Logo DBNL
De heyr-baene des cruys (1672)

De heyr-baene des cruys

(1672)–Benedictus van Haeften–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Het derde boeck van de Heyr-baene des Crvys.

Voor-reden.

ENgh is den wegh, den welcken leydt tot het + leven. In den voet-padt des Cruys komen den mensch te gemoedt vele quellinghen, ende swaerigheden; ende met menighvuldighe om-weghen, aerbeyden, ende perykelen is hy omheymt, soo dat het gheen wonder en is, dat'er niet vele den selven tot den eynde toe en doorwandelen. Nochtans moet men bekennen, dat in den selven, soo veel behulpsels van het gheestelijck leven, soo veel steunsels van godtvruchtigheydt, soo veel voor-deelen, ende profijten ghevonden worden, dat, soo wie die neerstelijck wilt te werck stellen, lichtelijck alle moeylijckheydt, de welcke ons andersins soude konnen vervaert maecken, sal over-winnen. Want de overgroote hope der vruchten, versoet, ende vermindert de grootte des aerbeydts; ende soo veel als ons den aerbeydt vervaert, ende van het Cruys af-roept, soo veel roept, ende lockt ons aen de hope der vruchten tot de omhelsinge van het selve, ende tot de vervolginghe van den aengenomen wegh. Dit verstont seer wel die Godt-minnende ziele, de welcke seyde; Ick sal den +

palm-boom op-klimmen, ende sijne vruchten aengrijpen. Want wat is dat anders te segghen, dan alhoewel de schorse van den palm-boom hardt, ende rauw is, om dat hy nochtans een seer soete vrucht draeght, soo sal ick onbevreest hem opklimmen, ende alles dat scherp, pijnelijck, ende hardt is verwinnen, op dat ick eyndelijck de gewenschte vrucht soude mogen genieten? Want + seker den aerbeyt van den ghenen die op-klimt, wort vermindert, als op den boom den geur van de vrucht gevoelt wort: ende de moeylijckheyt van de op-klimminghe wort door de soetigheyt van den smaeck wegh-genoemen. Den palm-boom is Christvs, sijne vrucht de saligheydt; de hope der saligheydt in het hout des + Crvys. Want voorwaer Christvs selver de ghedaente van eenen knecht aen-nemende, en heeft niet ghetwijfelt d'alder-bitterste doodt des Cruys t'onderstaen, en de grootte van alle sijne droefheden, ende quellinghen, schanden, ende oneeren, en heeft hy niet alleenlijck verwonnen, maer oock aengenaem, minnelijck, ende glorieus, jae gantsch hemelsch, ende saligh ghemaeckt. Hier van is Pavlvs, dien uytnemenden predicant, ende Doctoor, in schande, ende in't lijden des + Cruys hem beroemende, als hy seght: Verre zy van my te beroemen, dan in het Cruys ons Heeren Iesv Christi. Hier van hebben d'andere Apostelen, en alle d'andere gheloovighe den loon van hunnen aerbeyt verkregen, ende hier van sullen sy hem verkrijgen. In dit alleen worden alle aenstooten, bekoringen, afflictien, ende pijnen ghestilt, ende verwonnen: door dit worden de onsteltenissen, ende wonden des ghemoedts, oock de gene die doodelijck zijn, seer geluckighlijck genesen.

Maer om dat dese vruchten aen t'ghemeyn volck verborghen zijn, daerom gheschiet het dat wy ons soo traeghelijck tot den wegh des Cruys bereedt maecken. Want de nature houdt alle goede dinghen verborghen, noch den prijs ende goetheydt van die en komt soo met het eerste aensien niet te voorschijn. Het gout, silver, seldsaeme ende kostelijcke marber-steenen ligghen diep in't binnenste van de aerde verborgen, soo dat-se, oock daer uyt-gegraven zijnde, maer de ghedaente en hebben van een slechten klomp aerde. Peerlen, diamanten, ende kostelijcke gesteenten worden eensdeels ghevonden in schelpen, anderdeels in padden, ende dierghelijcke leelijcke beestjens: ende met het eerste aensien schijnen sy heel onsienelijck, ende verachtbaer te wesen. De meeste wel-rieckende speceryen worden onder grove schorssen bedeckt: maer nochtans hoe schoon, kostelijck, ende krachtigh zijn alle dese dinghen! Soodaenigh is oock het Cruys, de tribulatie, en de ellenden. Het Cruys is voorwaer hardt, ende schroomelijck, sonder het ghene dat'er van binnen is schuylende; maer t'en zy dat de gheleerde ende ervaren schatters der saecken t'selve open-doen, wat wonder is't, dat d'onwetende dat overal met grooten aerbeydt, pijn, en moeyte schouwen, ende vlieden? Laet ons een ghetuyghenisse uyt den Hemel roepen: Dat groot licht, ende glorie + van het Koninghrijck van Granaten, de H. Theresia, naer haere doodt glorieus aen een sekeren persoon veropenbaerende, heeft ghe-

seydt, ende versekert, dat sy voor gheen deught beter loon in den hemel ontfanghen heeft, dan voor de aerbeyden, Cruycen, ende droefheden, die sy hier verdraeghen, gheleden, ende overwonnen heeft: ende waer't saecken dat sy om eenigh dingh naer de wereldt wenschte weder te keeren, dat sy dat om gheen ander doen en soude, dan om, dit stervelijck leven aende hemelsche blijdschappen voor-stellende, te moghen lijden. Oversulcks sal het seer goet, ende profijtigh wesen, om den wegh des Cruys wel ende behoorlijck af te meten, dese, ende meer andere dinghen met groote aendachtigheydt t'ondertasten, ende t'overlegghen.

Den over-soeten leydtsman van Stavrophila, ende den Doctoor des Cruys Christvs Iesvs onsen Salighmaker ghebenedijdt, en heeft hem in dese partye niet te soecken ghemaeckt: want den geheelen wegh door, vele verscheyde occasien voor-vallende, soo leyde hy uyt nu dese, nu die vrucht des Cruys, op dat-se alsoo oock te vlytigher den wegh soude aennemen, ende te kloeckmoedigher over-winnen het verdriet, dat uyt de vermoeytheydt ghemeynelijck voortkomt. Soo dat het niet dan te waer en is, dat men ghemeynelijck seght: Een soet, ende goet begin heeft wel een goet behaegen, maer het eyndeken moet den last draeghen. Want daer zijnder, + die, als sy in de gheestelijcke oeffeningen vermoeyt worden, ende in lauwigheyt veranderen, oft in eenigh ghebreck van gheest ghestelt zijn, wandelen droeve Weghen des Heeren, gaende met een dor, ende

verdrietigh hert tot den op-gheleyden last des Cruys, sy murmuréren dickwijls, ende klaegen dat de daghen, ende nachten langh zijn, segghende met den H. Iob: + Is't dat ick slaepen gae, soo sal ick seggen, wanneer sal ick opstaen? ende dan sal ick wederom naer den avont wachten. Soo dan alwaer t'gebeurt iet sulcks te lijden, by soo verre dat den Heere medelijden hebbende, ons naedert in den wegh, door den welcken wy wandelen, ende is't dat hy begint te spreecken van den hemel, die van den hemel is: ende iet gunstighs aen ons begint te singhen van de liedekens van Syon, oock te vertellen van de stadt Godts, van den stadts vrede, van de oneyndelijckheyt der vrede, van den staet der eeuwigheyt; dat sal voor eenen waeghen dienen aen de sluymerende zielen, en aen de ghene die beginnen te luyaerden, sal het een blijde vertellinghe wesen, soo dat het alle verdriet van het ghemoedt der aenhoorders, ende alle vermoeytheydt van het lichaem verdrijft, ende afweirt. Oft dunckt u dien iet anders te lijden, oft te vraeghen, die seght; Mijn ziele heeft ghesluymert van verdriet, + bevestight my met uwe woorden?

Maer de woorden van het eeuwigh leven, en de alder-honich-vloeyenste vertroostingen, die Christvs onder-weghen aen Stavrophila ghegeven heeft, sullen wy wederom in den derden Boeck gaen beschrijven; op dat wy alsoo van het Cruys, gelijck van het Hout des Levens, gheestelijcke vruchten, ende bussels van rechtveerdigheydt souden vergaderen. Want alsoo + verheught, ende verblijdt sich den acker-man, siende het onweder: Want hy en aensiet niet de tegenwoordige, maer de toe-komende dingen; hy en neemt gheen

acht op de blixems, maer hy telt de schooven: hy en let niet op het verrot zaet, maer hy siet op de groeyende, en bloeyende koren aren: hy en aensiet niet de swaere slagh-reghens, maer d'alder-soetste wannigh van den dorsch-vloer. Alsoo moeten wy oock doen; laet ons de teghenwoordighe verdruckinghe, droefheyt, oft quellinghe niet aenschouwen, maer de baete, en't gewin dat wy daer van krijghen sullen, en de vruchten die daer van sullen voort-komen. Laet ons dan dorsch-vloer verwachten, en de schooven van't graen, ende wy en sullen niet alleen niet iet swaers uyt het tegenwoordigh Cruys lijden, maer oock ontallijcke goederen, ende vruchten daer van ontfanghen.


Vorige Volgende