Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 14

6538. 1643 november 16. Van H. Appelboom.¹

Illustrissime et excellentissime domine legate,

Illustris dominus baro Ericus Oxenstierna sibi gratulatur de affectu Excellentiae vestrae in proximis ad me literis expresso, et desiderat Excellentiam vestram coram videre² et testari studia sua in Excellentiam vestram, quam interea plurimum salvere iubet.

Comitia proxime praeterita 11/22 [sic] Octobris Holmiae inchoata sunt, ubi tympanorum strepitu et frequentissimo ordinum congressu solemnis erat introitus, cui nihil deerat pompae praeter expectatissimam sacrae regiae Maiestatis praesentiam, quae ex febri graviter decubuit,³ nunc autem Dei gratia convalescit. Postquam in locum solitum convenerant omnes, magnus cancellarius gravissima ac dissertissima oratione ad ordines regni⁴ exposuit initia belli Germanici et quomodo praecipuas Europae provincias, ad extremum nos etiam, in partes traxerit, et quam difficilis inde futura sit pacificatio, quod sibi quisque metuat et aut nulli aut nonnisi alteri parti addicti mediatores pacis futuri sint. Proinde cum magna commotione omnium et solita sermonis gestuumque maiestate conclusit pacem votis et supplicationibus a Deo esse impetrandam atque interim hoc agendum ut, quam cupidi pacis, tam bello etiam parati simus si tuta et honesta non obtineatur. Daniae regis nulla mentio nisi honorifica: esse illum in armis, sed quae necessitate temporum excusentur; iuste enim vereri ne exitus belli in se desinat.

Deinde ex scripto recitavit aulicae cancellariae referendarius progressus belli Germanici proxime elapso biennio, ex quo scilicet illustrissimus Banerius excessit⁵ et novissima comitia Nycopiae fuerunt.⁶ Tum in negotio pacificationis quantum profecerint et quid deinceps sperandum faciendumve. 14/24 Octobris pari solemnitate convenirent regni ordines et super ea re responsa et consilia sua exhiberent.

1 Hs. Den Haag, ARA, Eerste afd., coll. Hugo de Groot, aanw. 1911 XXIII no. 15 (1643, 12). Eigenh. oorspr. Antw. op no. 6522, beantw. d. no. 6564.

2 Pas in augustus 1644 maakte Grotius kennis met Erik Axelsson Oxenstierna.

3 Koningin Christina vertoonde zich op 6/16 oktober voor het laatst in de Zweedse rijksraad (Svenska Riksrådets Protokoll X (1643-1644), p. 286-289 en p. 291).

4 Rijkskanselier Axel Oxenstierna leidde op 10/20 oktober de eerste vergaderdag van de Zweedse rijksdag in met een wijdlopige verantwoording van zijn beleid. Tot besluit liet hij door zijn referendaris Samuel Andersson de agendapunten voorlezen (o.c. X (1643-1644), p. 292-296).

5 Veldmaarschalk Johan Gustavsson Banér († 10/20 mei 1641 te Halberstadt).

6 De rijksdag die in 1640 te Nyköping was gehouden; zie no. 4506 (dl. XI).

[p. 698]

Legati nostri brevi, ut comperio, Osnabrugam sunt ituri.⁷ Duo legati caesareani, comes de Kevenheller et baro de Teuffenbach, Monasterium quotidie expectantur,⁸ quorum instructiones Viennae iam elaborantur.

Velit Deus illustrissimam Excellentiam vestram diutissime salvam felicemque servare, illustrissime et excellentissime domine,

illustrissimae Excellentiae vestrae addictissimus servus,
H. Appelboom.

7 Deze maand vestigde de Zweedse gevolmachtigde Johan Adler Salvius zich in Osnabrück. Zijn collega Johan Oxenstierna bleef in Minden achter (Acta pacis Westphalicae; Die Schwedischen Korrespondenzen I, p. 80-82).

8 Franz Christoph, graaf Khevenhüller (no. 6472), en Rudolf Teuffenbach (1582-1653), vrijheer van Mayrhofen (Wurzbach, Biographisches Lexikon XLIV, p. 78-80). Het gerucht van hun verschijnen op de vredesconferentie circuleerde maar voor korte duur; vgl. Acta pacis Westphalicae; Die Schwedischen Korrespondenzen I, p. 85.

Amstelodami, 16 Novembris 1643.

Bovenaan de brief schreef Grotius: Rec. 25 Nov.