Logo DBNL
De heyr-baene des cruys (1672)

De heyr-baene des cruys

(1672)–Benedictus van Haeften–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Het XVII. Capittel.

Verre zy van my te gloriéren dan in het Crvys ons Heeren Jesv Christi. Gal. cap. 4.

CHristvs willende een eynde maecken van alle sijne salighe vermaeninghen, dit een, seyde hy, Stavrophila, is'er noch restérende, dat ghy u vastelijck laet voorstaen, de hooghste digniteyt, de hooghste glorie, ende opperste eere daer in geleghen te wesen, dat ghy met my, ende voor my het Cruys draeght: Want wat is'er eerlijcker, + dan voor my, die soo groote, ende swaere dinghen voor u geleden hebbe, van gelijcken te doen? slagen met slagen, schanden met schanden, ende bloedt met bloet te vergelden? En is het gheen eere voor den slave, dat hy magh drincken uyt den selven kroes, uyt den welcken drinckt sijnen Koningh, ende Heere? Dat geschiet soo-wanneer ick den kelck van quellinghen, van my eerst uyt-ghedroncken, aen andere oock te drincken overlevere. Waer-van ick aen die Apostelen, de welcke aen mijne rechter, oft slincker zijde wilden + sitten, seyde: Ghy-lieden sult mijnen kelck wel drincken: te kennen ghevende, * dat het een teecken is van groote liefde, ende van de eeuwighe erffenisse, hun deelachtigh te maecken, van mijnen kelck, ende lijden. Dese weerdigheydt hebben seer wel

verstaen Petrvs, ende Pavlvs, van de welcke desen is segghende: V-lieden is gegeven om Christvs + wille, niet alleen dat ghy in hem gelooven soudt, maer oock dat ghy voor hem lijden sout: maer dien: + Deelachtigh wesende van Christvs lijden, weest blijde, op dat ghy in d'openbaeringhe van sijne glorie mooght blijde wesen, u verheughende. Is't dat ghy beschimpt wort in Christvs naem, soo suldy saligh wesen, want dat Godts eere, glorie, ende kracht toebehoort, ende die sijnen gheest is, sal op u rusten. Dit is, te weten, de grootste eere, die in dit leven kan bekomen worden, ende in dese, Stavrophila, moet ghy u beroemen.

Heere, antwoordede Stavrophila, ghy hebt my gheleert, niet-met-allen door beroeminghe, oft ydel glorie te doen, jae dat meer is, oock d'ydel glorie heymelijck insluypende, oft aen het goet werck haer van besijden by-voegende, geheel te verwerpen: hoe sal ick dan in het Cruys gloriêren? T'is waer, seyde den Heere, de glorie te soecken, oft door d'aenkomende verblijdt te worden, dat heb ick verboden, want dat beyde quaet is: nochtans en heb ick alle glorie niet uyt-ghesloten, alleenlijck dat soo wie glorieert, dat + hy glorieere in den Heere.

Maer wat is dan, vraeghde Stavrophila, in den Heere gloriéren? Dat te weten, antwoordede + Christvs, sich-selven niet te prijsen, of te bevelen, maer den prijs, lof, ende goet-keuringh van den Heere te verwachten, soo dat aen hem, wiens gave is de verduldigheyt, alle glorie wort toegheschreven, ende tot sijnder eere, ende lof

alle dinghen ghestiert, ende ghedaen worden. + Alle de glorie des Koninghs dochter is van binnen, niet van buyten: dat is, niet in de bloeme des hoys, oft in den mont des ghemeyn volcks, maer in den Heere: dat Godt alleen zy den rechter der conscientie, aen den welcken alleen sy begheert te behaghen, ende aen welcken te behaeghen d'eeuwighe, waerachtighe, ende grootste glorie is. Want soodaenighe seght met den + Psalmist: Niet onse eere, niet ons, maer gheeft uwen Naem glorie.

Glorie zy aen u, Heere, seyde Stavrophila, want ghy uwe dienst-maeght gheleert hebt, dat sy dese niet in haer, maer in u, ende van u soude vraeghen. Maer nochtans, aenghesien u Cruys is gheweest een lijf-straffe van een alder-schandelijckste doodt, ende een teecken van schande, soo is't dat ick begheerigh ben om te weten, oft mijnen Heere in't Cruys te draeghen heeft moghen gloriéren. Ick, dochter, antwoordede Christvs, en hebbe mijn glorie niet ghesocht, noch ick en hebbe aen de menschen noyt getracht te behaegen: maer de glorie, de welcke van Godt alleen is, heb ick altijdt ghesocht. Het Cruys nochtans, op dat ghy het weten soudt, hebbe ick ghelijck het wapen mijns rijcks voor-gedraegen, ghelijck + den Propheet gheseydt hadde: Wiens heerschappye geworden is op sijne schouderen. Want mijn heerschappye was het Cruys, om het welcke my Godt verheven heeft. Ende ghelijck andere tot een teecken van digniteyt een wapen-riem draegen, andere een mijter, alsoo heb ick oock ghedraghen het Cruys. Ende is't dat ghy het ondersoeckt, ghy sult bevinden, dat ick

niet anders in u lieden en regnére, dan door strangigheden, ende door het Cruys, waer door dat het gheschiet, dat de wellustighe menschen vyanden zijn van het Crvys. Meynt ghy dat sonder mysterie te wesen, dat ick draegher ben gheweest van mijn lijf-straffe? neen't voorwaer: want dat is gheschiet, op dat ick het hout des Crvys voor my soude + veranderen in eenen scepter van maght, ende op een fraeye maniere soude draeghen het teecken van mijn triumphe, oft zeghe-pralingh, ende het hout der saligheydt, op de schouderen van onwinnelijcke verduldigheyt, soude in alle rijcken te aenbidden draeghen, al oft ick oock alsdan alle mijne naevolgers door d'afbeeldinge selfs des wercks bevestighde, ende seyde: Die niet op + en neemt sijn Cruys, ende my en volght, en is mijns niet weerdigh. Waerom dan en is niet aenghenaem + de schande des Cruys aen dien, den welcken niet onaenghenaem en is aen den ghecruysten? Daer en is niet eerlijcker, dan te draegen de schande Christi. Waer van gheheel is uytberstende die stemme van verheuginge, ende saligheyt: Verre zy van my te roemen, dan in + het Cruys mijns Heeren Iesv Christi.

T'is voorwaer eerlijck, seyde Stavrophila, het Cruys te draeghen, want die aen Koninghen dienen, hoe aengenaem sy aen hun zijn, kan men lichtelijck bespeuren uyt de gunsten, giften, rijcdommen, ende adel des gheslachts van hun ontfanghen. Maer hoe aenghenaem, Heere, aen u uwe dienaers zijn, wort kenbaer gemaeckt uyt d'op-geleyde Cruycen. Want soo heeft den Edel-gemaeckten Tobias gehoort van den Enghel: Om dat ghy aenghenaem waert aen Godt, soo was het +

nootsaeckelijck dat u de bekoringhe beproeven soude.

Och oft, antwoordede Christvs, soo wijs waeren, ende dat verstonden alle de kinderen der menschen! die met groote eergierigheydt eeren, ende digniteyten soecken, die d'ydelheden, en de sotte dwaesheden beminnen. Want + waerachtighlijck, om mijnen t'wille het Crvys draeghen, is eerlijcker dan eenen Apostel, Doctoor, oft Euangelist te wesen. Dit is een groote weerdigheyt, jae grooter dan eenigh rijck, oft Burghermeesterschap. Die Godt bemint en lief heeft, verkiest liever boeyen, ende het Cruys om sijnen t'wille te verdraeghen, dan de hemelen te bewoonen: een kroon klaerblinckende van peerlen, en diamanten, en maeckt het hooft soo klaer-schijnende niet, als wel een ysere keten, de welcke ter liefde Godts ghedraeghen wort. Ick achte meerder met qualen, afflictien, ende miserien ter eeren Godts ghequelt te worden, dan van Godt ge-eert te worden.

+Ia ja Heere, seyde Stavrophila, niet alle en vatten dat woort, maer wien dat van den Vader gegheven is. Want dese Cruys-weghs leeringhe en heeft noch t'vleesch, noch t'bloedt, maer den hemelschen Vader veropenbaert. Soo is't, antwoordede Christvs, dese zijn verborghen aen de wijse, ende voorsichtighe, ende zijn geopenbaert aen de kleyne kinders. Dit wiste seer wel den H. Apostel Pavlvs, kleyn voor sijn oogen, maer groot voor d'ooghen Godts, den welcken + is segghende: Ick sal gheerne in mijn kranckheydt gloriéren, op dat in my magh woonen de maght Christi. Daerom heb ick mijn behaeghen in kranckheden, in versmaetheden, in noodt, in vervolginghen, in be-

nauwtheden om Christo, want als ick kranck ben, dan ben ick maghtigh. Want sich-selven oock by d'andere verghelijckende, soo seyde hy: Zijn sy Christvs dienaers? ick noch meer. Maer ick bidde dat ghy wel wilt bemercken, met wat tijtel hy sich dese glorie toe-eyghent. In vele aerbeyden, + in ghevanghenissen overvloedigher, in slaghen boven maeten, in doodts noodt dickmael. Van de Ioden heb ick vijf-mael veertigh slaghen een min ontfangen. Drymael ben ick met roeden ghegheesselt gheweest, eens heb ick ghesteenight gheweest, dry-mael heb ick schipbrake gheleden, nacht ende dagh heb ick in de diepte der zee gheweest. Siet dit zijnse daer dat Vat der uytverkoringhe hem in is gloriérende.

Soo dickmael als ick dese dinghen hoore, oft lese, seyde Stavrophila, soo dickwijls staen ick verstelt: want wie en sal sich niet verwonderen over dat Apostolisch hert, ende die sterckheydt des ghemoedts, stercker als eenen diamant? wat dinghen? een stervelijck mensch, de wapens oft eer-teeckens van sijn Apostelschap te rekenen sieckten, perijckelen, aermoede, honger, dorst, koude, naecktheydt, de welcke by de menschen altemael gheheel versmaedelijck, ende onaenghenaem zijn? Wat wijsen, ende sal dat verstaen? Dat en is soo vremt, oft onbekent aen de wereldt niet, antwoordede Christvs: En hebben de heydensche niet gheseydt: Stercke, ende mannelijcke wercken te doen, ende te lijden, dat betaemt eenen Romeyn? Het goudt wort + door t'vyer, en de stercke mannen door d'ellende beproeft. Siet hoe hoogh de deught behoort te klimmen,

ghy sult bevinden, dat sy niet door veylighe weghen en gaet. D'oorloghs-mannen gloriéren in wonden; want d'ellende is een oorsaeck van de deught: den Veldt-Oversten sent de uyt-ghelesenste uyt, om met laghen by nacht den vyandt aen te tasten: de school-meesters eyschen den meesten aerbeydt, van de ghene in de welcke de sekerste hope is. Soo dan het Cruys toont de verkorenste, en de kloeckste soldaeten; ende wie en sal sich niet beroemen onder dit ghetal gherekent te worden? Van dit ghevoelen, ende + sin is gheweest de H. Secvnda, in wiens aensien, als den Rechter haer suster Rvffinam seer wreedelijck met roeden hadde doen geesselen, soo heeft sy hem aldus aenghesproken: Wat is't, oft wat beweeght u, dat ghy mijn suster eere, ende my schande aendoet? Ghebiedt dat wy beyde t'saemen gegeesselt worden, die beyde t'saemen Godt zijn belijdende. Den Rechter antwoordede: my dunckt dat ghy dwaeser zijt als u suster. Secvnda seyde; ick en ben niet dwaes, noch mijn suster, maer sy en ick zijn Christenen, ende t'is recht dat wy beyde tormenten lijden, aenghesien dat wy beyde ghelooven ende Christvm belijden: want de deught der Christenen groeyt met de tormenten, ende verweckt dies te meer croonen der glorie, hoe dat de slaghen der tijdelijcke quellinghen te meerder gheweest hebben, daer sy mede gheoeffent worden.

Is't saecken dan, seyde Stavrophila, dat het van noode is te gloriéren, oft somtijdts goet is, soo is dit ten lesten de waerachtighe glorie, om de glorie Godts te lijden, ende gheen ander

glorie dan in den Heere te soecken. Wie sal my gheven dat ick ghelijck-formigh ghemaeckt worde in de glorie der Heylighen: ende dat ick my niet en beroeme dan in het Cruys mijns Heeren Iesv Christi? Ghy, ô Heere zijt mijne glorie, ghy zijt de verheuginghe mijns herten, in u sal ick gloriéren, ende my den gheheelen dagh verblijden; maer voor my niet, dan in mijn kranckheden. Dat de Ioden, ende wereltsche + menschen soecken de glorie, die van malkanderen is, ick sal naer dese trachten, die van Godt alleen is. O mijne Waerheydt, mijne Bermhertigheydt, mijne Glorie, mijnen Godt, ende Al! aen u zy lof, eere, ende glorie, u zy alleen benedictie, klaerheydt, wijsheydt, ende danck-segginge in de eeuwigheydt der eeuwigheden. Amen.

 



illustratie


Vorige Volgende