Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
Logo DBNL Ga naar de homepage
Logo DBNL

Hoofdmenu

  • Literatuur & taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • Collectie e-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Periode
    • Middeleeuwen
    • Periode 1550-1700
    • Achttiende eeuw
    • Negentiende eeuw
    • Twintigste eeuw
    • Eenentwintigste eeuw
Kanalje en Opstandige liedjes (1977)

Informatie terzijde

Titelpagina van Kanalje en Opstandige liedjes
Afbeelding van Kanalje en Opstandige liedjesToon afbeelding van titelpagina van Kanalje en Opstandige liedjes

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave

Downloads

PDF van tekst (2.52 MB)

Scans (71.98 MB)

ebook (4.61 MB)

XML (0.18 MB)

tekstbestand






Editeurs

Kees Joosse

Jaap Meijer



Genre

proza
poëzie

Subgenre

verhalen
gedichten / dichtbundel
tijdschrift / jaarboek


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

Kanalje en Opstandige liedjes

(1977)–Jacob Israël de Haan, [tijdschrift] Engelbewaarder, De–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende
[pagina 33]
[p. 33]

Na vijftig jaar.

Knussies zaten ze bij mekaar met z'n vijven, en ze wachtten op Jan... maar onderwijl dronken ze vast koffie... koppie na koppie dronken ze rustig... ze zatten d'r eenmaal voor, en ze hadden de tijd... trouwens nou was de koffie van Mie altijd heel goed, en heelemaal geen stroop d'r door...

Wel duurde 't wat lang... om vier uur zou-d-ie d'r geweest zijn, en nou was 't toch al over half vijf... as d'r maar niks was... as-ie maar vrij had kenne krijge... 't duurde dan maar bar lang... Mie tobde d'r over, stilletjes telkens even in d'r drukke gesprek... en dan was ze zeker wel 'n twintig keer 't steegie uitgedribbeld om te kijken of-ie d'r nog niet an kwam... dan was ze maar weer teruggekomen... en ze hadden maar wéer gepraat, en nòg 'n koppie koffie gedronken, en nòg 'n sneetje koek gegeten van twaalf cente 'n heele met 'n mangel in 't midden... en dan had Mie weer gekeken...

 

D'r was feest bij Jan Velders. Vijftig jaar was 't geleden, dat-ie in de zeepziederij van de heeren Levert & Co. was gekomen.

‘Vijftig jaar man, vijftig jaar’, Jan mocht d'r graag zoo eris over praten.

‘Vijftig jaar, zeg, aan één stuk en nooit 'n dag ziek geweest... kom daar tegenwoordig nog eris om, dan lachen ze je uit man, dan lachen ze je uit.’

Met Mie praatte-n-ie d'r over als ze saam zaten op de bank voor hun huisje, en dan keken ze saam nog eris over die fabriekstijd terug... hun heele leven eigenlijk. Jan had wel d'ris geprobeerd om uit te rekenen hòeveel maal ie nou wel al de weg na 't fabriek was gegaan, maar dàt kon-ie nooit klaarkrijgen.

Twaalf was-ie, toen-ie naar 't fabriek ging, eigenlijk was 't toen nog geen fabriek, alleen maar 'n paar groote schuren. Maar 't was den heeren goed gegaan, en nou was 't wel 'n fabriek, zoo'n echte met 'n schoorsteen en met 'n steenen poort.

De oue m'neer was nou dood, en de Co. dat was z'n schoonzoon... die was pas 'n jaar of vijf geleeën in de zaak gekommen, welja, vijf jaar net, toen 't varreken van Teun zoo ineenen afgemaakt had moeten worren. Jan hield niet van den jongen m'neer; en van de Co., die ze stilletjes onder mekaar de kleine Koo noemden, daar hield-ie heelemaal niet van. Groosch, m'neertje, geen voorbeeld van, je moest niet denken, dat-ie ooit wat tegen je zei... affijn, philosopheerde Jan d'r dan maar weer over heen, nou moesten d'r ook wel weer standen wezen; en 'n heele hoop lui werden wel erg interessant tegenwoordig, maar, philosopheerde hij dan weer tegen zichzelf in, dat dee-d-ie altijd, hij was toch nooit interes-

[pagina 34]
[p. 34]

sant geweest of zoo, dus 'n beetje toeschietelijker mocht m'neer nou toch ook wel wezen...

Lezen kon Jan zoo'n ietsje van een nietsje, je begrijpt, op je twaalfde jaar 't fabriek in, en dan vroeger óok al eens moeten helpen, affijn al die geleerdigheid daar dee je 't ook niet mee. Mie kon d'r nog minder van, die had al heel gauw op de kinderen moeten passen.

Hun heele leven hadden ze zoo geleefd, zonder verandering, zonder verlangen werden ze twee oudjes.

Rondom was 't Hollands volk eindelijk óok wakker geworden, dee z'n eischen van recht met plicht, van rust na arbeid. Jan dee niet mee, ging 's morgens naar de fabriek, 's avonds terug weer, 's middags bleef-ie maar, dat spaarde je twee maal een loop, en je dée soms óok nog wel wat in je middaguur.

Jan was nou bij 't doosiesplakken gekomen, 't zwaardere werk dat ging al lang niet meer, en 't doosjesplakken ging eigenlijk óok niet. Je dee 't op stuk, en nou dat-ie oud begon te worden, deeën z'n oogen zoo'n pijn, beefden z'n handen vaak zoo erg, hij kon z'n tal haast niet meer halen, op 't laatst heelemaal niet meer, en dan werkte-n-ie maar z'n schafttijd door, om d'r tenminste nog zoowat te komen. Maar dat hielp op 't laatst ook al niet meer; van de week had-ie dan maar 'n bar slechte week gemaakt en de zaalbaas begon al te klagen, dat d'r met die Jan Velders heelemaal niks meer an te vangen was. M'neer zelf had ook al gezegd, dat 't werk minnetjes werd.

Mie tobde d'r over, vroeger had ze dat nooit zoo gedaan, maar nóu wel. Jan verdiende de centen en zij dee 't huishouden, dat was nou gewoon, soms verdiende zij d'r nog wat bij met 'n werkhuis of zoo. Ja Jan kwam toch niet op de middag thuis en je kon toch niet met je handen over mekaar gaan zitten, as je huiswerk áf was.

Maar Jans verdiensten waren nou toch wel wat minnetjes... voor d'r zelf was 't niks, zij kon wel op 'n hoffie kommen, maar nou Jan... nou ja, 't armhuis, nou dat nooit, dan ging ze net zoo lief 't kerkhof in. Of ze nu broer en zuster waren daar gavve ze daar niks om, d'r was 'n mannenkant, en d'r was 'n vrouwekant, en daarmee uit. Nou 't armhuis - net zoo lief was ze direct dood... maar wat dan, as Jan d'r is heelemaal gedaan kreeg, want daar draaide 't op uit, dat kon je zoo zien... ze tobde, en ze nam d'r nog maar twee werkhuizen bij, en ze veranderde twee van halve dagen in twee heele, en dan nam ze nog 'n kinderwasch. Zoo'n beetje bijverdienste kwam altijd wel te pas.

 

Toen was dat nadere feest van vijftig jaar gekomen, en dat had ze wel weer 'n beetje opgefleurd. In de krant had 't óok gestaan. Ze hadden 't wel twintig maal gespeld, en 't nog eris 'n paar maal vlot laten aflezen door Kees van d'r naast, die voor elke lezing 'n cent had gehad.

Van de fabriek wouen ze óok wat doen. Op 'n avond was kleine Piet

[pagina 35]
[p. 35]

Fris gekomen, ofdat Jan nog effe bij z'n vader kwam, en toen Jan weg was waren d'r drie van de fabriek gekomen, en die hadden met Mie gepraat, dat ze natuurlijk óok wat deeën, Jan was wel niet van de gezelligste, maar dat hinderde niet, die erge lievers, daar moest je 't òok niet altijd van hebbe, en waarmee of Mie nou docht, dat ze 'm pleziere konnen. Zij praatte maar wat, wist niet, hoeveel ze d'r voor over hadden, en dat kon ze toch niet vragen ook. Toen had Henk Brandt zoo terloopsjes gezegd: ‘Nou, die leuningstoel van Jan, die is ook niet best meer.’ Oue Mie had toen begrepen, dat ze maar 'n leuningstoel moest vragen en dat had ze gedaan.

 

En daar stond de leuningstoel dan, op 't eereplaatsie aan de tafel. Ze hadden 'm groen gemaakt en met bloemen, en de kamer hadden ze ook versierd en boven de deur hing 'n schild ‘Hulde aan vijftig jaar trouwen arbeids’. Dat had de domenee zoo opgesteld.

Jan was gewoon naar 't fabriek gegaan. M'neer had heelemaal niks gezegd en m'neer Koo ook niet, dus Jan ook niet. Nou, en 'n dag d'r voor verzuimen, dat hoefde ook niet, of 't toch effies al niks kostte, nee maar... taartjes en boerejongens en sigaren en 'n broodje. Nou, zoo'n stoel, die betaalde je dubbeld en dwars, maar daar kon je ook niet op kijken. En Jan had de laatste weken nogal goed gewerkt en Mie met d'r werkhuizen had ook wat gespaard dus nou moesten zij ook maar d'res feest hebben.

Om vier uur zou Jan thuis komen, dat zou-d-ie d'r van nemen, dan kwamen eerst de vrouwen en 's avonds kwamen de mannen ook.

Van de stoel had Mie niks gezegd, dat moest maar 'n verrassing blijven, en de versiering, die hadden ze ook gemaakt onderwijl dat Jan weg was.

 

En nou was 't wachten alleenig nog op hèm... misschien had ie wel geen vrij kunnen krijgen.

‘Och, wel ja mensch,’ had Bet gezegd ‘neturelijk krijgt ie vrij, maar meschien wille de heere van 't febriek ook nog wel wat doen.’

Nou dat kon, maar ondertusschen was Mie toch nog maar d'res gaan kijken, d'r sloppie uit en 't straatje in.

Maar hij kwam d'r dan toch eindelijk aan.

‘Daar is ie’ riep Mie.

‘La-we de stoel opschuilen en z'n eigen oue stoel ook, dan kan ie zoeke’ riep Bet, die 't 'n beetje lollig wou maken.

Mie had geen lol, ze wist zelf niet, waarom niet.

‘Och, wel nee’ zei ze alleen maar.

 

Daar was Jan..., de vrouwen om 'm heen félleseteerden 'm lachend... Mie keek 'm aan... jé wat dee-d-ie mal... hij had toch niks te veel gebruikt, wou ze hopen...

[pagina 36]
[p. 36]

‘Zeg, Mie, we gane na 't arremehuis’...

‘Watte’...

‘M'neer zeit, dat ie me niet langer in 't werk houe kon, dat d'r telkens over de doosies geklaagd wordt, en nou gane we na 't arremehuis... m'neer het alles in orde gemaakt, hij is ommers van de heere van 't huis... Maandag kenne we al gaan’...

 

Lekker in de kamer geurde de stoel met z'n takken van groen en z'n bloemen d'r tusschen door.

Oue Mie huilde, die huilde zoo...


Vorige Volgende

Footer navigatie

Logo DBNL Logo DBNL

Over DBNL

  • Wat is DBNL?
  • Over ons
  • Selectie- en editieverantwoording

Voor gebruikers

  • Gebruiksvoorwaarden/Terms of Use
  • Informatie voor rechthebbenden
  • Disclaimer
  • Privacy
  • Toegankelijkheid

Contact

  • Contactformulier
  • Veelgestelde vragen
  • Vacatures
Logo DBNL

Partners

Ga naar kb.nl logo KB
Ga naar taalunie.org logo TaalUnie
Ga naar vlaamse-erfgoedbibliotheken.be logo Vlaamse Erfgoedbibliotheken