De geuzen
(1943)–Onno Zwier van Haren–
Auteursrecht onbekend
[pagina 286]
| |
Twaalfde zang.aant.aant.1.[regelnummer]
Wanneer door bitt're nood gedrongen,
Uit Oud'ren Huys, een eenig Soon,
En van syn's Moeders zy gewrongen
In verre Landen houd de woon;Ga naar voetnoot4
5.[regelnummer]
Dan leefd de Moeder in verlangen,
Geen rust kan hare ziel bevangen,
Maar hoop en wenschen, dat de dag,
De blyde dag voor haar, mag leeven
Die 't waarde pand zal weedergeeven
10.[regelnummer]
Dat eens in hare boezem lag!
Maar als de tydstip is gekoomen
Dat sy de goede tyding hoord
Dat op de Kusten is vernoomen,
Een Schip, en hare Soon aan boord!
15.[regelnummer]
Dan weegen uur en oogenblikken,Ga naar voetnoot15
De minste winden doen verschrikken,
Door hare vreese storm gemaakt!Ga naar voetnoot17
Haar zorgen zyn maar opgeheeven,
Als in haar armen is gegeeven,
20.[regelnummer]
Die 't Moeders hart zo teder raakt!
Dan dwaald de stem op hare lippen
Dan zoekt, hoewel vergeefs, het woord
Uit hare mond verhaast te glippen,
Door nieuwe woorden wêer gestoord!
25.[regelnummer]
Sy wil verhaalen, sy wil vraagen,
Wat sy, wat hy heeft ook verdraagen!
Maar in de plaats van spraak, die vlucht,
Kan vreugde niets als zugten brengen,
Daar zig de snikken onder mengen,
30.[regelnummer]
Men hoord alleen verward gerucht!
| |
[pagina 287]
| |
Die dag is thans alhier gebooren,
De dageraad als d'een'ge Soon,
Uit Oud'ren Huys zo lang verlooren
Vind weder Oud'ren hart en woon!
35.[regelnummer]
Aanschouw met wonder en verbaasen
Dat talloos Volk, nu loopen, raasen,
En dan met eerbied aangedaan,
In 't oogenblik van zig verkrygen,Ga naar voetnoot38
Om onder ongelooflyk zwygen,
40.[regelnummer]
Als onbeweeglyk stil te staan!
Daar gaat zig hare stem verheffen;
De lucht wêergalmd, en d'aarde beeft:
‘Wat ongeval kan d'Amstel treffen,
‘Oranj' is hier! Oranje leefd!’
45.[regelnummer]
Nu staat wêer alles opgetoogen,
Sy weigeren geloof aan d'oogenGa naar voetnoot46
‘Hoe, zeggen sy, geen donk're wolk
‘Geen eene trek in 't vriendlyk weesen
‘Die 't allerminste schynd te vreesen
50.[regelnummer]
‘Of voor Regeerders, of voor Volk!’
Volgd, Mannen, 't voorbeeld u gegeeven
Houd nimmermeer gedagtenis
Van al wat eertyds mogte zweeven
Of onlangs overvallen is!Ga naar voetnoot54
55.[regelnummer]
De Vyand is aan uwe deurenGa naar voetnoot55
Laat geene nieuwe Tweedracht scheuren
De boesem van uw Vaderland!
Door Eendracht is dit Land gereesen,
Laat Eendracht weer uw toevlucht weesen
60.[regelnummer]
In Gods, en in Oranje's hand!
| |
[pagina 288]
| |
Ziet gy zig naast Oranje stellen
Syn Koninglyke Gemaalin?Ga naar voetnoot62
De Minlykhêen die haar verzellenGa naar voetnoot63
Bekooren ieders hart en zin!
65.[regelnummer]
Men meend te zien Minerva koomen,Ga naar voetnoot65
Of Venus rysend' uit de stroomen,Ga naar voetnoot66
Als Cyprus haar voor 't eerste zag!
En 't oog en 't hart zyn niet bedroogen,
De glans der Schoonheid is in d'oogen,
70.[regelnummer]
De Wysheid praald in haar gedrag.
ô Kuysch', ô heyl'ge Huwlyks banden,
ô Rust van 't menschelyk geslacht;
Gy zyt de dierbaarste der panden,
Die d'Order aan de Menschen bracht!Ga naar voetnoot74
75.[regelnummer]
Gy wist den woesten t'onderrigten,
Tot welke Wetten hem verpligten,
De naam van Vader, Broeder, Soon!
Hoe weinig thans geacht op Aarde
Had u dit Huys altoos in waardeGa naar voetnoot79
80.[regelnummer]
Gy hield gestaag in 't zelv' uw woon!
[Die twee of drie zyn oude VriendenGa naar voetnoot81
Trouwhartig en standvastig tal,
Die onbaatzuchtig Nassau dienden,
In ieder slag van 't ongeval.
85.[regelnummer]
Gy vreesd, sy zullen ras verdwynen
| |
[pagina 289]
| |
Nu vleyend' ondeugd gaat verschynen,
Die d'oudste Vriend van Hoven weerd;Ga naar voetnoot87
Vrees niet! die 't Lot aan ramp dêe wennen,Ga naar voetnoot88
Die Prinsen leerden Vriendschap kennen,
90.[regelnummer]
En hoe d'ondankbaarheid onteerd!]
*[regelnummer]
Lafharte Vleyers, die de Vorsten
Reeds heet genoeg na Dwinglandy,Ga naar voetnoot92
Nog voed in hare Heerschzugts dorsten,
Ziet Friso machtig, Neêrland Vry!Ga naar voetnoot94
95.[regelnummer]
Door syne maatigheid verstootenGa naar voetnoot95
Die 't Land van Rechten wil ontblooten;
Hy weet te myden 't al te veel;
Hy weet de macht voor zig te vreesenGa naar voetnoot98
Hy kan gelyk als Sulla weesen,Ga naar voetnoot99
100.[regelnummer]
Hy kiest te zyn als Mare Aureel!Ga naar voetnoot100
[Hy wist Geschiedenis t'ontvouwen,
Hy wist dat Goedheid zielen won,
En dat door onderling vertrouwen
Dit Volks, en Nassau's, macht begon!
105.[regelnummer]
Van daar in deese vrye Landen
Die wederzyds' onschendb're banden,
Van daar dat Nassau nooyt verscheen
In 't Vaderlands gewenschte tyden,Ga naar voetnoot108
Als Nêerlands Adel aan de zyden,
110.[regelnummer]
En 't hart der Burgers om zig heen.]
| |
[pagina 290]
| |
Maar luister! hoor Hem selve spreeken
Tot d'Amsterdamsche Burgery;
Merk alle stemmen af gaan breeken,
En ieder stil aan alle zy!
115.[regelnummer]
ô Vrienden, zo in uwe aad'ren
Ook straald het bloed van uwe Vaad'ren
Oranje bied syn vriendschap aan!
Wy hebben nimmer ramp te vreesen
Zo lang ('t geen eeuwiglyk mag weesen!)
120.[regelnummer]
Oranje zal met d'Amstel gaan!Ga naar voetnoot120
Herdenkt, aan Nederlands gevaaren
Eer dat het magtig Amsterdam,
De taeije Pylen hielp vergâeren,Ga naar voetnoot123
En eind'lyk deel in d'Unie nam!Ga naar voetnoot124
125.[regelnummer]
Van deese tyd zag m' alles leeven,
Aan 't Vlaak, en Pampus, welvaard kleeven,Ga naar voetnoot126
En uw Verlossers groote ziel
Nu vry van alle hinderpaalen
Op 't gansche Land doen nederdaalen
130.[regelnummer]
‘Het heyl begonnen in den Briel!
Gedenkt aan onser Vaad'ren twisten,
Hoe dat een schrander Afgezant;
Hoe dat d'Avaux door syne listenGa naar voetnoot133
‘Uw hulp ontrok aan Engeland!
135.[regelnummer]
‘Maar haast aan wederzyden wyser
| |
[pagina 291]
| |
Gaf Amsterdam Oranje 't yser,Ga naar voetnoot136
Hy ging, hy kwam, hy overwon!Ga naar voetnoot137
Uw Vloot zag hem in Torbay landen,
Het was door uw' en syne handen
140.[regelnummer]
‘Dat Vryheid in Euroop begon!
Laat ons vernieuwen zulke dagen,
Bied uwe hulp en milde hand;
Ik zal myn bloed gewillig waagen
Zo 't nodig is voor 't Vaderland!
145.[regelnummer]
Maar neen! dat liever deese Kusten
In Overvloed en Vreede rusten!
't Is tyd dat Amsterdam bevind,
En dat myn voorbeeld aan gâ toonen,
Hoe dat Oranj' in vrêe kan woonen,
150.[regelnummer]
En niet altoos den Oorlog mind!
Mag haast Mauricius, de schattenGa naar voetnoot151
Van 't West, doen zien aan d'Amstels boord!
Bataaf, Guiana kan bevattenGa naar voetnoot153
Al wat g' in 't ryk Brasil verloord!Ga naar voetnoot154
155.[regelnummer]
Laat Imhof 't Oosten doen herleeven!Ga naar voetnoot155
En Vryheid hier in Vreede geeven,
't Geen eertyds d'Oceaan vernam;
Dat alle vier de Wereld deelenGa naar voetnoot158
Haar gelden zonden, en beveelen,
160.[regelnummer]
Na uwe Beurs, ô Amsterdam!’
| |
[pagina 292]
| |
[De Vryheid's aandacht op die woorden
Erkend de styl waar in Sy sprak,
Als Grieken met verrukking hoordenGa naar voetnoot163
Dat Quintius haar keten brak:Ga naar voetnoot164
165.[regelnummer]
Dat Romen's Veldheer, maar gekoomen
Alleen om Dwinglandy te toomen,
Aan Hellas Wet en Rechten schonk!
En d'Isthmus zag, dat van de dingen,Ga naar voetnoot168
Die roeren 't hart der Stervelingen,
170.[regelnummer]
De Vryheid boven alles blonk!]
Hy zweeg. Gejuich volgd syne wenschen;Ga naar voetnoot171
Het vry gejuich van 't open hart!
Men hoord rondsom vernoegde menschen
De blydschap jaagd de bange smart.
175.[regelnummer]
Maar ziet! in 't midden van de schaaren
Iets onverwagts zig openbaaren
Het geen Oranje's aandagt wekt:
Een Vrouw, op 't leevendigst bewoogen
Vest stadiglyk op 't Jacht haar' oogen,
180.[regelnummer]
Wyl vreugde 't zeedig weesen dekt.Ga naar voetnoot180
Dog schielyk minderd in dat weesen
Al wat is vrolyk, wat is rood
En op haar' wangen is gereesen
De bleeke schaduw van de dood!
185.[regelnummer]
‘Ik sterf gerust’, die weinig woorden
| |
[pagina 293]
| |
Is 't geen de naaste menschen hoorden,
Ik heb, ô God! door uwe hand
Gezien aan ons nu wedergeeven
En met de waare Godsdienst leeven,
190.[regelnummer]
‘Oranj' en Vryheid in dit Land!’
Een Volk dat zulke liefde toond?
In welkers hart, in welkers zinnen,
Zo diep Oranj' en Vryheid woond!
195.[regelnummer]
Het zyn de Eerste Willem's daaden
Die spreiden deese dankb're zaaden,
Hervat de Hoop, die gy hier vind!
Die liefde zal in Nêerland blyven
En daag'lyks meer en meer beklyven
200.[regelnummer]
Zo lang Oranje Vryheid mind!
|
|