Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 17

1666. 1631 augustus 7. Aan W. de Groot.¹

... Res, de qua scribis, an serio agatur nescio nec quicquam eius ad me pervenit ...²

1 No. 1666 (dl. IV). In de bijlage een brief van W. de Groot aan J. de Wicquefort, dd. 25 juli 1631.

2 Vermoedelijk doelde Grotius in de hier aangehaalde passage op besprekingen over een Zweedse dienstbetrekking. Het overleg liep grote vertraging op, waardoor Grotius eerst in juli 1634 de Staten van Holland en Frederik Hendrik kon berichten dat hij een nieuwe functie had geaccepteerd (C. van Vollenhoven, ‘Sophompaneas’, in: Mr. C. van Vollenhoven's verspreide geschriften I (Haarlem, 's-Gravenhage 1934), p. 231-286, hier p. 249-251 en 254-255).

Bijlage:

Willem de Groot aan Joachim de Wicquefort, 25 juli 1631³

Guilielmus Grotius Joachimo a Wickevoort s[alutem] p[lurimam] d[icit].

Infinitas tibi, vir clarissime, debeo gratias pro eo quem in fratrem meum testaris affectu, praesertim hoc tempore quo afflictos miseriae suae non relinquere imprudentis, amicitiam vero cum iis sociare qui cum adversa fortuna luctantur, etiam amentis esse, iudicatur. Tu longe aliter animatus, nam et homini non sua culpa exuli fidum te praestas amicum et unde alii refugiendi sumerent praetextum, etiam bene merendi captas occasionem.

3 Bijlage: hs. Den Haag, ARA, Eerste afd., collectie aanwinsten, inv. no. 674 (aanw. 1894 34 X), brief van Willem de Groot aan Joachim de Wicquefort, 25 juli 1631, eigenh. oorspr. Joachim de Wicquefort (1596-1670) was koopman en bankier te Amsterdam (C.M. Schulten, ‘Joachim de Wicquefort et Jean Tileman Stella. Fragment d'une correspondance (1639)’, in: Lias 1 (1974), p. 129-155; Schutte, Repertorium II, p. 235).

[p. 336]

Rem ipsam quod attinet hoc habe, me de negotio, cuius in hisce domini Salvii⁴ - quas remitto - litteris⁵ mentio fit, cum fratria, quae hic est,⁶ egisse, porro etiam ad fratrem per proximum nuntium scripturum.⁷ Ait illa nunquam ullas serenissimi Sueciae regis aut ministrorum ipsius nomine fratri oblatas conditiones. Scripsit aliquando ad me ea de re Narsius,⁸ regis historiographus, cui et ego rescripsi, sed postea nihil reposuit.⁹ Nunc ut aliquas aut frater aut nos maximo regi, de cuius voluntate certi non sumus, praescribamus conditiones, crede mihi, vir clarissime, pudoris non est nostri. Illud te et per te - si placet - dominum Salvium scire velim, fratrem excellentes regis virtutes, rarum hoc aevo decus, semper tanti fecisse, ut non dubitem si serenissimus rex vel per Oxensternium - qui iam illic est -¹⁰ vel per alium quempiam suo nomine cum fratre agi faciat de obeundo legati in Galiis ordinarii vel etiam deputati perpetui - quem agentem vocamus - munere, cum eo congiario quo illic commode et ex dignitate vivi possit, facile cum ipso posse conveniri. Illud addam, fratrem iam in hoc esse, ut brevi certi aliquid de tota vitae suae ratione constituat, offerri enim aliunde luculentas sane conditiones atque ideo curandum, ut siquid inde honoris affulgeat, propediem ipse intelligat, ne actum agamus.¹¹ Haec ego non scriberem, nisi et tuum in nos amorem perspectum haberem et tuae fiderem prudentiae. Nunc sicut fratris operam non vendito neque mandatum ab eo habeo, ita quaerenti quomodo se res habeat et quid ego facturum eum putem, sincere respondeo.

Tu pro prolixa tua humanitate omnia haec boni consule et siquid est in quo tenuitas nostr(a) tibi possit esse usui, audacter vicissim impera, faxo, haud indignos tua amicitia reperias quos studiorum communione antea tibi coniunctos, nunc etiam spontan(ea) beneficiorum collatione devinxisti. Vale.

Hagae Comitis, XXV Iulii 1631.

4 De Zweedse diplomaat Johan Adler Salvius (1590-1652). Hij was in Denemarken en de noordelijke Duitse landen actief. Op 17 september 1631 volgde zijn benoeming tot ordinaris resident in Hamburg (SBL I, p. 143-156).

5 Deze brief van Salvius, die vermoedelijk aan Wicquefort gericht was, is niet teruggevonden.

6 Maria van Reigersberch verbleef in Holland, waar zij de autoriteiten polste over een terugkeer van Grotius naar het vaderland (no. 1656 (dl. IV)).

7 Uit deze periode zijn er geen brieven van Willem de Groot aan zijn broer overgeleverd.

8 De remonstrant Johannes van Naars(s)en (Narsius) (1580-1637) was achtereenvolgens predikant te Grave en Zaltbommel. In 1618 nam hij ontslag en ging in Caen geneeskunde studeren. Sinds 1625 was hij lijfarts, hofdichter en geschiedschrijver van Gustaaf II Adolf en in die hoedanigheid betrokken bij het overleg over een intrede van Grotius in Zweedse dienst. Vgl. no. 1063 (dl. III); P.C. Molhuysen, ‘Twee brieven uit de correspondentie van Hugo Grotius’, in: Mededeelingen der Koninklijke Akademie van Wetenschappen, afd. Letterkunde 73, serie B, no. 3, Amsterdam 1932, p. 29-40; en Biografisch Lexicon voor de geschiedenis van het Nederlandse protestantisme I, p. 204-205.

9 Er is één brief van Narsius aan Willem de Groot overgeleverd, maar deze brief, dd. 14 juli 1623, is van vóór Narsius' intrede in Zweedse dienst (Den Haag, ARA, Eerste afd., coll. Hugo de Groot, aanw. 1911, XXIII, no. 33).

10 Bengt Bengtsson Oxenstierna (1591-1643), bijgenaamd Resare-Bengt, een neef van de Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna (1583-1654) (SBL XXVIII, p. 476) en in de jaren 1631-1632 extraordinaris ambassadeur van Zweden in Frankrijk en de Republiek. Op 7 augustus 1631 berichtte Grotius dat hij zich niet aan deze Oxenstierna wilde opdringen (no. 1666 (dl. IV)).

11 Vgl. Otto, Die Sprichwörter, p. 9.

Adres: Eerentfesten, wijsen, welgeleerden, discreten heere Jochum van Wickevoort, tot Amsterdam. Port.