't Gereformeert gezangboek over de voornaamste gevallen en waarheden van 't Christendom
(1712)–François Halma–
AuteursrechtvrijOp de zangwyze van den XLV, of ook van den XXXII Psalm. P.117. De Heilant most drie amptenhier bekleeden,
Opdat hy zou den kop der Slang vertreeden,
Het Aarsserpent en Hoofdt der helsche magt,
Erfvyandt van het menschelyk geslacht.
Dit boos gedrocht, eer heerlyk door Godts klaarheit,
Lag nu gedoemt, berooft van licht en waarheit,
Als Oppervorst van 't ryk der duisterheit,
| |
[pagina 163]
| |
 Tot zyne straf in eeuwigheit bereidt.
2 Het menschdom lag in jammeren gezonken,
En werd verteert door 's hemels gramschapsvonken;
Van zyne kroon, Godts evenbeeldt, berooft,
Waardoor in 't hart Godts liefde was gedooft.
Het was ontbloot van heerlykheit en leven,
Van Godt zoo mild in zyne ziel gegeeven:
Dies derfde het zyn zaligheit en licht,
Als balling van des Heeren aangezicht.
3 Hierop ontsluit Godt zyne zegenader,
En werd Godts Zoon, (bestemt van zynen Vader,
In d' eeuwigheit, tot heil van Adams zaadt)
Van Godt gezalft, naar zynen wyzen raadt;
Opdat hy het als Hoofdtprofeet, zou leeren,
Hoe 't in dien staat tot Godt zou wederkeeren,
Den Oirsprong van zyne wezen; en het goedt
Door zynen val ontwortelt in 't gemoedt.
4 Hy, als Profeet, most 's hemels raadt ontsluiten,
En door zyn leer het quaadt en misdryf stuiten;
Verkondigen, hoe Godt, van eeuwigheit,
Des zondaars heil uit liefde had bereidt.
Hy most ons weer Godts heerlykheit vertoonen,
En hoedat Godt het menschdom zou verschoonen,
In zynen doodt, als hy aan 't kruishout leedt,
En door die straf aan 's hemels recht voldeedt.
I. Ruste.
5 Men moet Godts Zoon, als Godts Gezalfden, hooren,
Door Ga naar voetnoote
| |
[pagina 164]
| |
En yverig, als hy, in 't onderwyzen;
Die Israël met hemelsch Man zou spyzen,
De waare leer, van boven afgedaalt;
't Waarachtig licht dat uit de Godtheit straalt.
6 Hy is van Godt den Vader afgezonden,
Opdat hy ons het leven zou verkonden,
(Waarvan de mensch door 't misdryf was ontbloot)
En ons het heil van Godts verbondt ontsloot.
Hy leerde klaar 't geheimstuk der verzoening,
Van Godt en mensch, door kracht van zyn voldoening,
En wees getrou de groote heirbaan aan
Waar langs men moet naar 's hemels rykstadt gaan.
7 Hy, als Profeet om voor Godts recht te spreeken,
Heeft Moses wet gezuivert van de streeken,
Door Fariseen, en Sadduceen verdicht.
Waarmede zy bezwalkten 't zuiver licht.
Hy wedersprak de leeringen der Ouden,
Die zy niet op den grondt der waarheit bouden,
Maar enkel op verdrajingen der wet,
Waardoor zy wierd uit haare kracht verzet.
8 De Heilant heeft ons, als Profeet, ontvouwen,
Dat hy alleen de grondt is van betrouwen,
Waardoor de ziel op Godts genade rust.
Hy leerde klaar, dat al des menchen lust
Zich strekken moet tot Godt en zyn bevelen.
Dat, als 't gevlei der wereldt ons komt streelen,
Wy waakzaam zyn, en met stantvastigheit
Verzaaken al wat ons van Godt afscheidt.
II. Ruste.
9 Maar niet genoeg dat ons de Heilant leerde,
Hoedatmen tot de Godtheit wederkeerde,
Door waar berouw, bekeering, en geloof,
Waardoor hy als den voorhang openschoof
| |
[pagina 165]
| |
Van 't heiligdom en Godts geheimenissen:
Hy most, opdat wy 't heil niet zouden missen,
Dat hy geleert en aangewezen hadt,
Door offerbloet inwyden 's hemels padt.
10 Dies wegen most hy 't Priesterampt bekleeden,
En zelf met bloet voor 's Heeren aanschyn treeden,
Als Opperhooft der Hoogepriesterschaar,
Die dus voor Godt verscheen met plechtgebaar.
Maar hoe? met bloet van bokken, of van stieren?
Van kalveren, of ander offerdieren;
Naar Moses wet voor 't heiligdom geslagt,
Opdat hier door de schuldt niet wierd gedacht?
11 Neen: Godes Zoon, naar Melchizedechs orden,
Een Priester tot in eeuwigheit geworden,
Door zalving uit den hoogen met Godts Geest,
Trad niet voor Godt met bloet van eenig beest,
Opdat hy zou des menschen schuldt betaalen:
Dit bloet kon nooit door zyn waardy ophaalen
De straffe die aan 't misdryf was gehecht,
Waar by den mensch het leven werd ontzegt.
12 Zou 't menschdom dan verzoeninge verwerven,
Most d' Offeraar zich heiligen door sterven,
Daar 't offervee zoo lang op had gespeelt,
Waarvan hy was het groote Tegenbeeldt.
Hy, door wiens doodt al 't offren zou verdwynen,
Most voor Godts troon met offerbloet verschynen:
Doch niet met vreemt, maar met zyn eigen bloet,
Waardoor alleen de misdaadt werd geboet.
III. Ruste.
13 Aan 't outer most de Hoogepriester sneeven,
Opdat hy ons verworve heil en leven.
O Wonderspreuk! ô Evangeliwoordt,
Nooit buiten uw verkondiging gehoort!
Maar hoe kan Godt, wiens oordeel staat als beregen,
Tot zoen van schuldt een menschenoffer vergen,
| |
[pagina 166]
| |
Opdat zyn wraak den zondaar niet verteer?
Is dit de grondt van d' Evangelileer?
14 Hoe! zal Godt zelf, de Rechter in den hoogen,
Die nimmer quaadt noch onrecht kan gedoogen,
Zyn eigen Zoon verwyzen om de schuldt
Die Adams kroost noch dagelyks vervult?
Zal hy in 't vleesch onschuldig voor ons lyden?
Zal hy voor ons in 't bloedig vechtperk stryden?
Draagt hy de straf die ons den vrede geeft,
En 't eeuwig heil voor ons verworven heeft?
15 Gewisselyk: dit 's d' Evengeliwaarheit,
't Waarachtig licht tot troost in onze naarheit,
Daar zonneklaar de Reden zelf voor pleit,
Alsz' overweegt het Goddelyk beleit;
Hoedat zyn Recht het misdryf moet vervolgen.
Godt, weeten wy, word nimmermeer verbolgen,
Naar menschenwys: doch echter straft hy 't quaadt,
Dat hy als Godt en Opperrechter haat.
16 Zyn Recht bestaat tot in all' eeuwigheden,
Wanneer het schoon van 't schepsel word vertreeden.
Zyn Recht vereischt gehoorzaamheit, of straf,
Dit 's 't Rechters woordt dat Godt aan Adam gaf.
Bestaat de mensch nu 's Hemels recht te schenden,
Zoo moet hem Godt naar 't recht de straffe zenden:
Want alsmen Godts gestaafde recht verbreekt,
Is 't billyk dat Godt zulk een schennis wreekt.
IV. Ruste.
17 Nu word de straf, het geen men wel moet weeten,
Rechtvaardiglyk naar 't misdryf afgemeeten,
En 't dreigement aan 't zondig quaat gehecht.
Maar Godt heeft klaar aan Adam toegezegt,
Indien hy quam het Proefgebodt ontwyden,
Dat hy hier voor de straf des doodts zou lyden,
| |
[pagina 167]
| |
Ia in den doodt vergaan met zyn geslacht,
Dat uit zyn zaadt zou worden voortgebragt.
18 't Is dan de doodt dien Godt den mensche dreigde,
Wanneer hy 't hart van zynen Schepper neigde
Naar 't schepsel, en 't in zyne plaats verkoor,
Waardoor hy Godt, en alle heil verloor.
Dus wierd die doodt alleen geboet door 't sterven
Van zulk een' die het leven kon verwerven,
Door eige kracht, voor hem en voor zyn volk,
Opdat hy 't redd' uit 's doodts onzoenbren kolk.
19 Maar Christus die zich stellen zou in 't midden,
Van Godt en mensch, door 't offer, most ook bidden
Voor 't zaadt dat hy verkreeg ten eigendom;
Opdat het was de Godtheit wellekom,
Bevrydt van schuldt en straf, in 's hemels zaalen;
Om eeuwig met de zegevaan te praalen:
Verheerlykt door het zegenende Hooft,
Waarin het was de zalgiheit belooft.
20 Dit waren bei des Hoogepriesters pligten,
Die hy voor 't volk most naar zyn ampt verrichten;
Die Christus ook als Hoogepriester doet,
Waardoor hy ons verkrygt het zalig goedt.
Zyn offerbloet most hy by Godt vertoonen,
Opdat ons Godt zou op zyn bee verschoonen
Van alle straf, den zondaar opgeleit:
Naardien zyn Zoon zelf onze zaak bepleit.
V. Ruste.
21 Maar Godes Zoon, gedaalt uit 's hemels woning,
Is ook van Godt gezalft tot onze Koning,
Tot Oppervorst, bekleedt met Majesteit;
Wiens Koningkryk voor d' eeuwen is bereidt.
Hy, die zyn Kerk verlossen zal en leeren,
Moet haar ook met zyn Koningsstaf regeeren,
Opdat zy hem eerbiediglyk ontzie,
| |
[pagina 168]
| |
En, in den noodt, tot zyn bescherming vlie.
22 Zyn Koningstaat, dien geene magt kan schaden,
Blinkt luisterryk in d' oud' Orakelbladen,
Zoo daar de Ga naar voetnoota Bruidt hem haaren Koning noemt,
Als daar zyn Ga naar voetnootb Ryk onsterflyk word geroemt.
Dit 's 't groote wit van Godt en zyne wegen,
Waartoe zyn Zoon het erfdeel heeft verkregen,
Dat hy 't beheersch' als 't erfdeel van zyn kroon,
Ia het bezitt' als zyn' verdienden loon.
23 Dien Koning zien wy zynen ryksstaf zwaaien,
Schoon 't helsch Gewelt mag kerkgeschillen zaaien,
En zyne leer door kettry vergift.
Zyn waarheit blyft de harten ingegrift
Van allen die hem als hun' Koning eeren:
Dien komt hy door zyn Woordt en Geest regeeren;
Dien geeft hy van zyn liefde blyk op blyk,
En leidt hen in de waarheit tot zyn ryk.
24 Hy, die ons heeft behouden door zyn lyden,
Moet ook voor ons, als onze Koning, stryden,
En 's vyandts magt verwinnen met zyn zwaardt.
Zyn Koningkryk en lyden gaan gepaart.
Na zyne doodt most hy met zege praalen,
Met glans bestuuwt, in 's hemels glorizaalen,
En, opgevoert in 't koningklyk gezagh,
Betoonen dat zyn scepter 't al vermag.
VI. Ruste.
25 Op deezen grondt zoo staat ons toe te vraagen;
Waarom dat wy den naam van Christnen dragen,
En 't geen dien naam in zyne kracht beduidt,
Met alles dat zy uitgelegt besluit.
Waarom zyn wy, (dit dientmen klaar te weeten)
Toch Christenen, naar 's Heilants naam, geheeten;
| |
[pagina 169]
| |
Een naam eerst Ga naar voetnootc 't Antiochiën gespelt;
Maar in 't vervolg de doel van 't helsch gewelt?
26 Men antwoordt eerst: dat wy, als leerlingschaaren
Van Christus, ons voor zynen naam verklaaren,
Gelykmen naar de Meesters is gewoon
Van wien men volgt de lessen en geboon.
Indien wy hem dan Heer en Meester noemen,
Zoo past het datw' in zynen naame roemen,
Als dien die ons de waarheit heeft geleert,
En met den glans van 't hemelsch licht vereert.
27 Maar voorts zoo moet dan ook 't geloof verschynen,
Dat Christus hier vereenigt met de zynen,
Hy als het Hoofdt, en zy als zyne leen,
Dierwyze, dat zy maar met hem zyn een;
Een in begeert', in wil, en in bedryven,
Om eeuwiglyk met Godt vereent te blyven;
Als Vader, Zoon, en Geest van ons erkent,
Die nooit de trouw van zyn beloften schendt.
28 De zalving van Aäron en zyn Zoonen,
En van hen dien men zag tot Vorsten kroonen,
In Israël, en Iudaas staatgebiedt,
Verbeeldde 't geen aan Christus is geschiedt;
Maar in een schets en slechts met flaauwe trekken:
Godts Zoon most hen ten tegenbeeldt verstrekken,
Als Oppervorst, en Priester in zyn ryk,
Waarvan hy geeft zyn Kerke blyk op blyk.
VII. Ruste.
29 Een Christen heeft de zalving uit den hoogen,
Waardoor hy krygt een goddelyk vermogen,
En hemelwaarts gevoert wordt naar zyn Hoofdt,
In wien hy als den Middelaar gelooft;
Als zyn' Profeet, zyn' Priester, en zyn' Koning,
Verheerlykt in de hoogste hemelwoning,
Van Engelen en Zaligen geëert;
Die 's Vaders ryk als Opperhooft regeert.
| |
[pagina 170]
| |
30 Een Christen moet dan Christus naam belyden,
En onvertzaagt voor zyne waarheit stryden,
Wanneer 't zyn zaak en Evangeli eischt.
Want, schoon de Heer ten hemel is verreist,
Zoo blyft hy een met zyne kruisgenooten,
Voor wien hy heeft zyn offerbloet vergoten;
Ia dien hy zoo zyn hemelgaven schenkt,
Dat niets den bandt van hun gemeenschap krenkt.
31 Een Christen moet, om Christus te behaagen,
Zich ganschelyk aan zynen dienst opdraagen,
Met lyf en ziel: zoodat al zyn beleit
Een offer is van waare dankbaarheit,
Voor 't hoogste Goedt door Christus hem verworven.
Een Christen is de wereldt afgestorven,
En leeft niet meer zichzelven, maar zyn' Heer,
Niets zoekende dan zyne gunst en eer.
32 Dus leeft hy vry en met een blank gewisse,
En sterkt zyn ziel met Godts getuigenisse,
Dat hy heeft deel aan Christus en het goedt,
Het eeuwig heil, verkregen door zyn bloet.
Een Christen zietmen 't misbedryf bevechten,
En 't helsch gewelt; om eenmaal op te rechten
De zegevaan, als hy verwonnen heeft,
En eeuwiglyk by Godt verheerlykt leeft.
ZIELEZUCHT
 33 O Zoon van Godt, gy daalde hier beneden,
Opdat gy zoud drie ampten trou bekleeden:
't Profeetisch ampt, als Leeraar van uw Kerk,
| |
[pagina 171]
| |
 Het Priesterampt in 't heilig offerwerk,
Om, dat volbragt, als Koning te regeeren:
Wy koomen hier om uwen wil te leeren,
En zoeken 't heil boetvaardig in uw bloet,
Opdatg' ons met uw Koningsstaf behoedt.
34 O Christus, die Godts raadt ons gansch verklaart hebt,
En 's Vaders wil aan ons geopenbaart hebt,
Wy eeren u als Godts Gezalfden Zoon,
En die nu praalt met d' overwinningskroon,
In 't eeuwig ryk, als Heer van alle dingen;
Gewaardig ons, onwaarde stervelingen,
T' ontfangen als uw volk en eigen dom,
Als in uw bloet den Vader wellekom.
35 Dat uwe Geest in onze zielen straale;
Uw zalving zoo in onze harten daale,
Dat gy ons tot uw Deelgenooten stelt,
In wien de naam van Christus word gespelt.
Geef ons, ô Heer, de zalving uit den hoogen,
En sterk ons door uw Goddelyk vermogen,
Datw' uwen naam niet draagen slechts in schyn,
Maar inderdaadt ook Godts Gezalfden zyn!
36 Wy eeren u, ô groote Zielbehouder!
Omdatg' als Heer 't gebiedt draagt op de schouder,
Het ryksgebiedt van hemel en van aard',
Waartoe gy van den Vader zyt verklaart,
En zelf gezalft eer d' eeuwen zyn begonnen.
Ontsluit voor ons, Heer, uw genadebronnen!
| |
[pagina 172]
| |
Uw Nardus geev' in ons zyn zoete geur,
Opdat ons niets van uwe liefde scheur!
*****
37 Wy, die naar u zyn Christenen geheten,
Reikhalzen om het gansch geheim te weeten
Van 't Heilverbondt, stukswys hier slechts gekent.
Uw oore zy niet van ons afgewendt,
Naardien wy door den Geest zelf tot u zuchten.
Verleen ons kracht, dan draagen wy de vruchten
Van 't waar Geloof, de Liefd' en vaste Hoop,
En treffen 't wit op 't end van onzen loop.
38 O Christus! laat uw zalving in ons vloeien;
Dan zullen wy van uwe liefde gloeien,
En vaardig zyn in 't Godtbehaaglyk werk.
Geeft uwen Geest, ô Heer, aan uwe Kerk,
Opdat in haar uw zalving zich verspreide,
En zy zich als een reine maagdt bereide,
Opdatz' u eens, gewasschen in uw bloet,
Als uwe Bruidt, in heerlykheit ontmoet!
|