De geuzen
(1943)–Onno Zwier van Haren–
Auteursrecht onbekend
[pagina 316]
| |
Zestiende zang.aant.aant.1.[regelnummer]
Al schoon de Ryk zig voeld bewoogen,Ga naar voetnoot1
Door 't geen de Vlissinger hem zegd,
De strenge Tucht brengd onder d'oogen
Het geen op Voorn is overlegd.Ga naar voetnoot4
5.[regelnummer]
De woeste Lumei doed zig vreesen!
Hy pleeg voor niemand zacht te weesen,
Maar wreed voor Vyand, hard voor Vriend:
Men zag hem nimmer faut verschoonen!
En ook gehoorzaamheid te toonen
10.[regelnummer]
Is d'eerste regel als men diend.
Maar daar en tegen gaat zig stellen
En 't Lot dat Vlissingen verwacht
En 't geen zig Blois heeft voor te spellenGa naar voetnoot13
Indien hy valt in Spanje's macht!
15.[regelnummer]
Hoe kan de Ryk gelooven, denken,
Dat Alba zal de Roem gaan krenken
Van wyste Veldheer van syn' Eeuw;
En zal vergeeten dat te buyten,Ga naar voetnoot18
En toezicht om de Scheld' te sluyten,Ga naar voetnoot19
20.[regelnummer]
Is ingebooren aan de Zeeuw?Ga naar voetnoot20
Hy zag, hoe ras, met welke krachten,
Bossu is voor den Briel geweest;
Capelle kan het zelve trachten,Ga naar voetnoot23
Wyl Walcheren nog is bedeesd!Ga naar voetnoot24
25.[regelnummer]
Hy voeld, wat roep in deese LandenGa naar voetnoot25-30
| |
[pagina 317]
| |
Zal maaken hulp van Eng'lands handen,
Niet, daar 't gevaar zig verre toond;
Maar bystand, daar bebloede muurenGa naar voetnoot28
Reeds zien de donderende vuuren
30.[regelnummer]
En Dood, en Oorlog, woed, en woond!Ga naar voetnoot30
Hy weet hoe sterk de Brielsche stranden
Zyn door de Geusen reeds bezet;
En last te steevenen na randenGa naar voetnoot33
Daar zwakk're Vryheid diend gered.
35.[regelnummer]
't Geen hem van Lumei staat te schroomen
Zal door den uitkomst weg genoomen,Ga naar voetnoot36
Hy wagt verschooning van de tyd.
Oranje zal syn doen niet laaken,
Die weet hoe dat m' in groote zaaken,
40.[regelnummer]
Gemeene regels zet ter zyd'!
*[regelnummer]
Aldus, van Goens! als langs de KustenGa naar voetnoot41
Daar Zeylediva 't Oosten gierd,Ga naar voetnoot42
Parys, Colombo kwam ontrusten,
En reeds de witte Wimpel zwierd;Ga naar voetnoot44
45.[regelnummer]
Wagt' uwe schroom na geen' beveelenGa naar voetnoot45
| |
[pagina 318]
| |
Om 't daadelyk gevaar te heelen:
Gy naamt bevel van uwe Moed!
Die Moed, wanneer in 't West aan 't vallen,
De Vryheid boog in Utrechts WallenGa naar voetnoot49
50.[regelnummer]
Vertoond' in 't Oost de Vryheids gloed.
Terwylen heeft, in korte stonden
Die Blois in Vlissing is geweest;
Syn oog al meermaal ondervonden
d'Inwoond'ren inborst, hart en geest!
55.[regelnummer]
De Zeeuwen zyn als hare baaren:
Daar ieder makkelyk kan vaaren
Wanneer de Stroom en lucht is stil;
Maar als de Stormen en de winden
De Hont's, en Keeten's, woed', ontbinden,Ga naar voetnoot59
60.[regelnummer]
Vind Zeeland's Havens niet, die wil.
Dan heft de Zee rondsom de golven,
Het schuymend nat beklimd den dyk,
Dan schynen d'Eylanden bedolven,
En Walch'ren d'Oceaan gelyk!
65.[regelnummer]
West-Cappel schutting schynd te beeven,Ga naar voetnoot65
De breede kruyn is aan 't begeeven,
De branding doed den oever vliên,
En Domburg vreesd haar' hoogste duynen
Zo laag geslecht als uwe puynen,
70.[regelnummer]
ô Nehalennia, te zien!Ga naar voetnoot70
| |
[pagina 319]
| |
Zoo is de Zeeuw. Wanneer gevaaren
Voor Vryheid zweeven op de Kust,
Weet syne moed van geen bedaaren
Nog syne Leeuw van logge rust!
75.[regelnummer]
Wee hem! die, in dees' oogenblikken,
Voor Kunst of Macht hem wil verschrikken,Ga naar voetnoot76
Hy schuymbekt, raasd, en kend geen rêen!
Wat hielp Pacheco, Kunst of klagen?Ga naar voetnoot78
Helaas, de Kunst moest straffe dragen
80.[regelnummer]
Van 't geen de Vryheid had gelêen!
Als Vryheid Volkeren koomt wreeken,
Vertoond de Kunst zig met gevaar,
En ziet haar' handen alles breekenGa naar voetnoot83
Dat banden weet, of dreigd', aan haar!
85.[regelnummer]
Toen 't Noord dêe Vrye Benden daalen,Ga naar voetnoot85
En zag in Romen zeegepraalen,
Was d'Overwinnaars grootste zorg,
Dat hy, 't geen 's Werelds Vryheid hoonde,
En Kunst, in Naald' en Boogen, toonde,Ga naar voetnoot89
90.[regelnummer]
Verbryzeld voor het oog verborg!
| |
[pagina 320]
| |
Wie is 't van alle Zeeuwsche Steeden
Die hulp aan Vlissingers zal biën?
Met haar, in ruwe scheepen treeden
En Spanje's Vlooten niet ontzien?
95.[regelnummer]
Ter Veer! die moed van onse tyden,Ga naar voetnoot95
Die vreugde spreid' aan alle zyden,
Beheerschte toen reeds uwen Wal!
Die durfd', en Neêrlands Vryheid rysen,
En onbeschroomd den Dichter prysen,Ga naar voetnoot99
100.[regelnummer]
Die Neêrlands Vryheid zingen zal!
De arend boven wolk verheeven,
Voerd langzaam op, na 't Sonne licht,
De kroost, in Lent', aan haar gegeeven
En sterkt al gaandeweg 't gezicht:
105.[regelnummer]
Zo zag men eerst met kleine schuyten
Den Zeeuw op syne Schelde buyten;
In 't kort verneemd hem d'Oceaan,Ga naar voetnoot107
Hy weet wel haast de Zee t'ontrustenGa naar voetnoot108
Van Vlaanderen tot Eng'lands Kusten,
110.[regelnummer]
En tast de sterkste scheepen aan!
Maar wyl zig Walch'rens naam op Zeëen
Aldus door stoute Vlaggen heft,
Beproefd Antwerpens Beurs de weënGa naar voetnoot113
Van schâe, die ryken Handel, treft:
115.[regelnummer]
Fluks sneld de bitt're klacht na Spanje
Hoe dat de Geusen van Oranje
Zig toonen op de breede Scheld'!
Hoe deese Stroom, op hare baaren,
Voor d'eerste maal in honderd jaaren,
120.[regelnummer]
Bespeurd vyandelyk geweld!
| |
[pagina 321]
| |
Het Spaansche Hof heeft wel begreepen
Met welke spoed dit diend gestuyt;
Eer dat de Zeeuw door zwaard're Scheepen
Krygd grooter macht, en meerd're buyt:
125.[regelnummer]
Maar d'Oorlogs-Vloot, onlangs gezonden,Ga naar voetnoot125.
Heeft zeeker alles wel gevonden,
Of alles reeds getemd door kracht!
De Schelde heeft de muitelingen
Tot rust, door waapenen, zien dwingen,
130.[regelnummer]
Of door de beuls ter dood gebracht.Ga naar voetnoot130.
Wie kan weerstaan aan Spanjes Vlooten,Ga naar voetnoot131.
Waar voor het West en 't Oosten bukt;
Die 't Ryk nog dagelyks vergrooten,
Aan welke nimmer iets mislukt?
135.[regelnummer]
Cortez, heeft hier de Mexicanen,Ga naar voetnoot135.
Pizarro, daar de Peruanen,Ga naar voetnoot136.
Almagro, Chili's Kust getemd!
En Portugal in onse handenGa naar voetnoot138.
Brengd d'Indus en de Ganges randen,Ga naar voetnoot139.
140.[regelnummer]
En 't Oost aan hare Kroon geklemd!
| |
[pagina 322]
| |
Tunis, door Carels Vloot genoomen,Ga naar voetnoot141.
Zag beeven 't Africaansche strand!
Lepanto heeft Don Jan vernoomen,Ga naar voetnoot143.
Met d'Overwinning in de hand!
145.[regelnummer]
Philip vertoond' op Malta's KustenGa naar voetnoot145.
Syn Vlag; die Vlag dêe Malta rusten!
Al dit in minder dan een' Eeuw.
Zie d'allergrootste Volk'ren vlieden,
En denk, of tegenstand kan biedenGa naar voetnoot149.
150.[regelnummer]
De zwakke Vlissinger of Zeeuw!
Wyl dus, op 's Vryheids kracht bedroogen,Ga naar voetnoot151.
De Spaansche Hoogmoed reedeneerd,
Zorgd Blois, met alle ziels vermoogen,
Hoe best d'aanstaande ramp geweerd.
155.[regelnummer]
Hy heeft van Lootsen reeds vernoomen,
Dat door de Hoofden is gekoomen,Ga naar voetnoot156.
En hare boeg na Zeeland neygd,
Een Vloot beladen met Soldaaten
Die geene twyffel schynd te laaten,
160.[regelnummer]
Aan nieuwe wraak die Vryheid dreigd.
Hy ziet de grootheid der gevaaren,
Maar alles is by hem bedagt!
Hy zal voor zeeker d'Eer bewaaren,
't Zy leeven, of de dood, hem wagt'!
165.[regelnummer]
Herdenking steld voor hart en oogen,
| |
[pagina 323]
| |
Wat syne jeugd heeft ingezoogen,
De les die hem Oranje gaf!
‘Zo g'een van twee-en moet verkiesen,
‘Of Vryheid, of uw bloed verliesen;
170.[regelnummer]
‘Verkiest, ô Jongeling, het graf!’
Dus ook te moed', als 't Lot der Aerde
Nu andermaal aan Kryg gesteld,Ga naar voetnoot172.
De wêerzyds Adelaars vergâerdeGa naar voetnoot173.
In 't reeds met bloed gemeste veld;
175.[regelnummer]
Wyl Oost en West, in angsten beefde,
En Haemus Vlakt' in ziddring leefde;Ga naar voetnoot176.
Zat Cato's Leerling, onvervaard,Ga naar voetnoot177.
(Wat ook syn kwaade Geest mogt wenken)
Gerust aan 't Vaderland te denken,
180.[regelnummer]
En d'Idus van de maand van Maart!Ga naar voetnoot180.
|
|