Pulse frambozen

26.

Als ik alles goed overweeg, moeten het toch voornamelijk de vakanties geweest zijn die in mij de herinnering aan een oeverloos geluk nalieten. Ganse dagen lag ik romans te lezen of gedichten te schrijven op mijn bed. Andere dagen zat ik droomverloren te vissen aan de Molenbeek. Bij vlagen echter maakte een vreemde schuldbewustheid zich van me meester... Dan was het alsof ik telepatisch aanvoelde dat de mensen achter mijn rug wauwelden dat ik een luierik en een profiteur was. Dan probeerde ik mij nuttig te maken bij mijn grootouders aan het Lang Spoor. Ik hielp mijn grootvader bij het blussen van kalk, het roken van hespen, het snijden van ijzer, het maken van betonnen platen en palen. Voor mijn grootmoeder knipte ik telefoonboeken tot toiletpapier. En voor oom Don knapte ik karweitjes op, waarvoor ik me liet betalen... Toen ik op een keer in acute geldverlegenheid was, nam ik het op mij het stalen gebint van zijn nieuw gebouwde werkplaats te meniën. Ik liet me vanzelfsprekend bij voorbaat betalen. Toen moet ik mijn werkkracht kolossaal overschat hebben, want een kwarteeuw later kon hij me vragen wanneer ik eindelijk de andere helft van dat gebint kwam meniën... Aan zelfoverschatting trouwens leed ik weleens meer. Tijdens de zomermeeting van A.C. Lyra zou ik deelnemen aan de 300 m voor scholieren. Omdat Jan van Hoof, die in de winter de gerenommeerde

[p. 103]

Volkscross gewonnen had, aan een veldloop in Erembodegem had deelgenomen, kwam Roger Moens als tegenprestatie lopen in Lier. Zijn grote tegenstrever in de 400 m moest Jules Nauwelaerts, kampioen van de seniors tweede kategorie over die afstand én lid van A.C. Lyra, worden. Jules echter werd ziek van zenuwachtigheid... Dus kwamen de bestuursleden van A.C. Lyra me vragen zijn plaats in te nemen. Entoesiast ging ik op hun voorstel in. Ik vertrok als een wervelwind, liep gedurende 300 m de ziel uit mijn lijf, en werd toen voorbijgestoken en ruim verslagen door kampioen Moens. Iedereen feliciteerde me voor deze uitzinnige prestatie, maar... ik had zwaar de grenzen van mijn mogelijkheden overschat. In de kleedkamers viel ik flauw. Ik kwam weer tot bewustzijn op een massagetafel. De man die zich om mij bekommerde was Marcel van de Wattijne, de befaamde lange-afstandloper. Een andere keer reden Domien van tante Trees en ik met de fiets naar ket kampioenschap van België voor beroepsrenners in Petegem-Deinze. We zagen Jef Schils winnen, overnachtten in de schuur van een hofstede, deden geen oog dicht van de hooikoorts, aten van verveling de tientallen peren op die onder een boom op het erf lagen, en reden 's anderendaags naar Hofstade om er te zwemmen. Op weg naar huis, toen we al meer kilometers hadden afgelegd dan die beroepsrenners, lesten we onze dorst op het terras van een café in Mechelen, waar we van vermoeidheid prompt... in slaap vielen. Laat in de avond werden we wakker, en we bereikten Pulle pas in het holst van de nacht. Aan zelfoverschatting leed ik echter niet toen ik inging op de uitnodiging van de K.S.A.-jongens van Herentals om in hun rangen deel te nemen aan een soort van jeugdolympiade in Nijlen. Ik hielp hen een estafettewedstrijd vier zwemwijzen én een dito wedstrijd hardlopen winnen. Verder bleef ik aan de winnende hand in de 80 m, de 1.000 m en het kogelstoten. Toen ik aan het einde van de derde dag naar huis fietste, moest ik in een portaal schuilen voor een woest onweer. Nooit vergeet ik nog wat ik

[p. 104]

toen zag: een ‘zwaantje’ (een politieman op een motorfiets) reed zich te pletter op een metalen poort aan de overkant van de straat. Alhoewel moeder het ten stelligste verbood - het wantrouwen tegenover bioskopen zat de Pullenaars tot op het bot - vergezelde ik af en toe mijn vrienden als ze naar een film gingen kijken in de ‘Lido’ of de ‘Ebo’ te Grobbendonk. In de ‘Lido’ werden gewoonlijk films gedraaid die ‘aan te raden’ waren, in de ‘Ebo’ daarentegen werden films vertoond die als ‘af te raden’ of zelfs ‘te mijden’ golden. Alhoewel (omdat?) de pastoors op de kansels zwaar durfden fulmineren tegen wat zij onzedelijke films noemden, liep de ‘Ebo’ altijd stampvol, ja moesten we soms lange tijd in de rij staan om aan een ticket te geraken. Aan de ‘Ebo’ was bovendien nog een dancing verbonden. Daar leerde ik dat er naast de wals, de charleston en de tango, die op het program van elke danspartij in Pulle prijkten, ook nog andere dansen bestonden. In de ‘Ebo’ moest je echter voorzichtig zijn, want daar kwamen ook de kauwgom kauwende, aan een superioriteitscomplex lijdende Engelse militairen van de Britse Basis. Op een keer stopte er een autobus met Belgische miliciens. Wat toen volgde, heb ik in mijn leven nooit nog gezien... Lijf om lijf vochten die jongens elkaar in het ziekenhuis of in het cachot. Een boeiender film werd daar nooit vertoond. Dat de hele dancing aan diggelen geklopt werd, was mij nauwelijks een zorg: waar de imperieuze, hautaine Engelsen hun ‘Players’ rookten, kon geen Pullenaar ademhalen. In de jaren vijftig was dé smaak- en stemmingmaker op alle kermissen in Pulle de smartlappenzanger Johnny Hoes met zijn orkest. Als ik aan die tijd terugdenk, hoor ik nog de maanzieke saxofoons janken, de akkordeons tranen met tuiten schreien, de trompetten naar de juiste noten zoeken in de rokerige alkohollucht... In mij wellen weer de tranerige balladen op over een smokkelaar, het zwarte goud in onze mijnen, een graf in de zee... Ik dans weer met een links walsende tante... Ik doe weer een saunakuur in de danstent... Ik eet weer aan

[p. 105]

het kraam van Jef Patates Frites, die inderdaad de meestal slechts halfgebakken reepjes aardappel telde... En ik probeer weer manhaftig naar huis te gaan, zonder te waggelen, zonder te braken, zonder lippenrouge op mijn hemd, en zonder Maurice Verwerft en Lea Vertruyen te storen, die altijd op dezelfde plaats stonden te vrijen... Wie dat in zijn jeugd heeft meegemaakt, blijft wel voor eeuwig een romanticus. Naar de kermis van Vorselaar mochten wij nooit gaan: daar - zo althans beweerden de oudere Pullenaars - werd met messen gevochten én - maar dat werd dan gefluisterd - waren de meisjes van lichte zeden. Dat voorbehoud, die argwaan en dat wantrouwen golden echter helemaal niet voor de kermis van Pulderbos. Daar werd alleen maar stevig gedronken en gedroegen de meisjes zich naar maagdenaard. Pulderbos leefde maar éénmaal per jaar in een echte feestroes: dat was tijdens de kermisdagen... Dan werd in elk huisgezin een varken of een kalf geslacht, dan maakte elke dorpsbewoner er een punt van eer van zich ten minste elke dag één stuk in de kraag te drinken. Pulderbos was trouwens ook gekend voor zijn vrijgezellen: die mannen wisten wat plezierig was én wat die leute zou kunnen vertroebelen of dwarsbomen. Enfin, in Pulderbos is nog altijd niet zóveel veranderd: op de laatste dag van de kermis staat iedereen er zoals voordien tot aan de enkels in het bier. Ik ken er die vaak màànden na het evenement nog immer met de witte kabbelende tekens van salpeter op hun schoenen rondlopen. De kermis 1954 van Pulderbos kreeg voor mij een memorahele allure: toen het tweepersoonsorkestje (een akkordeonist en een drummer) in het café van Jaan van Dijck begon aan hét suksesnummer ‘Heideroosje’, vroeg ik Maaike Somers, de dochter van een diamanthandelaar uit Grobbendonk, ten dans... Ze vroeg of ik even haar handschoenen in mijn zak wilde steken. Vanzelfsprekend vergat ik die handschoenen terug te geven, zodat ik haar wat later weer kon inviteren. Toen echter moest ze naar huis... Dus zei ik dat ik ook naar huis moest én dat ik haar graag zou

[p. 106]

vergezellen. Ik bracht haar tot op de (intussen totaal bebouwde) Eisterleeheide, op een boogscheut van haar ouderhuis. Bij het afscheid zei ik ‘Slaapwel, Heideroosje!’ Later vertelde ze me dat die woorden bij haar voor de vonk zorgden. Ik anderzijds reed smoorlijk verliefd naar huis. Aan Pulderbos dank ik dus de idylle die mijn leven heeft helpen bepalen. Natuurlijk ging onze verkering gepaard met een aantal komplikatiesen perikelen... Het feit dat ik nog maar amper zeventien jaar was, omzeilden we bij haar thuis door te zeggen dat ik op het punt stond negentien jaar te worden. Dat had natuurlijk tot gevolg dat ik drie jaar te reke negentien jaar bleef. Verder was er het eerste en hoogste verbod van het Kollege: Jij zult niet beminnen... enfin, geen omgang hebben met het andere geslacht.