Pulse frambozen

24.

In die tijd was Pulle nog het ongekunsteldste, braafste en rustigste dorp van de wereld. De kinderen speelden er nog met klakkebussen, katapulten, slingers, blaaspijpjes, bogen en pijlen... De mensen heetten nog Rik van de Brouwer, Rosalie van de Kuiper, Louis van de Wagenmaker, René van de Kloonmaker, Jos van de Smid, Nand van de Garde, Leontien van de Meester, Wies van de Maalder... of Mie van de Dikke van Max, René van Marie van Neeltje Dokus... of Vic Tokus, Tille Baron, Jef Stapels, Fien van de Zwarte Vos, Miel Minister... Wie in het dorp kwam wonen - en dat gebeurde enkel door een huwelijk met iemand van Pulle - mocht zijn familienaam wel vergeten. Onlangs nog vertelde mij Robert Boes, die dan toch een serieuze carrière gemaakt heeft in de magistratuur, dat hij in Pulle nog altijd Robert van Rita van Frans Pros heet. Achter verscheidene van die namen schuilt een lang verhaal, een familieroman meestal. Soms echter werd dat rustig kabbelende leven geschokt door de een of andere tragedie, waarbij het dorp dan als het ware enkele dagen de adem inhield. Dat gebeurde toen Marcel Peenen als soldaat verongelukte in Duitsland, en toen meelhandelaar Fons van Laer bij een ongelukkig maneuver met zijn vrachtwagen zijn zoon Louis verpletterde, en toen Louis van der Schoor in Antwerpen tussen twee trams gekneld raakte, en toen Vic Voorts de dood vond in de koolmijn van Genk, en toen Vic Frank verongelukte in Duffel... Eigenaardig genoeg waren dat allemaal jongelui van omtrent dezelfde leeftijd... Pulle is ook altijd een dorp

[p. 94]

van fervente duivenmelkers geweest. Tot bij het begin van de oorlog moet grootvader Obbels grote kampioenen gehad hebben. Toen die prijsvliegers na de oorlog echter uit hun gevangenschap in de buurt van Brussel weerkeerden, waren ze oud geworden en hadden ze hun panache verloren. Grootvader kon het niet over zijn peperkoeken hart krijgen zijn oude lievelingen naar de stoofpot te verwijzen en veranderde het geweer van schouder: in een minimum van tijd werd hij de schrik der monsteringsconcours die 's winters in de Kempen werden ingericht. Zoals grootvader Obbels kon niemand een duif monsteren en strelen, wellicht was er ook nooit iemand die zoveel van duiven hield. Oom Don aardde naar hem, maar wilde wèl uitblinken in de prijsvluchten. Die aard echter werd hem fataal: een goeie duivenmelker, iemand dus die geen geld toelegt op zijn hobby, moet van zijn hart een steen kunnen maken... Weldoorvoede duiven worden tijdens de prijsvluchten zelden gedreven door honger. En het is best mogelijk dat een lelijke duif gezegend is met een paar gespierde vleugels en een uitzonderlijk uithoudingsvermogen. Bovendien spekuleren de duivenmelkers van het grote gewin meedogenloos sadistisch op de hartstocht van hun prijsvliegers. Het duurde lang voordat oom Don begreep dat hij te veel esteet, te veel lobbes was om een goede duivenmelker te zijn. Tegen huiveringwekkende bedragen kocht hij duiven van beroemde duivenmelkers, want hij geloofde rotsvast in hét ras... een ras zoals grootvader er een had voor de oorlog, en waarmee Suske van Laer in die jaren de pannen van het dak speelde. Ik heb oom Dons halsstarrige pogingen om zulk superras te kweken van dichtbij meegemaakt. Elke zondag was hij zo beschaamd om de povere resultaten van zijn dakschijters, dat hij mij met de konstateur naar het lokaal van de Duivenbond zond. Aanvankelijk vond ik dat tof, vooral omdat ik telkens vijftig frank toegestoken kreeg, maar na een tijdje begon me dat danig op de heupen te werken. Ik stond overal in de rij voor Jan Gat. Daarenboven waren er verschillende duivenliefhebbers

[p. 95]

die mij suggereerden het zelf te proberen. Ik was toch de zoon van Marcel Obbels? En die had toch ook goede duiven gehad... Iedereen trouwens verklaarde zich dadelijk bereid mij in het zadel te helpen. Ik had maar te vragen... Toen grootvader Meeusen voor mij een hok getimmerd had, begon ik te vragen... Iedereen echter bleek zijn belofte intussentijd vergeten te zijn... Uiteindelijk kreeg ik een paar piepers van oom Staf, twee pikzwarte jongen van een duif die hij Kampioen noemde. Enkele weken later reed ik al zwaar op de tong, omdat ik mijn duiven had laten vliegen op zondagochtend toen buurman Miel van Dijck stond uit te kijken naar zijn in Quiévrain geloste prijsvliegers. Méér dan een minuut hadden Miels duiven verloren door mijn zwarteriken... Veel tijd besteedde ik aan het opleren van Zwartepiet en Zwartjan. De eerste was ietwat robuuster en bleek ook heel wat snuggerder dan de tweede. Kwam dan de dag dat ik ze voor het eerst kon inkorven. Het gold een prijsvlucht uit Noyon. Al mijn spaarcenten zette ik in op Zwartepiet, voor Zwartjan betaalde ik enkel het port. Om elf uur, toen er nog geen duif te zien was, streek Zwartjan neer op het duivenplat. Ik moest wachten tot twaalf uur voordat Zwartepiet arriveerde. Met de moed der wanhoop klokte ik hem. In het lokaal van de Duivenbond keken ze me medelijdend aan: geen prijs had ik. Ik had mooi expliceren dat ik met Zwartjan de eerste prijs zou gewonnen hebben, niemand geloofde me... Dat bekoelde mijn belangstelling voor de duivensport in hoge mate. Voortaan liet ik de zorg van mijn zwarteriken over aan onze Karel. Mijn broer echter had interesse voor al wat gevleugeld was, zodat het duivenhok al spoedig bewoond werd door een bonte mengeling van reisduiven, pauwstaarten, kroppers, smirrels, kapucijnen... Voor de duivensport was ik feitelijk te ongedurig, te wispelturig ook. Er waren in die dagen zoveel dingen die prettiger waren voor een extraverte adolescent. Eerst en vooral was daar de atletiek... Omdat ik met de vingers in de neusgaten enkele K.A.J.-veldlopen, o.a. te Lichtaart, en te Nij-

[p. 96]

len, gewonnen had, raadden Maurits Verwerft en Jan van Hoof, twee Pulse hardlopers, me aan lid te worden van A.C. Lyra. Voortaan reed ik elke week ten minste éénmaal met de fiets naar Lier om er te trainen. Toen ik daar op een keer in het gezelschap van enkele klubgenoten langs de Nete liep, werd ik aangesproken door een heertje met grijswit haar. Of ik er niets voor voelde de volgende zondagochtend te poseren in de akademie waar hij leraar beeldhouwkunst was... naakt natuurlijk? Ik schrok zodanig van dit - naar mijn mening toen - oneerbaar voorstel, dat ik vierklauwens mijn gezellen naholde. Die maakten me diets dat ik de domste klootzak van de wereld was... Tweeduizend frank had ik in die akademie kunnen verdienen, dat was de prijs voor een model. En dan was er Corosa, de korfbalklub van de Pulse Lompenfabriek van de familie Leysen, door ons kortweg het Voddenkot genoemd. Met die korfbal, een gemengd spel, moest ik vanzelfsprekend dubbel op mijn hoede zijn voor de speurneuzen van het Kollege. In die tijd, geloof ik, leerde ik mij normaal gedragen in het bijzijn van meisjes. Een vaste vriend tijdens de vakanties was toen Guido van oom Fons. Guido was in Aarschot op school bij de picpussen. Die witte paters hadden ook een klooster in Zandhoven. En omdat René van oom Fons picpus was, mochten wij daar in de vijver geregeld gaan vissen. Kilo's goudvissen en -karpers haalden wij op het droge. In die tijd kende ik niemand in de familie die geen bokaal met een goudvis erin in de huiskamer had staan. Bij die paters werden wij eigenlijk altijd té goed ontvangen - we kregen er steeds goed belegde boterhammen - zodat ik de zaak na een tijdje niet meer vertrouwde. Huichelen heb ik nu eenmaal nooit gekund. Enfin, Guido liet zich vangen: hij zou later voor picpus gaan studeren. Guido kon ook tamelijk goed op een orgel spelen... En voor een musicus zat ik in mijn hele leven dadelijk op mijn achterste. Op een keer waren wij de kerk ingeslopen. De deur van het oksaal was los... en Guido begon aan een recital van profane lied-

[p. 97]

jes op het eeuwenoude, heilige orgel, terwijl ik de blaasbalg trapte. Toen ons muzikaal gebed ten hemel gestegen was, ontdekten wij dat iemand - de suisse of de koster? - achter onze rug het oksaal gesloten had... Wij klauterden over de balustrade en lieten ons langs de steunpilaren naar beneden glijden. Maar ook de kerkdeur was eensklaps gesloten... In mij kwam toen na een tijdje zulk tij opzetten dat ik in arren moede een wijwatervat bijvulde. Guido echter - naar hij mij later verzekerde - wist toen dat hoogwater te bedwingen. Ik meende wat anders gezien te hebben, maar mijn bijziendheid zal me wel parten gespeeld hebben. Guido en ik waren ook wielerfanaten. Drie jaar te reke reden we met de fiets naar het Criterium van Brasschaat. Eénmaal zagen we Fausto Coppi winnen en tweemaal Valeer Ollivier. De keer dat er na de aankomst een vreselijke mist over de Kempen neerzeeg, was Guido er niet bij. In Schilde moest ik toen tegen een pas geverfde wegwijzer kruipen om te weten welke weg ik moest inslaan. En in Pulderbos reed ik tegen een trottoirband, zodat ik met een verwrongen fiets op mijn schouder thuiskwam. In 1953 was plotseling ook het mirakel van de televisie er. Oom Jos, die op de Beurs een winkel met elektrische apparaten uitbaatte, was de eerste Pullenaar die een televisietoestel in zijn huiskamer had. Elke avond was het bij hem een begankenis van stomverbaasde dorpsgenoten. Gedurende maanden had hij 's avonds hoera- en boeroepers, napraters en waarzeggers, claqueurs en snotteraars, pottekijkers en klaplopers... in huis. Van een normaal gezinsleven was geen sprake meer...