Pulse frambozen

14.

Ach, het leek toen of de aarde veel trager om haar as wentelde, of de maan uiterst traag van plaats veranderde, of er bijna altijd een solstitium was... Omdat wij de grote dingen niet of amper kenden, hadden de kleine dingen zulk belang. Mijn hart begon al te popelen als oom Don mij om een pakje sigaretten naar Jeannette stuurde. Jeannette, de vrouw van Louis Simons (Louis van de Koster genoemd, én familielid van de auteur Jozef Simons, die in zijn jeugd in Pulle vaak op vakantie kwam), baatte op de Beurs een piepklein snoepwinkeltje uit. Snoepwinkeltje... nou ja... Ik had de indruk

[p. 46]

dat Jeannette àlles én nog méér verkocht. De dropveters, het kalissehout, de zuurtjes, de babbelaars en de hoestballetjes spanden natuurlijk de kroon. Jeannette gaf altijd enkele snoepjes toe. Tevens vlaste ik erop pakjes cichorei te gaan kopen. Voor tien etiketten van Cichorei De Beuckelaer kreeg je een reeks foto's van gerenommeerde wielrenners. In die jaren werd in onze familie ontzettend veel cichorei gebruikt. Sedert Fons Corthout in 1931 kampioen van België werd, was het wielrennen in Pulle enorm populair gebleven. Na de oorlog was het dorp, waren de hele Kempen in twee kampen verdeeld: pro Rik van Steenbergen, of pro Nestje Sterckx. Omdat ik geboren ben met een aard die als vanzelfsprekend de zijde van de underdog kiest - wat helemaal niet wil zeggen dat ik me ooit een geboren verliezer voelde - opteerde ik voor Nestje Sterckx. Toen ik Nestje in die tijd in Grobbendonk een kermiskoers zag winnen, voelde ik me bijna zeker gelukkiger dan hijzelf. 1946 en 1947 waren ook de jaren dat de meeste Pulse families er bij goed weer op uittrokken om op de plaatsen waar dennenbossen gerooid waren, stronken te gaan uitspitten en -hakken. Op die wijze geraakten ze immers gratis aan brandhout. Het kwam erop neer dat die families gingen piknikken, waarbij ze dan het aangename aan het nuttige paarden. Op zulke dagen verdroot het me bijzonder dat ik geen vader meer had. In de hooitijd togen die families zoöok naar hun beemd. Op een keer was ik met de familie Smits opgetrokken naar een dras in de buurt van de Grote Ronde (de gekendste put in de Molenbeek), toen een onweer losbarstte. Onder een boven een sloot omgekeerde kruiwagen bad ik toen verschillende akten van berouw... De bliksem spleet een kanada onder mijn ogen doormidden. Ook aren lezen, aardappelen rapen, denappels verzamelen, hout sprokkelen, schaarhout hakken en opbinden, lindebloesems en braambessen en paddestoelen plukken waren meestal bezigheden die in familieverband geschiedden. Twee uitermate hachelijke belevenissen uit die uiterst rustieke tijd staan me nog helder voor de geest...

[p. 47]

Pulle heeft altijd veel beek-, rivier- en kanaalvissers gekend. In de zomermaanden waren vooral wespelarven als aas zeer begeerd door de palingvissers. Omdat ik toch een beetje gekend stond als een durfal, kwamen die mannen mij nogal eens opzoeken om een wespennest dat ze bij het steken van suikerij of het sikkelen van klaver (voor de konijnen) ontdekt hadden, uit te halen. Vanzelfsprekend liet ik me daarvoor belonen. Op een keer kwam Chel Smits, de varkensslachter, me thuis ophalen. Hij had een groot wespennest ontdekt achter de zagerij van Vervloet. Als ik die klus klaarde, kreeg ik tien frank. En hij had ervoor gezorgd dat ik helemaal niets hoefde te vrezen. Twee vaderlandertjes had hij bij: die moest ik over mijn benen trekken en in mijn liesstreek met touwtjes dichtsnoeren; en ook een aardappelzak had hij meegebracht: die moest ik over mijn hoofd trekken... De wespen zouden niet weten wat hun overkwam, wellicht zouden ze denken dat ik een beer was. Om bij het wespennest te komen moest ik echter onder of over een prikkeldraadversperring... Ik kroop onder de prikkeldraad door en liet mij de spade aanreiken. In die tijd beschikten wij nog niet over DDT en petroleum of benzine was veel te duur om zo maar aan wespen te verspillen. Dus was er maar één wapen: de snelheid... Als de bliksem begon ik het wespennest bloot te spitten. Toen de bol in schijven op het gras uiteenviel, waren de wespen echter reeds van hun verrassing bekomen... Ze ontdekten de opening onder mijn huif en begonnen me in het gelaat en de hals te prikken... Ik gooide de spade weg, dook onder de draad... Mijn vaderlandertjes echter haakten aan de prikkels, zodat ik ze moest afstropen en mijn voeten eruit rukken. Toen zette ik het op een lopen, door een bietenveld, met de kwaadaardigste wespen van de wereld achter me aan. Toen ik meende dat ik ze kwijtgespeeld was, kreeg ik een paar prikken in mijn liesstreek, in mijn achterste, in... Ik trok mijn broek uit en spurtte verder door de bieten... recht naar huis. Onderhevig aan de ergste tormenten strompelde ik de keuken binnen. Moeder begreep dadelijk wat er

[p. 48]

aan de hand was. Met azijn en leliënolie begon ze de rode vlekken te betten. Toen mijn geslachtsdelen vol gele blaasjes kwamen te staan, wilde ze er de dokter bijroepen... Ik wilde toen echter alles zien, behalve de grijnzende smoel van dokter Wauters, en daarom ging ik mijn ellende verbergen onder de lakens... Levendig is mij ook bijgebleven dat lucifers in die jaren een geweldige aantrekkingskracht op me uitoefenden. Op een keer had ik bij mijn grootouders een doosje lucifers gegapt. Samen met André van oom Fons dook ik onder in het knalgele roggeveld van Fons Vertommen. Op een bepaald ogenblik stak ik een nog brandende lucifer weer in het doosje. Er schoot een steekvlam uit, zodat ik het onding in paniek wegslingerde. In een minimum van tijd stond de rogge, die toen nog vol vogelwikke en korenbloemen en klaprozen stond, in brand. Fons Vertommen echter, die wat verder met het een en ander bezig was, kwam toegestormd. Terwijl hij het vuur doofde, maakten wij ons uit de voeten. Fons nochtans wist wel waar hij ons moest zoeken. Hij kwam de tuin van oom Fons ingestapt en liep recht op het bonenbed af. Hij was zo woedend dat hij zijn riek in mijn richting gooide. Gelukkig werd de worp gebroken door de zwaar beladen boonstaken... Aan rieken heb ik trouwens meer dan één nare herinnering. In Pulle zijn de mensen altijd medelijdend van aard geweest. Dat moet overigens een soort van natuurwet zijn: wie weinig heeft, wil dat weinige nog delen met wie niets heeft. Zo had bijvoorbeeld Remietje van Beirendonck vroeger reeds een Hongaars meisje geadopteerd. En zo was er na de oorlog bij Rik Peeters, de lange en graatmagere veldwachter, die ook aan het Lang Spoor woonde, een Ierse jongen in de kost. Die jongen kon verbluffend goed meteen pennemes gooien, zodat hij elk spelletje landkaart-steken won. Op een keer dacht hij dat hij al even behendig was met een riek. Hij wilde het tuig rakelings langs mijn voeten in de grond prikken... Dat gelukte hem slechts gedeeltelijk, want één tand drong dwars door mijn schoen én eveneens door de grote teen

[p. 49]

van mijn rechtervoet. Alweer Dokter Wauters dus, alweer die priemdikke injektienaald, én om de twee uur mijn voet baden in een gloeiend heet paars sopje. Nare herinneringen heb ik ook aan de vervoermiddelen uit die dagen... In Pulle kon je de auto's toen gemakkelijk op één hand tellen. De eerste die in dat gebrek aan vervoermiddelen brood zag, was onze buurman Gust Simons, wiens meelhandel op de klippen gelopen was. Hij schafte zich een minibusje aan en begon een taxibedrijfje uit te baten. Zo reed hij elke zaterdag en zondag met een tiental liefhebbers naar de bioskoop in Herentals. En tijdens de Zesdaagse van Antwerpen reed hij elke avond met een groepje supporters naar het Sportpaleis. Omdat ik zo verzot was op al wat wielrennen betrof - hoe vaak liet moeder mij laat in de avond niet opstaan opdat ik naar een radioreportage vanuit het Sportpaleis zou kunnen luisteren? - mocht ik op een keer dat er nog een plaatsje vrij gebleven was, meerijden... En toen manifesteerde zich iets dat mij nog veel narigheid zou berokkenen: ik kon de geur van verbrandingsgassen niet verdragen... Ik braakte het hele voertuig onder en was zo ziek dat ik de renners alleen maar zag als vage spoken in de mist. Hetzelfde gebeurde toen ik samen met negen andere arme drommels mijn amandels moest laten trekken in het ziekenhuis van Lier. Na die vreselijke tortuur - de chloroform had me te licht bedwelmd, vermoed ik - bleef ik als laatste op het bed in het vertrek naast de operatiekamer liggen. Dokter Seis, de chirurg, kwam mij aanporren tot haast. Ik mocht met hem mee in de lift ...Natuurlijk braakte ik... zijn hele zomerkostuum vol bloed. Ik herinner me nog dat de man door het dolle heen was. Ook toen ik moest gevormd worden, liep het mis. Wij moesten met de stoomtram, dat afschuwelijk stinkende en oertrage onding, naar Zandhoven. Ik was zo ziek dat ik zelfs de bisschop niet zag staan...