Gedichten

(1971)–Maria de Groot– rechtenstatus



[pagina 35]
Kermis Het hoge rad Kermis, wilde beurs, in de maannacht mei: het lawaai weegt zwaar op platform en plein, en de koers is hoog: ik betaal mijn hart en ik scheep mij in op het duivelsrad, dat reusachtig rijst in de maannacht mei. En in kanscadans zweef ik licht en vrij uit het krijgsrumoer. Duizend sterren staan aan de warme lucht en nog stijgt het daar, klimt het lichtgewicht van de hemelrei, door lawaai dat weegt tussen kroeg en kraam, aan de goktent tiert bij een diep verlies, om het doodshoofd giert in de spookhuistrein en verlost wil zijn. Op het hoogste punt balanceert mijn schip, tel ik niet meer mee tussen hel en ster, ben ik hoog bezit op mijn hemelrit.
[pagina 36]
Maar mijn zetel zinkt met de weegschaal mee, door de zwaartekracht naar de diepdoorsnee, en het klatergoud valt met handen vol in mijn ruimteschip en ik val en val. Een gezicht dat flitst langs mijn hemelbank, nog één, mond aan mond, ogen, hand in hand, vuisten, een gevecht, en ik schreeuw Uw naam: het is aangezegd, dat Uw schip voor mij landde in de dood, in het hels lawaai met het dieptelood. Maar ik heb betaald met mijn eigen hart en ik zie de mens niet, ik: zie geen mens. In de maannacht mei, in het krijgsrumoer, staat de spooktrein klaar en men reist retour.

[pagina 37]
Schietvermaak Duizend en één nacht telt de duisternis. Een rok waaiert hoog op, het blitslicht flitst, en de dans die duurt met de wilde man wiegt van tent tot tent onder lust en dwang, die de teugels spant en met vaste hand vieren laat het dier. Op de groene fles zie ik het weerkaatst: water, vis en aas en de golfslag deint van het tweegevecht met de visser, die zwijgend doodt en dregt. De karaf staat strak tussen scherven glas, flarden van een kleed, een doorboorde lat, kratten aardewerk, dat aan diggels ligt, poppen in een kist - Ik sluip naderbij en ik steek mijn hand, bij het schaarse licht in de schiettent, uit naar de fraaie fles, die onaangeraakt in de chaos staat, en voorzichtig sluit ik mijn vingers heen
[pagina 38]
om de dunne hals. Het vertekend beeld van de andere vrouw parend met de man danst onder mijn hand. En ik haal het glas langzaam naar mij toe - maar het beeld glijdt weg van de ronde buik en een kuise straal maanlicht veegt het uit. Met mijn handen vast om de koele romp van de sierkaraf wacht ik in de nacht op het woord dat mij oordeelt, op het oog dat de diefstal ziet, maar het fonkelt niet. En ik zet de fles zachtjes terug en zie: op haar eigen plaats leeft zij en weerkaatst welvingen en wiegt liefde tot in slaap. Met het paradijs eindelijk oog in oog zie ik hoe mijn beeld wegglijdt uit de fles en het zicht verliest op het liefdespaar. Duizend en één nacht liefde en verdriet deinen in mijn schoot, pijnen van de dood, nu ik weet hoe arm
[pagina 39]
de smaragden fles in mijn handen wordt, die van lijn tot lijn als geschapen zijn voor het schot.

[pagina 40]
Draaimolen Kies een kind en kom in de carrousel, de wervelkolom van het lachlichaam, draai en blijf niet staan. En ik kies een kind. Het is licht en zweeft op de hoge rug van de zwarte kat, maar die slaat en krabt. En ik til het kind op het witte ros, maar dat steigert wild en het lijfje host. En ik berg het kind bij de herdershond, maar die schudt het af. Zebra. Olifant. Tijger. De giraf kronkelt met zijn hals. En ik neem het kind in mijn armen terug. In de carrousel slaan wij op de vlucht. Maar er is geen kans op geborgenheid of om stil te staan in de draaienstijd. Wervelend met het beest, waaier van gevaar, draaien wij een paar eeuwen in het rond, tot een andere mond dan de onze spreekt
[pagina 41]
en de ban verbreekt en de carrousel langzaam in haar vaart mindert en het ros knikt en de giraf stijf wordt voor zijn straf. En ik sta versuft met een pijnlijk lijf in de houten hel, maar het kind springt los en het lacht en wijst naar de leeuw, de slang en het aait de muil en het lichaam lang, in het paradijs, op zijn eigen reis. voor Tanja Miona

[pagina 42]
Waarzegster Met metalen pen op dit wit papier span ik woord voor woord, lijn na lijn die viert in enjambement mijn gesloten tent. En zoals de maan kroon is van de nacht, vlamt op mijn gezag mer een olielamp aan en slaat op slag schaduw langs de wand. Groot, misvormd en traag ga ik nu mijn gang in de hinderlaag die het dansend licht legt aan wie het waagt toekomst te voorzien. En ik sluier mij tot een duistere bruid en ik zet mij neer met de glazen bol voor mij, toverkol, duivelse profeet. Het gordijn gaat op: er verschijnt een vrouw, aan haar hand een kind. Het komt naderbij. Zijn verdiept gezicht spiegelt in de bol. En ik zie een mens sterven, hoe de mond weent en hoe het lijf leegbloedt en verstijft.
[pagina 43]
Diep in mijn visioen moet de moeder staan, handen op het hart, naast de witte zoon, en ik zeg: ik zie dood en anders niet, dood en doodsverdriet. Draaiend aan de bol tuur ik bij het licht van de olielamp dieper in het glas. Maar dan schrik ik terug: het is mijn gezicht, dat in kramp verstijft en het is mijn lijf. Bol en spiegeling glippen uit mijn hand, spatten op de vloer watervlug uiteen. En ik ben alleen en ik voel de tent rukken aan zijn touw en de lamp slikt in wat er nog aan licht schemerde en rouw spreidt zich over mij. Buiten breekt het feest van de bruidegom met de witte bruid als een uitspansel in de nanacht uit, wervelend en luid.

Vorige Volgende

Kermis

Het hoge rad

Schietvermaak

Draaimolen

Waarzegster