Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 17

1468A. [1630, na 8 januari]. Van G.J. Vossius.¹

S[alutem] p[lurimam dico].

Smoutius cum maledicorum sermonum, imo concionum etiam, finem faceret nullum, a senatu Amstelodamensi intra horas quatuor et viginti urbe excedere est iussus.² Mox presbyterium impetravit, ut maneret usquedum denuo convenisset senatus. Congregatus ille circa vesperam. Sed cum is sic quoque in sententia persisteret, postero die post quinctam matutinam uti iussus erat nave publica, quam ei rei magistratus destinarat, urbe excessit. Hoc quam male habeat multos me etiam tacente cogitare potes. Uti illa etiam quae Smoutius ad sui adfectat³ excusationem. Sed futilia sunt. Itaque en cum audi-

1 Oxford, Bodleian Library, Rawl. letters 84 E, f. 70 (oude foliëring 68), eigenh., minuut of copie. Het is niet zeker dat deze brief aan Grotius gericht is. Vermeld (als een brief van N.N. aan Vossius) in Inv. Vossius, p. 127.

2 Adriaen Jorissen Smout (ca. 1580-1646), contraremonstrants agitator, vanaf 1620 predikant te Amsterdam, kreeg op 7 januari 1630 bevel de stad te verlaten; op 8 januari werd hij door een grote menigte uitgeleid (nos. 1417, 1469, 1474-1476 en 1478 (dl. IV)). Zie Biografisch Lexicon voor de geschiedenis van het Nederlandse protestantisme I, p. 351-352.

3 De lezing is onzeker; Vossius bracht in deze zin verbeteringen aan.

[p. 323]

rem, cogitabam mecum quod alicubi ait Nazianzenos,⁴ epistola 196, p. 894: τὸ δὲ λόγος, οὐκ ἔργον ἐστίν.⁵

Vale.

4 De heilige en kerkleraar Gregorius van Nazianze (ca. 330-390).

5 Uit de vermelding van briefnummer en pagina kan worden opgemaakt dat Vossius het citaat overnam uit Sancti Gregorii Nazianzeni, cognomento Theologi, Opera. Nunc primum Graece et Latine coniunctim edita ... Jac. Billius Prunaeus ... emendavit, interpretatus est, una cum ... Nicetae Serronii, Pselli, Nonii et Eliae Cretensis commentariis ..., Parijs 1609-1611. Deze editie was in het bezit van Vossius, zoals blijkt uit de ‘Catalogus librorum Gerardi Vossii’ (Amsterdam, UB, coll. RK, III D 11 (a), Cat. 19, f. 170^r): ‘Nazianzenus Graecolat. cum notis Pselli, Nicetae et aliorum, Tom. 2. Parisiis 1609’. Zie voor het citaat ook PG 37, kol. 336 (no. 203) en Gregorius van Nazianze, Briefe, ed. P. Gallay, Berlijn 1969, p. 146 (no. 203).

Bovenaan de minuut staat: Amico G.V.