Logo DBNL
De heyr-baene des cruys (1672)

De heyr-baene des cruys

(1672)–Benedictus van Haeften–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Het XII. Capittel.
Dat het Crvys ter liefde Christi moet ghedraeghen worden.

Mijnen beminden is mijn, ende ick ben zijn.
Cant. cap. 2.

OP dese maniere ging Stavrophila voort, op-springende van blijdtschap, ende haer verheughende, doorliep sy met eene groote genoeghte des gheests den voet-pad van de hope, noch sy en was nu niet verre meer van den wegh der liefde, van den welcken Christvs, aldus heeft beginnen te spreken: Ick sal u, alderliefste Dochter, noch eenen weerdigher, ende verhevender wegh gaen toonen. T'is wel goet door de vreese, oft hope tot d'omhelsinghe des Cruys gheleydt te worden: maer t'is noch beter, dan beyde dese, dat het uyt liefde ghedraghen wort. Want dat betaemt de kinders, welcker geheele wille is in alles aen den vader te behaegen: maer die twee voorgaende alleen betaemen de slaven, oft huerlinghen.

Ten eersten dan, soo laet dit vast in u hert geprint wesen, dat het den Vader is, die u het Cruys opgheleyt heeft: daerom wandelt met een vast betrauwen, ende weest versekert dat ghy, t'gene hy u + niet en sal willen laeten lijden, niet lijden en sult: t'gene hy u heeft laeten lijden, is de geessele, waer mede hy

u verbetert, niet de straffe, waer mede hy u verdoemt.

Vwe lippen, sachtmoedighsten Heere, seyde Stavrophila, zijn ghelijck lelyen distellérende den meest-gheachten myrrhe: want ghy prijst my u als eenen Vader aen, maer berispende, kastijdende, ende quellende, welcke dinghen altemael luttel liefde, maer vele strafheydt hebben, Maer ick hadde gelooft dat ghy waert den Vader + der bermhertigheden, ende den Godt van alle vertroostinge, die ons vertroost in alle onse tribulatie.

Voorwaer ghy doolt grootelijcks Stavrophila, seyde Christvs, indien ghy meynt, dat in het Cruys en ghequel geenen troost en is: En hebdy noch niet gheleert, door verduldigheyt, ende + troost der Schrifturen hope hebben? En hebdy niet gelesen, dat den Apostel tot de Hebraeen is schrijvende: Ghy hebt vergeten de vertroostinge die tot u-lieden + als tot kinderen spreeckt, seggende: Mijn kint en wilt niet verachten de kastijdinge des Heeren, noch en laet het u niet verdrieten, als ghy van hem gekastijdt wort. Want wien den Heere lief heeft, dien kastijdt hy, en hy geesselt elcken sone, die hy ontfanght. Iae soo + elcken? seyde Stavrophila; jae elcken antwoordede Christvs, en daer en is niemant uytgenomen, niemant en is'er sonder geessele. Wildy hooren wat elcken? oock ick den eenigen sonder sonde, nochtans niet sonder geessele. Soo dan is't saecken dat hy den eenigen + sonder sonde ghegeesselt, ende dien voor allen ghelevert heeft, hoe en moeten niet ghegeesselt worden die, de welcke ghedaen hebben, waerom sy gegeesselt worden? * Laet dan de Vaderlijcke handt over u zijn: ende is't saecken dat ghy een goede dochter zijt, en wilt de ka-

stijdinge uws Vaders niet verstooten. Dat hy u kastijde, soo verre hy de bermhertigheyt niet wegh en neemt. Dat hy slaege d'ongehoorsaeme, als hy maer en gheeft de erffenisse. Is't dat ghy de beloften des Vaders wel weet, en vreest niet ghekastijdt, maer ont-erft te worden. En sal een sondige dochter niet willen gekastijdt worden, als sy den eenigen sonder sonde gegeesselt siet? En heeft oock den hemelschen Vader op den bergh van Thabor my met dese ghetuyghenisse + niet verçiert: Dit is mijnen beminden Sone, in den welcken ick my behaeght hebbe? Noteert, Stavrophila, dit woordeken BEMINDEN, ende nochtans gegeesselt, ende ghecruyst: op dat ghy sout moghen sien, hoe dat oock aen d'alderliefste het Cruys van Godt toe-gheschickt wort. Daerom bemerckt hier uyt de weerdigheydt des Cruys. Want het Cruys, kastijdinghen, geesselen, ende quelllinghen zijn waerachtige merck-teeckens, ende naemen van de kinderen Godts: soo dat die, rond-uyt gheseydt, voor bastaerden gehouden worden, de welcke van het Cruys, ende quellinghe vry wesen. Gaet wederom tot Pavlvm, ende hoort wat hy tot de Hebraeen is segghende: + Volherdt, seght hy, in de kastijdinghen. Ghelijck aen de kinderen biedt Godt sich-selven u-lieden. Want wat kindt is'er, dat den Vader niet en kastijdt? Is't dat ghy buyten de kastijdingen zijt, der welcke sy alle deel-achtigh zijn gheworden: soo zijdy dan bastaerden, ende gheen wettelijcke kinderen: Is't dat de kinderen sondigen, sy worden met roeden van haere Ouders ghegeesselt, de knechten worden ten huyse uyt-ghedreven. De gheessel, oft roede dan, is

het teecken der wettelijcke kinderen. Och oft, seyde Stavrophila, ick u Cruys moghte genieten, op dat ick weerdigh ghemaeckt wierde onder het ghetal uwer dochters gherekent te worden! Och oft ick niet en wierde uyt-ghesloten van het gequel, ende t'saemen van de erffenisse! Laet my, ick bidde t'u, een wesen van die, de welcke + den overvloedt der zee suyghen, als melck. Want + den overvloet der zee, is d'overvloedigheyt van tribulatie, de welcke dan ghesogen wort, als sy soet gheacht wort. Het melck is het voedtsel der kinderen, en de tribulatie wort een spijse der uytverkorene.

Soo doet Stavrophila, seyde Christvs, ende draeght voort-aen het Cruys alleenlijck uyt liefde: Want een waerachtighe liefde en voelt gheen + bitterheyt, maer soetigheydt: want de soetigheyt is de suster van de liefde, gelijck de suster van den haet, is de bitterheyt. Die bemindt, en aerbeyt niet; want allen aerbeyt is contrarie aen de ghene die minnen. Waervan hy die my dient in die liefde, de welcke alle vreese + uytsluyt, geenen aerbeyt en gevoelt, geene verdiensten en aensiet, geenen loon en vereyscht, ende nochtans meer tot de deught verweckt, dan alle de reste. Daer en is + niet, niet, segh ick, soo schroomelijck, oft soo vreeselijck, t'welck dese, die met sieckten, oft pijnen gequelt worden, niet en verwinnen, indien sy met de liefde Godts onsteken zijn: soo dat hun noch vyer, noch yser, noch gebreck, noch quellingh, noch de doodt, noch iet sulcks anders swaer, oft moeyelijck schijnt te wesen, die dese liefde tot Godt verkreghen heeft. Waerom Pavlvs oock was segghende: Wie sal ons scheyden oft af-sonderen + van de liefde Christi? Sou dat wel konnen

doen de tribulatie? oft de benouheyt? oft den hongher? oft de naecktheydt? oft het perijckel? oft de vervolginghe? ofte het sweert? Maer ick ben seker, dat noch de doodt, noch het leven, noch de Enghelen, noch de Prinsdommen, noch de krachten, noch de teghenwoordigheden, noch de toekomende dingen, noch de sterckheyt, noch de hoogheyt, noch de diepte, noch geen ander creature ons en sal konnen scheyden van de liefde Gods, de welcke is in Christo Iesv onsen Heere. Maer, waer aen, vraeghde Stavrophila, sal ick desen vonck der liefde onsteecken? Aen my, antwoordede Christvs, kont ghy dat leeren: want de liefde alleen heeft my van de hemelen op d'aerde ghetrocken, de liefde heeft my in een kribbe nedergheleydt, de liefde heeft my tot allen aerbeyt aenghedreven. Om de te seer groote liefde, met de welcke ick u-lieden bemint hebbe, hebbe ick my-selven vernedert, ghehoorsaem gheworden zijnde tot'er doodt toe, ende dat tot de doodt des Cruyce. Ick konde voorwaer wel u-lieden verlossen sonder dat: nochtans en heb ick dat niet willen doen, op dat ick mijn liefde soude kenbaer maecken, ende op dat de verlossinghe gheheel soude overvloedigh wesen. Ende wat resteerter nu, dan dat ghy den genen die u bemindt, ende soo bemindt, oock weder soude beminnen?

Dat, seyde Stavrophila, wil ick seer geerne doen, maer op wat maniere, vraegh' ick Heer, sal ick dat in t'werck legghen? Aenveert, seyde Christvs, t'Cruys van alle kanten, ende Godt gheve van wie, oft van waer dat het u oock op-

gheleydt wort, t'zy van rechtveerdighe, oft on-rechtveerdighe, t'zy van goede, oft van quaede, t'zy van vremdelinghen oft van uwe naeste, aenveerdt het, segg' ick, met een bly ghemoedt, gelijck als van de handt Godts: noch en peyst niet anders, dan dat dit den wille Godts is, dat ghy het Cruys soude draeghen, den welcken ghy uyt liefde seer geerne moet ghehoorsaem zijn. Dat, seyde Stavrophila, waer seker een werck van groote volmaecktheydt, ende niet seer licht om doen. Want als ick sien dat de menschen my quellen, ende bedroeven, ende dat uyt een quade ghenegentheydt, die sy my toe-draeghen, soo kan ick qualijck ghelooven, ende begrijpen dat sy dat doen door de Goddelijcke ingevingh, oft ghehenghenisse: oft dat het aen den oppersten Godt soude behaeghen, dat sy my soo souden oeffenen.

Siet op my, dochter, seyde Christvs. Als ick moeste ghelevert worden in de handen der sondaers, soo heeft Petrvs ghelijck een kloeck soldaet met uyt-getrocken sweerde sijnen Heere willen beschermen, maer ick heb aen hem gheseydt: Steeckt u sweert in de scheede. En wilt ghy + niet dat ick den kelck, die my den Vader gegeven heeft, drincke? K'en hebbe niet ghelet dat desen alder-bittersten kelck met de verraederye van Iudas, met de beschuldinghen der Ioden, ende met het sot ghetier des volcks ghemenghelt gheweest is: want ick wiste wel hoe veel alsem, galle, ende azijn Annas, Cayphas, Pilatus, Herodes, de Schriben, en de Phariseen, d'aldersnootste menschen

in desen dranck ghekockt ende gebrauwen hadden; maer alleenelijck considereerde ick desen kelck aen my van den Vader toe-ghebroght te worden, wie dat het oock was die my dien gaf, oft met wat fenijn sy dien ghetempert hadden: noch t'en konde niet on-aenghenaem wesen, t'welck my van den Vader, alhoewel door een vremde handt, ghegheven, oft toe-ghesonden + wiert: ende daerom dede ick vlijtelijck ghelijck my den Vader belast hadde, want het was my een + seer soete spijse, te doen den wille mijns Vaders. Dat, te weten, betaemt de wettelijcke kinderen Stavrophila, noch uyt vreese van straffe, noch met hope van loon, maer alleenlijck uyt lautere liefde het Cruys te draeghen, ende daerom den kelck te drincken, om dat het den Vader alsoo belieft heeft.

Stavrophila heeft gheantwoort: ô Heere, om dat ghy den kelck gedroncken, ende tot den + grondt toe ghe-ydelt hebt, daerom sal ick, uwe dienst-maeght, den kelck der saligheydt nemen, ende + den naem des Heeren aenroepen. Dat wille ick voortaen, dat is't dat ick begheere, dat wensche ick met alle de krachten mijns herten, dat in my, ende van my, ende door my, niet mijnen, maer uwen wille geschiede. En laet my niet peysen, wat bitter, wat soet, wat moeyelijck, wat licht, wat scherp, oft hardt is; maer laet my met een geweldt, ende vyerighe begeerte, ende met vreese mijn beste doen om te volbrengen, t'ghene behagelijck is aen uwen wille: dat my dat alleen vermaeckelijck zy, dat my dat alleen soet zy, laet dat aen my alleen licht, aengenaem, en lieflelijck wesen.

Blijft op desen wegh, seyde Christvs, ende door-loopt dien neerstighlijck: want hy heefter vele gebroght tot de hooghste volmaecktheyt, ende tot het eeuwigh vol-vreughdigh leven opgenomen. Want een sekere maeght van seer heyligh + leven, heeft aen een, haer vraegende, hoe sy tot de volmaecktheyt gekomen was, gheseyt: Ick hebbe alle teghenspoet verduldighlijck van de handt Godts ontfanghen, ende soo-wie my eenigh ongelijck aen-dede, aen desen heb ick besorght een besonder weldaedt te vergelden, het welck ick geensins gedaen en soude hebben, t'en waer dat ick van hem verongelijckt hadde geweest. Ick en hebbe mijn swaerigheden aen niemant geklaegt, dan aen Godt, van wie ick terstont oock troost verkregen hebbe. Een sekere andere heeft het selve op een dierghelijcke vraeghe gheantwoort: Dat sy + noyt soo met droefheden, ende swaerigheden ghequollen hadde gheweest, oft sy wenschte altijdt meerdere om de liefde Godts te verdraeghen: haer-selven onweerdigh achtende soo uytnemende gaven Godts.

Voorwaer k'en meyne niet, seyde Stavrophila, dat sy daer in verdoolt is geweest: Want soo-wie u lief heeft, Heere, ende uwe weldaeden weet, + ende verstaet, die en behoorde sich in geen saecke meer te verblijden, dan in uwen goeden wille, die ghy in hem hebt, ende het wel-behaeghen van uwe eeuwige schickinge. Want uwen goeden wille, ende de liefde uwer eere moeten alle ander dingen te boven gaen, ende hem meer vertroosten, ende behaegen, dan alle uwe gaven, die ghy hem ghegheven hebt, oft gheven mooght. Sie daer dan, soeten Iesv, uwe dienstmaeght! want ick geve mijnen wille gantsch ende gheheel over

aen het welbehagen van uwen hemelschen Vader. T'is waer, en

 
Ick weet het Iesv soet, dat all' uw' beste vrinden,
 
Hier grooten tegenspoet, en cleynen voorspoet vinden;
 
Maer als hier iemant heeft een recht gevreed' gemoet
 
Die heeft dan meerder oock als al het werelts goet,
 
Ia sulck een ziel die kan uyt lijden vreughde suygen,
 
Om dan sy kan in als voor uwen wille buygen:
 
Want die sich aen uw' will' in alles overgeeft
 
Is den gheluckighsten die op der aerden leeft.

Vorige Volgende