Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 17

305. 1613 november 23. Van I. Casaubonus.¹

Is. Casaubonus Hugoni Grotio, viro praestantissimo, s[alutem] d[icit].

Diu tuas exspectavi, tandem patientiam abrupi et literas querimoniarum plenas exaravi, quas dum obsigno ecce epistolam a te² et tui nuperi libri quatuor exemplaria, nam quintum Thorius iam acceperat.³ Legi tuas cupide, cupidius ipsum librum, quo nihil elegantius, nihil ad hodierna tempora accommodatius, nihil meo quidem iudicio lectu dignius iampridem venit in lucem. Optarem ut multa eiusmodi scriberes, nisi illud optare esset εὐσεβέστερον, ut desinant tandem inter nostros omnes occasiones stylum exercendi in ἐριστικοι̂ς libellis. Quomodo enim triumphaturos putas hostes veritatis - τοὺς παππομανου̂ντας dico - de hac exorta contentione inter te, eius loci et praestantiae virum, et Sibrandum, non obscuri nominis in nostris partibus theologum? Ego, cum Sibrandi illam praefationem legi,⁴ nihil aliud ex ea collegi nisi virum pium, iusto odio socinianismi paullo vehementius commotum, magistratus suos, in periculo ecclesiae remissius agentes, ad simile odium concipiendum voluisse stimulare. Hoc nomine gratias illi deberi nemo, opinor, ibit inficias qui Vorstiana paradoxa diligentius expenderit. Caeterum

1 Hs. Oxford, Bodleian Library, Ms. Casaubon. 9, p. 193, minuut. Gedrukt als no. 305 (dl. I) (gedeeltelijk, op grond van I. Casaubon, Epistolae, Rotterdam 1709) en in Hugo Grotius, Ordinum pietas (ed. E. Rabbie), p. 504-505; vgl. ibidem, p. 52-53. Datering op grond van de uitgave in Bona fides Sibrandi Lubberti, Leiden 1614 (BG no. 839). Antw. op no. 294 (dl. I). De beroemde filoloog Isaac Casaubon (1559-1614) schreef deze brief op bevel van koning Jacobus I.

2 Grotius' brief aan Casaubon van 23 oktober 1613 (no. 294 (dl. I)).

3 Grotius had vijf exemplaren van zijn in oktober 1613 uitgekomen Ordinum Pietas opgestuurd, waarvan er één bestemd was voor de arts en Neolatijnse dichter Raphael Thorius († 1625), een in Londen woonachtige vriend van Casaubon (DNB LVI, p. 284-285).

4 De inleidende brief van Sibrandus Lubbertus' Commentarii ad nonaginta novem errores Conradi Vorstii, Franeker 1613 (BsG no. 225). In deze brief gaf Lubbertus scherpe kritiek op de Staten van Holland, omdat zij de benoeming van de (heel rekkelijke) theoloog Conradus Vorstius tot opvolger van Arminius hadden toegestaan.

[p. 109]

quam vera sint quae in epistola Sibrandi narrantur et quam iusta sit illius querela de illustrissimis Ordinibus, soli norunt qui res vestras propius habent notas.⁵ (A)t mihi, fateor, eam epistolam perlegenti valde (i)llud accidit mira(ri quo)d invidiam τη̂ς (ἰ)σοτιμίας et totius⁶ (ill)ius καινοτομίας (a) ministris in magistratus Sibr[andus] devolvit. Sed hoc leve videbatur prae fidei orthodoxae integritate, cuius confirmandae studium eam Sibrando epistolam expressit. Quo magis d[olendum?]⁷ Ego nollem factum, ut tu in ea epistola reperires quae iure posses reprehendere. Semper enim eius mihi venit in mentem: ἠ̂ κεν γηθήσαι Πρίαμος Πριάμοιό τε τέκνα,⁸ quam cogitationem etiam animum tuum subiisse teque eam scriptionem ἕκοντα ἀέκοντι θυμῳ̂⁹ suscepisse libelli tui finis¹⁰ luculenter demonstrat.¹¹ Non dubito eos qui partem illam auream scripti tui diligenter considerarint fore tibi aequiores.¹²

5 Doorgehaald: ‘nostrum non est ignorare’ en ‘nos quidem nescimus’.

6 De lezing ‘totius’ (‘satius’ of ‘latius’?) is onzeker.

7 Ook deze lezing is onzeker; wellicht schreef Casaubon hier: ‘Quo magis d[oleo]: ego nollem factum ...’

8 Homerus, Ilias 1, 255.

9 Homerus, Ilias 4, 43.

10 Aan het slot van de Ordinum pietas had Grotius verzoenende woorden gesproken.

11 Doorgehaald: ‘Erat sane digna scitu historia de mutata ec[clesiae] forma apud vos’.

12 Doorgehaald: ‘Me quidem non mediocriter oblectavit cognitio’.