af, niet sterk glimmend.	2

2

a.

Takken rond, met veel zwarte wratjes bezet. Bloemen

[p. 591]

	weinig bijeen, kroonblaadjes bruinachtig of groen met roodbruine stippen; helmdraden zeer kort, vrucht geel, de roode zaadmantel omgeeft slechts de helft van 't zaad. Sierstruik uit Zuidelijk Centraal-Europa. Mei-Juni. Ruwe Kardinaalsmuts, E. verrucosus
b.	Takken zonder wratjes, de zaadmantel omgeeft het zaad geheel.	3

3

a.	Bloemen lang gesteeld, meestal vijftallig, kroonblaadjes geelachtig wit, aan de buitenzijde roodachtig, takken rond, vrucht rozerood, op de vier kanten breed gevleugeld. Sierstruik uit Zuidelijk Centraal-Europa en Azië. Mei-Juni. Breedbladige Kardinaalsmuts, E. latifolius
b.	Bloemen kort gesteeld, viertallig, kroonblaadjes groen, of licht groengeel. Vrucht karmijnrood, ongevleugeld, zaadmantel oranje. In bosschen en heggen, vooral in de duinen. Mei. Kardinaalsmuts, E. europaeus

De heester heeft zoowel mannelijke als vrouwelijke en tweeslachtige bloemen in alle combinatiën (7 mogelijkheden: mannelijk; vrouwelijk; tweeslachtig; mannelijk en tweeslachtig; vrouwelijk en tweeslachtig; mannelijk en vrouwelijk; mannelijk, vrouwelijk en tweeslachtig) Een dikke schijf op den bloembodem zondert overvloedig honing af, die door allerlei insekten, vooral door vliegen en kevers wordt opgelikt. Bloemenklasse: A. De roode vruchten vallen gemakkelijk in 't oog, vooral wanneer de zaden, gehuld in hun oranje zaadmantel, aan witte draden er uit hangen. Ze worden gegeten door de verschillende lijstersoorten, spreeuwen en roodborstjes, die zoodoende de plant uitzaaien. Door rijkelijk wortellot houdt de plant zich staande zelfs in streken, waar zeer veel konijnen den boomgroei bijna onmogelijk maken.

De jonge takken vormen in het tweede jaar vier overlangsche kurklijsten, daardoor worden ze vierkant. Later,

[p. 592]

als de kurkvorming zich om den heelen tak heeft uitgebreid, worden ze weer rond.

Geslacht: Pimpernoot, Staphylea.

a.	Bladeren voor een deel drietallig, de andere vijftallig en dan met het eindblaadje zeer kort gesteeld. Bloemen wit, in half opgerichte of overhangende, rijke trossen. Meeldraden kaal of behaard, vruchtbeginsel op een kort steeltje. Sierstruik uit den Kaukasus. Mei-Juni. Kaukasische Pimpernoot, S. colchica
b.	Bladeren vijf- en zeventallig. Bloemen wit, in hangende, niet zeer rijke trossen. Meeldraden kaal, vruchtbeginsel ongesteeld. Sierstruik uit Midden-Europa en Klein-Azië. Mei. Gevederde Pimpernoot, S. pinnata

De bloemen hebben tegelijk rijpe meeldraden en rijpe stempels (homogame bloemen) en worden bezocht door vliegen. De groote blaasvruchten worden door den wind verspreid, bij vrij staande heesters tot op een afstand van ongeveer 30 M.

[p. 593]

Aanteekeningen.