Logo DBNL
De heyr-baene des cruys (1672)

De heyr-baene des cruys

(1672)–Benedictus van Haeften–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende


illustratie

Het VII. Capittel.
Dat het Cruys van Godt naer yders krachten ghemaetight, ende gheschickt wort.

Het ghewight, ende waghe zijn des Heeren oordeelen.
Proverb. cap. 16.

STavrophila heeft hier wederom wat beginnen te snateren, ende eenige spits-sinnigheydt te ghebruycken; en aenghesien, seyde sy, dat de sterckte van de menschelijcke krachten niet al ghelijck en is, soo dat t'gene aen d'eenen licht, oft niet swaer en is, aen den anderen schijnt het swaerste te wesen; soo wilde ick wel weten, hoe datse altemael bequaem konnen zijn om het Cruys te draeghen? want vele menschen zijn kranck, machteloos, ende swaer aen hun-selven; ende hoe sullen, vraegh' ick, de teere maeghdekens, kinders, en dochterkens het jock des Cruys draegen? Stavrophila, antwoordede Christvs, ghy zijt voorwaer seer verdoolt: want is't byaldien dat ghy ghelooft, Godt den alder-wijsten te wesen, jae dat meer is, de Wijsheydt selver, hoe sal hy iemant een Cruys op-leggen, het welck de krachten van den draegher te boven gaet? En hebdy dan niet ghelesen? Godt is ghetrauw, + die u niet en sal laeten bekoort worden boven dat ghy vermooght. * Want is't dat de menschen aen haere last-draeghende dieren niet meer gewichts op en

leggen, dan dat sy draegen konnen, hoe veel te minder sal Godt de menschen meerder bekoringen, oft quellingen toe-senden, dan sy draeghen en verdraeghen moghen? + Den Schipper weet soo met een seker gewichte van grof zandt het schip te ballastéren; op dat het te licht zijnde, door het onweder der winden niet en soude over-dweers gaen: ende nochtans en overlaedt hy het soo niet dat het te swaer wesende, soude konnen te gronde sincken; niet anders en doet Godt-almaghtigh met sijne vrienden, als hy hun Cruycen ende quellinghen toe-sendt, op dat sy met een lichten windt niet herwaerts oft derwaerts en souden af-swieren, maer op dat sy voorspoedelijck, ende met volle zeylen tot de haven der eeuwigher glorie gheraecken souden.

Heere, seyde Stavrophila, ick bekenne mijn doolinghe, jae dwaeselijck hebbe ick ghesproken; maer ick bidde, en laet het u niet verdrieten, oft swaer wesen, mijne onwetentheydt + te onderwijsen: Want saligh is den mensch, Heere, den welcken ghy sult onderwesen hebben. Christvs haer antwoordende, heeft gheseydt: Godt, die + soo wel wijs is, als rechtveerdigh, heeft alles in ghetal, ende ghewichte, ende maete gheschickt. Hy weet alder-best,

+Wat des menschen schouder lijdt

Teghen druck, en teghen strijdt.

Ende daerom soo overmeedt hy neerstelijck de quellingen, ende pijnen met een rechtveerdige maete, op dat aen niemant eenigh Cruys soude

toe-ghesonden worden, langher oft korten dan't recht, en reden is. Hy telt hoe veel Cruycen dat'er aen desen, hoe veel aen dien, ende met wat order oft vervolgh moeten toe-gheschreven worden; hy hanght daer-en-boven, gelijck in een weegh-schael, van d'een zijde het ghewicht oft swaerte des Cruys, van d'ander zijde de krachten van den ghenen die't selve draeghen moet: ende alsoo maetight hyse beyde; op dat'er niet t'minste boven de krachten soude toe-gesonden worden. En heeft David niet gheseydt: Ghy sult ons spijsen + met het broodt der traenen, ende dranck suldy ons geven met traenen, by maete? * Hy geeft het met maete, niet boven maete, op dat sonder maetinghe van maete, de menschen niet met eenen hoop van pijnen souden beswaert worden, ende niet en souden konnen verdraeghen. En heeft Godt eertijts niet geboden, + dat naer de maete der sonden, oock soude wesen de maete der slaegen? Nu, hoe besorght en is hy niet voor het ghetal, verbiedende te komen boven het ghetal van veertigh? Ende wat is't doch dat ghy blooachtige kinderen der menschen vreest? want oock alle de hayren uws hoofts zijn getelt, + ende niet een en sal van u hooft vergaen, t'en zy door +Godts schickinge. Oock in gewichte beschickt + den weeger der geesten, de Cruycen, op dat hy oock in den hemel croonen van goet gewichte vergelden soude: want uwe quellinge des tegenwoordigen + tijts seer kort, en licht, werckt in u een boven maeten hooghlijck eeuwigh ghewicht van glorie. En salder dan noch iemant konnen klaegen, dat hem een swaerder pack op-gheleydt wordt, dan dat hy

kan dragen? Dat soude dien mensch doen, aen wien de sterckte, oft krachten van den draegher onbekent zijn; oft soose hem kenbaer zijn, soo sal hy wreedt wesen, is't byaldien hy dat sal gedaen hebben. Sulcks en kan, oft en magh van den alder-goedertierensten, ende alder-wijsten Godt niet vermoedt worden.

Voorwaer Heere, seyde Stavrophila, ick geloove dat, maer evenwel, k'en weet niet hoe dat het klaeghachtigh vleesch altijdts een luttel knort en mordt, ende meynt dat het swaerdere dinghen lijdt, dan het voorwaer wel verdraegen kan. De wijsheydt des vleesch, antwoordede Christvs, is de doodt, noch t'en oordeelt niet wel van de goetheyt Godts. Leert maer van de Camp-meesters, hoe, ende wat ghevoelen ghy + van Godt hebben moet: Want ghelijck dese, die Overste van de strijdt-plaetsen ghemaeckt zijn, al de ghene die tot den strijdt komen, niet onbescheydelijck, ofte alsoo't komt, het gevecht tusschen malckanderen laeten aengaen, maer door een neerstigh ondersoeck, naer datse de lichaemen, oft ouderdommen sullen ghesien hebben, met een behoorelijcke vergelijckinghe, desen met dien, gelijck kinders met kinders, ende mannen met mannen zijn vervoeghende; alsoo is het oock te verstaen van Godt-almaghtigh, dat hy de menschen, de welcke konnen in dese oeffeninghen ofte oorlogh van het menschelijck leven, op een seer rechtveerdige maniere schickt, naer reden van yders deught oft sterckte, de welcke aen hem alleen bekent is: op dat, te weten, desen vechten soude tegen het vleesch op sulcken, ende soo langhen tijdt, maer een anderen niet soo langhe: daer

naer, dat desen soude strijden tegen dese, oft die macht der vyanden, een anderen tegen twee, oft dry t'saemen. De dichtigheyt der vaten en wort op een, ende de selve maniere niet beproeft; maer de stercke ende de vaste, worden met een hardten slagh geslagen, ende de teere en onstercke, en worden maer met een soet tucxken aen-geraeckt. Den konstenaer raeckt het glas schaers met het tipken van sijnen vinger, een silveren kroes slaet hy met een hamer, maer op een klocke de welcke eenige ponden swaer weeght, klopt hy alder-sterckts, en met een seer grooten klepel, gerust zijnde van het perijckel van breecken, om de will' van de vastigheydt van de stoffe.

Alsoo is oock den Hemelschen Vader, naer maeten van krachten, Cruycen en quellingen af-sendende. Met glase, en broose menschkens, (oft gelijkmen gemeynelijck seght, witte-broods kinderkens) handelt hy sachter, en goedertierender; Want teere vogeltjens hebben teere beckskens; met stercke, ende mannen van beproefde deugt, leeft hy hardter en straffer. Soo dan, men moet niet vreesen, dat iemant een te groot, oft te swaere Cruys moght op geleyt worden, aengesien sy altemael gelijckelijck komen van de Vaderlijcke handt Godts. Soo dan mijne Dochter.

 
Waer toe gheduerich leet in u gemoedt gedraegen?
 
Wat Gode wel bevalt dat moet aen u behaegen.
 
Verlogent eygen sin, en (watter oyt geschiet)
 
Buyght onder Godes handt, en vreest dat hy gebiet.

'T is al niet Heere, seyde Stavrophila, maer

soo dickwijls als ick siecken besoecke, oft met gequelde spreecke, soo is dit hun dagelijcks geklagh, ende oudt liedeken, dat de handt Godts swaer is over hun, ende dat sy de selve niet lijden konnen. De menschen, antwoordede Christvs, spreecken als menschen; sy volgen't oordeel der sinnen: tot Godt (sonder wiens toe-laeten, oft toe-senden, geen quellingh en komt) en heffen sy hunne oogen niet op; noch sy en peysen niet eens, dat de selve afflictie komt van den alder-wijsten, goedertierensten, ende ghemaetighsten Vader. Meynt ghy dan, dat desen Vader door een haestighe raserny, oft gramschap beroert zijnde, niet en siet, verstaet, oft en let, wie dat hy slaet? hoe veel, hoe swaere, oft hoe langhduerige Cruycen hy toe-sent? Neen, neen, t'en gaet met hem soo niet, hy en straft niemant van de sijne: maer hy aenmerckt neerstelijck een-yders deught: toetst, ende overweeght gelijck in een weegh-schaele, de sterckte ende krachten van een yghelijck in't besonder. Oock soo heeft hy vander eeuwigheydt voorsien, dat dese oft die katyvigheden, quellinghen, ende droefheden des lichaems aen desen, oft dien sullen nut en profijtigh wesen, ende daerom heeft hy seer voorsichtighlijck besloten, dat dit, oft dat jaer, maendt ofte dagh eenigen tegen-spoet, oft ongheval soude gheschieden, het welck de saligheyt der ziele soude vervoorderen: soo dan, mijne Dochter, en wilt niet vreesen, noch en wilt doch dien Vader niet straff noemen, die door

den Propheet u seer soetelijck aldus is vertroostende: En wilt niet vreesen, want ick heb u verlost, + ende ick heb u geroepen met uwen naem. Ghy zijt mijnen. Als ghy door de wateren gaet, soo sal ick met u zijn, ende de vloeden en sullen u niet over-decken: als ghy in't vyer sult wandelen, soo en suldy niet verbranden, ende de vlamme en sal u niet bernen. Want ick ben den Heere uwen Godt, den Heyligen van Israël.


Vorige Volgende