Geïllustreerde flora van Nederland

Handleiding voor het bepalen van de naam der in Nederland in het wild groeiende en verbouwde gewassen en van een groot aantal sierplanten

[p. 199]

Waterweegbreefamilie.
Alismaceeën, Alismaceae.

Moeras- en waterplanten met rechten of kruipenden wortelstok, ondergedoken, lange, lintvormige bladeren en luchtbladeren die lijnvormig, spatelvormig of pijlvormig kunnen zijn. Bloeistengel onbebladerd (bloeischacht). Bloemen een- of tweeslachtig, met drie kelk-, drie kroonblaadjes, 9 tot veel meeldraden en zes tot veel stampers. Dop- of kokervruchten, zaden zonder kiemwit. De bestuiving der bloemen geschiedt meest door vliegen en wespen.

Geslachtentabel.

a.	Negen meeldraden, bloemen in een scherm, roodbruin of bijna wit. Bladeren lang en smal. Blz. 199, Zwanebloem
b.	Veel meeldraden, bloemen tweeslachtig. Luchtbladeren lang gesteeld, langwerpig. Blz. 200, Waterweegbree
c.	Veel meeldraden, bloemen eenslachtig. Luchtbladeren meest pijlvormig. Blz. 200, Pijlkruid

Geslacht: Zwanebloem, Butomus.

Oeverplant met stijve, bajonetachtige bladeren, driehoekig op de doorsnee en aan den top gewrongen. Stengel rond; aan den top in een schermachtige bloeiwijze de talrijke bruinroode tot witte bloemen. De 6

[p. 200]

stampers scheiden aan hun voet honing af, de meeldraden springen open voordat de stempels zich ontwikkelen (proterandrie). Langs slootkanten. Mei-Sept.

♃ Zwanebloem, B. umbellatus

Wordt zeer veel bezocht door graafwespen van het geslacht Crabro. De wortelstok wordt soms gegeten.

Geslacht: Waterweegbree, Alisma.

a.	Bloeiwijze een pluim van vele boven elkaar geplaatste kransen van kleine witte, licht violette bloempjes. Bladeren opstijgend uit het water, lepelvormig, groot. In diep en stroomend water ook lange, lijnvormige drijvende bladeren. Moerassen en waterkanten. Juni-Aug. ♃ Groote Waterweegbree, A. Plantago
b.	Bloemen in een scherm (soms met één krans er onder) aan 't eind van een onbebladerden, rechtopstaanden of liggenden stengel. De vruchtjes vormen een rond stekelkogeltje, juist zooals bij de Boterbloemen. Bladeren lancetvormig of, in stroomend water, lijnvormig. Moerassen, poelen. Juli-September. ♃ Kleine Waterweegbree, A. ranunculoïdes
c.	Bloemen in groepjes op de knoopen van den drijvenden of ondergedoken stengel. Onderste bladeren lijnvormig, de bovenste lang gesteeld en lancetvormig. In slooten en poelen. Mei-October ♃ Drijvende Waterweegbree, A. natans

Geslacht: Pijlkruid, Sagittaria.

Oeverplanten met kruipenden wortelstok en lijn- tot pijlvormige bladeren, zeer verschillend van vorm en grootte. De bloemen staan in kransen van drie aan rechtopstaande, driehoekige stengels; de onderste be-

[p. 201]

vatten veel stampers, de bovenste veel meeldraden, (eenslachtige bloemen aan een eenhuizige plant). De mannelijke bloemen hebben veel langer stelen dan de bijna zittende vrouwelijke. In 't najaar maakt de plant aan onderaardsche uitloopers knollen. In Japan en China worden deze gegeten en zelfs gekweekt. Ze worden bij ons door watervogels gezocht. Langs waterkanten en in vrij diep water. Juni-Aug.

♃ Pijlkruid, S. sagittifolia