Pulse frambozen

4.

Mijn moeder, Jozefien Meeusen, en mijn vader, Marcel Obbels, gaven elkaar voor het eerst een zoen in 1931, op de eerste zondag van augustus, tijdens de kermis van Neder-Viersel. Neder-Viersel is een gehucht van Pulle, dat toendertijd door het Kempenkanaal (nu door het Albertkanaal) van het dorp afgesneden was. Om er te komen moesten de Pullenaars over een draaibrug (waar de betovergrootvader van vaderszijde van mijn kleindochter Marlies toen brugdraaier was). Die kermis bestaat allang niet meer, maar vader en moeder bleven met elkaar vrijen. Dat vrijen bestond erin dat ze elkaar enkel 's zondags, en dan nog in de familiekring van de Meeusens, gezelschap mochten houden. Ze huwden in 1936 en trokken in het huis dat vader eigenhandig had opgetrokken aan de toenmalige Kiezelweg, die het dorpscentrum met het Vroegeinde verbond. Ik werd geboren op 21 maart 1937. Dat jaar begon de lente op Palmzondag, wat niet belette dat er die nacht een flink pak sneeuw viel in de Kempen. Vader was de baker, Liek Piket uit Pulderbos, 's avonds gaan halen. Om twee uur in de nacht hielp ze mij ter wereld. Toen ze 's ochtends weer naar huis keerde,

[p. 14]

moest ze door de sneeuw waden, maar de zon scheen verblindend helder. De prilste herinneringen van de meeste mensen zijn, naar ik vermoed, bijna steeds van anderen overgenomen en geretoucheerde anekdotes. Omdat ik het oudste kleinkind in de familie Obbels was, werd ik later vaak overstelpt met verhalen over mijn kleuterheldendaden. Deze verhalen werden dan mijn oudste reminiscenties. Omdat ‘elk meent zijn uil een valk te zijn’, ben ik al snel veel van die vertelseltjes gaan relativeren. Enfin, het begon al bij mijn geboorte: ik woog zo maar eventjes vijf kilo. In het vooroorlogse Pulle moet dat een rekord geweest zijn. Lopen kon ik toen ik amper tien maanden telde. En de liefde voor de natuur moet ik werkelijk met de moedermelk hebben opgezogen, want mijn eerste heldendaad was het leegplukken van de trots van mijn moeder: het bloemenperk voor het huis. Toen moet ik ook mijn eerste pandoering gekregen hebben. En of nu het een met het ander iets te maken had, weet ik niet, maar in die dagen reeds wilde ik de wijde wereld intrekken. Gevolg: half Pulle ging naar mij op zoek en, nadat ik ontdekt was in een droogstaande riool, had ik mijn tweede pandoering te pakken. Vooral de tantetjes van vaderszijde, Leonie, Tavie en Lucie, verzetten in die tijd bergen om mij op te dirken en met mij te pronken. Vooral mijn gekrulde haren - ik deed later alle moeite van de wereld om die haren te doen vallen zoals die van mijn vriendjes - werden het voorwerp van heel wat experimenten. Geregeld trouwens togen ze met mij op de bagagedrager van een fiets naar de fotograaf in Zandhoven. Een konstante op alle foto's uit die tijd zijn mijn gekneusde en wellicht met jodiumtinktuur bestreken knieën. Ik moet een fameuze kwajongen geweest zijn. Het woord deugniet is me later, vooral in periodes van religieuze skrupulositeit, vaak als een soort van trauma door het hoofd blijven spoken. Van de dood van mijn grootmoeder van moederszijde, die mijn meter was, herinner ik me niets. Ze stierf in 1938 aan leverkanker. Wel herinner ik me ongewoon levendig de speelse worstelingen met mijn

[p. 15]

vader thuis, op de vloer in de huiskamer. Vaak nam hij me mee op de buis van zijn fiets, tussen zijn armen. Eén van die tochten ging naar Massenhoven. Op de terugweg stormde het. Mijn vader moest Toon van Hove, de vlotschipper in Viersel, helpen om het vlot over het wild geworden Albertkanaal te trekken. Derhalve moest hij mij, net zoals zijn fiets, vastbinden aan de gammele reling. Eigenaardig genoeg staat me ook nog duidelijk voor de geest dat ik 's zaterdags bij mijn grootouders in de grote zinken wasketel van wildebras werd omgetoverd tot net jongetje door tante Lucie. Omdat mijn moeder intussen bevallen was van mijn broer Karel, verbleef ik meer aan het Lang Spoor dan thuis. Bij mijn grootouders trouwens was het leven bijzonder boeiend... Oom Jos, die wielrenner was, hing zijn racefiets met zware touwen op aan een dikke tak van de pereboom om te kunnen trainen. Hij ging er prat op dat hij Karel Kaers kende: tijdens een wedstrijd in Rijkevorsel was Kaers ooit gevallen en mijn oom was boven op hem terechtgekomen. Verder stond op zijn palmares één nacht gevangenis in Antwerpen. Na een wedstrijd aldaar had hij met zijn niet reglementair toegeruste racefiets een politieagent tussen de benen gereden. Oom Staf had een mooie Duitse herdershond en een tamme kauw. Bovendien leerde hij mij al zeer spoedig met zijn kruisboog schieten. En ik was amper twee jaar toen hij mij een eerste paar stelten maakte. Mijn grootvader zelf was een befaamd duivenmelker. Net als het aannemersbedrijf was de duivensport een familietraditie. Toen ik nog een dreumes was, werd mij dat reeds ingeprent. En dus mocht ik geregeld mee naar de duivenhokken. Verder was mijn grootvader nog kanarieliefhebber: in zijn grote volière kweekte hij zangkampioenen van puur goud. En dat mijn grootmoeder haar tijd (acht jaar) in de grafelijke keuken op het Driehoekshof niet verbeuzeld had, bewees ze aan haar cuisinière: niemand kookte en bakte ooit met zoveel liefde als zij. Dat besefte ik al vroeg, want als het rond de middag bij ons thuis niet rook naar mijn zin, muisde ik er stiekem vandoor... om in de huiskamer aan

[p. 16]

het Lang Spoor mee aan te schuiven. Zeer levendig herinner ik me ook de korpulente Gust Pudding - hij had zijn naam aan zijn voorliefde voor pudding te danken - die bijna elke voormiddag in mijn grootmoeders keuken de dekseltjes van de potten kwam lichten en zijn tomaatneus in de walm stak. Ik bewaar ook nog een helder beeld van mijn overgrootvader, alhoewel die stierf in 1942, nadat hij bij een val van de ladder die naar zijn duivenhok leidde de schouder gebroken had. Overgrootvader was een magere, eerder norse man met een knevel; hem hoorde ik voor het eerst het woord mof gebruiken. Het café ‘De Nachtegaal’ bestond toen niet meer, maar de keuterboertjes kwamen er in de grote schuur nog altijd hun graan dorsen en wannen. En hoe zou ik ooit het huisje daar kunnen vergeten? Naast het grote toilet was er ook een W.C. in miniatuur, eentje voor kinderen. In de grote tuin stonden reusachtige appelbomen. Zoals iedereen van de familie was ik dol op de wijnappels, én zeker op de vruchten die iedereen de ‘tafelappeltjes’ noemde. Jarenlang heb ik gepoogd de soort van deze laatste appels te achterhalen, maar tevergeefs: de soort is spoorloos verdwenen, uitgestorven, net zoals zovele fruitsoorten.