Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 17

3116A. 1637 juni 12. Aan N.N.¹

Wij willen hier wat goets verhopen, soo die van Holland haer in 't veldt begewen, want den cardinal de La Valette² gaet met een sterck leger nae de Nederlandtsche frontiere. Om den hertog van Lotteringen in de Franche-Comté tegen te staen sullen drie hertogen van Wimar, Longeville ende Rohan haere trouppes tesamenvougen.³

In Italië werdt vor Casal gevreest. 't Garnisoen van Bremo⁴ is versterckt. De Franske vloot, de eylanden⁵ gerecovreert hebbende, comt door de Straet van Gibiltar weder nae dese zee. De siekte van den paus⁶ doet Vranckrijk vresen dat bij gevalle van sijn owerlijden wel iemand mocht succederen die t'eenemael Spaensk soude sijn, alsoo die partij verre nu de sterckste is te Rome. De Grisons werpen teneder de forten van Rijn, Riva, Plantello;⁷ behouden ende besetten die van Clavenna, Sondrio, Tirano.⁸

De Fransoisen, hebbende willen verhinderen die nieuwe fortificatie van de Spaignaerden buiten Grevelingen, sijn mit schade gerepouseert. De boeren in Perigort ende daerontrent blijwen in wapenen ende hebben tuschen den eerste ende tweeden Juny 's nachts met den hertogh van Valette⁹ gevochten ende hem sijn geschut afgenomen. Sij heb-

1 Hs. Stockholm, RA, Extranea 23 (1636-1639), Stegeborgssaml., copie. Een adressering ontbreekt. Wellicht was de originele brief gericht aan Petter Spiring Silvercrona, finantieraad en zaakgelastigde, later resident van Zweden in Den Haag (Schutte, Repertorium II, p. 491-492). Vgl. voor overeenkomstige nieuwsberichten nos. 3112-3113 (dl. VIII) en Addenda, p. 933 (dl. X).

2 Kardinaal Louis de Nogaret d'Epernon de La Valette (1593-1639), luitenant-generaal in het Franse leger.

3 Zowel hertog Bernhard van Saksen-Weimar, als Henri, hertog van Rohan, luitenant-generaal van de Franse troepen in de Graubünden en het Veltlin, en Henri d'Orléans, hertog van Longueville, moesten Karel IV van Lotharingen weerstaan. De hertog van Longueville, gouverneur van Normandië, diende in deze periode in de Franse legers in de Franche-Comté (no. 3023 (dl. VIII)).

4 Breme, plaats aan de Milanese zijde van de Po.

5 Saint-Honorat en Sainte-Marguerite, aan de Côte d'Azur tegenover Cannes gelegen.

6 Urbanus VIII.

7 Het Fort-du-Rhin (Fort de France) in de Graubünden, in 1637 geëvacueerd en weldra ontmanteld (Rott, Hist. représ. dipl. V, p. 361), Riva di Chiavenna, aan het noordelijke deel van het Comomeer, Mantello (i.p.v. ‘Plantello’), aan de Adda, ten zuiden van Tra(h)ona.

8 Chiavenna; Sondrio en Tirano, aan de Adda in het Veltlin. Zie voor een overzicht van de strategisch belangrijke plaatsen in het Veltlin Le Mercure François X (Parijs 1625), p. 824-825 (1624).

9 Hertog Bernard de Nogaret d'Epernon de La Valette (1592-1661), broer van de kardinaal van La Valette.

[p. 418]

ben eene requeste gesonden aen den coninck, beleeft soo iet beleeft can sijn dat met wapenen gevocht¹⁰ is. Den hertog van Rohan heefft tot Geneve laten uytgaen de justificatie van sijne actiën roerende de Valteline.¹¹ Vierhondert Moeren, door tempeest geworpen sijnde op de custe van Alicante, werden gesonden na de galleyen van Fernandino.¹² Wij verstaen den Engelschen ambassadeur in Spaigne¹³ groote communicatie heefft mit Olivares.¹⁴ In Poolen werdt een niewe bijeenkomst gehouden om den Turck te wederstaen ende mit den Moscowyt alle sachen te vereffenen. Men hout daer nu het Oostenrijksche huwelijch seeker.¹⁵ Baudissin maeckt sich in Polen vast.¹⁶

Hugo de Groot.

10 Lees: ‘gevoucht’, of wellicht ‘gewrocht’.

11 Henri, hertog van Rohan, had de militaire operaties voor Frankrijk in het Veltlin geleid. Zie voor zijn manifest Le Mercure François XXI (Parijs 1639), p. 294-303.

12 García de Toledo y Osorio, hertog van Fernandina (Diccionario de Historia de España III, p. 779-780).

13 Walter Aston of Forfar, Engels gezant te Madrid.

14 Gaspar de Guzmán, hertog van San Lucar, graaf van Olivares.

15 Cecilia Renata, zuster van keizer Ferdinand III, huwde op 12/13 september 1637 met Wladislas IV, koning van Polen.

16 Wolf Heinrich von Baudissin, officier in Zweedse en later Saksische dienst, had zich in 1636 na een ernstige verwonding uit het militaire bedrijf teruggetrokken (NDBI, p. 632).

Bovenaan de copie staat: Vwyt Paris, van den 12 Juny 1637.