Geïllustreerde flora van Nederland

Handleiding voor het bepalen van de naam der in Nederland in het wild groeiende en verbouwde gewassen en van een groot aantal sierplanten

[p. 209]

Lischdoddefamilie
Typhaceeën, Typhaceae.

Oeverplanten en waterplanten, overwinterend met wortelstokken. Bloemen éénslachtig, eenhuizig (d.i. meeldraad- en stamperbloemen op dezelfde plant), zeer talrijk in cylinder- of bolvormige bloeiwijzen bijeenstaand. Geen bloembekleedsels, alleen haren of schubben, ieder bloempje bestaat uit één stamper (vrouwelijke bloem) of uit één tot drie meeldraden (mannelijke bloem). Vrucht een dopvruchtje (zie blz. 213).

De planten vermenigvuldigen zich sterk door uitloopers in de modder en vormen zoo dichte bosschen. De Egelskoppen gaan in dieper water dan de Lischdodden en behooren tot de meest werkzame veenvormers.

Het stuifmeel wordt door den wind verspreid.

Geslachtentabel.

a.	Bloeiwijze cylindervormig; doorsnede van de rechtopstaande bladeren lensvormig. Geen drijvende bladeren. Blz. 209, Lischdodde
b.	Bloeiwijze bolvormig, doorsnede van de rechtopstaande bladeren driehoekig, drijvende bladeren met bolle rugzijde. Blz. 210, Egelskop

Geslacht: Lischdodde, Typha.

a.

Bladeren 1,2-2 cM. breed, tusschen de vrouwelijke

[p. 210]

	en mannelijke bloemen slechts een kleine tusschenruimte (nooit meer dan 3 cM.). Stempel scheef ruitvormig. Vruchtharen wit. Slooten, plassen en moerassen. Juli-Aug. ♃ Groote Lischdodde, T. latifolia
b.	Bladeren 0,3-1 cM. breed; de mannelijke en vrouwelijke bloeiwijze meest verder dan 3 cM. van elkaar verwijderd. Stempel spits, vruchtharen aan de punt bruin. Slooten, plassen en moerassen. Juli-Aug. Fig. blz. 209. ♃ Kleine Lischdodde, T. angustifolia

De Lischdodden worden als ‘ruigte’ gesneden, gebruikt voor stalstrooisel en om er de rietbossen mee te binden.

Geslacht: Egelskop, Sparganium.

1

a.	De bladeren en stengels steken boven het water uit, doorsnede van de bladeren driehoekig.	2
b.	De bladeren en stengels drijven op of in het water, bladeren aan de onderzijde gewelfd.	3

2

a.	Forsche plant, tot 1.5 M. hoog. Bladeren stijf, driekantig, de zijvlakken hol. Bloeiwijze vertakt, aan elken tak, behalve een of meer vrouwelijke bolletjes, meestal vier of meer mannelijke; vruchten ongesteeld. Waterkanten en plassen. Juli-Aug. Fig. blz. 209. ♃ Vertakte Egelskop, S. ramosum
b.	Plant niet hooger dan ¾ M. Bladeren in hun bovenste gedeelte minder dan 1 cM. breed. Bloeiwijze onvertakt, alleen zijn de onderste bolletjes met vrouwelijke bloemen gesteeld. Vruchtjes met een steeltje van 2 mM. lang. Waterkanten en plassen. Minder algemeen dan de vorige soort. Juli-Aug. ♃ Onvertakte Egelskop, S. simplex

[p. 211]

Komt ook voor met drijvende bladeren en is dan van de beide volgende soorten te onderscheiden, doordat de drijvende bladeren stompe punten hebben en de stempels draadvormig zijn.

3

a.	Stempels kort, draadvormig, vruchtjes gesteeld, lang gesnaveld. De drijvende bladeren met lange, draaddunne punt. Heipoelen. Juli-Aug. z.z. ♃ Drijvende Egelskop, S. affine
b.	Stempels dik, niet meer dan drie maal zoo lang als breed. Slechts een of twee mannelijke hoofdjes in de bloeiwijze. Vruchtjes ongesteeld, bladeren aan beide zijden plat. Slooten en plassen. Juli-Aug. ♃ Kleine Egelskop, S. minimum