Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 14

6424. 1643 september 8/13. Van J. Oxenstierna.¹

Magnifice et generose domine,

Circuitio, qua uti necessum habui, me paululum in scribendo impediverat. Lauenburgo discedens vidi Veterem Marchiam et in ea praesidia sacrae regiae Maiestatis milite insessa.² Inde XV Augusti movi et in itinere Mindam versus duces Lunaeburgicos, Fredericum Zellae, et Christianum Ludovicum³ Hanoverae, salutavi. Mindam veni XXIII die huius mensis, et paulo post me dominus legatus Salvius.⁴ Lentus aliorum legatorum gradus nos hic subsistere cogit. Ex caesarianis Auersbergius Osnabrugae esse dicitur. Sed incer-

1 Minuut Stockholm, RA, E 915, coll. J.A. Oxenstierna ser. A II, Koncept G. De talrijke doorhalingen en verbeteringen van de hand van de opsteller van deze brief zullen niet worden gesignaleerd. Behalve Grotius ontving ook Carl Marin een net-exemplaar. Aan zijn secretaris gaf Johan Oxenstierna de instructie om de ambassadeur aan te spreken met ‘Magnificentia’ en de Zweedse resident te Zürich met ‘Dominatio’.

2 Op doorreis van Hamburg naar Minden (aankomst 23 augustus/2 september) bezocht de gevolmachtigde Johan Oxenstierna de Zweedse legerkampen te Gardelegen en Dömitz (aankomst 4/14 augustus); zie no. 6395.

3 De hertogen uit het huis Braunschweig-Lüneburg, te weten hertog Friedrich von Celle en hertog Christian Ludwig von Calenberg (Acta pacis Westphalicae; Die Schwedischen Korrespondenzen I, p. 27 en p. 32-35).

4 Met zijn collega Johan Adler Salvius wachtte Johan Oxenstierna in Minden op berichten over de aankomst van de Franse delegatie in Munster.

[p. 547]

tum adhuc est an illi muneri praefectus sit,⁵ cum de aliis sermones circumferantur. Hispanicus Bruxellis est.⁶ Quousque regis christianissimi legati promoverint,⁷ vestrae Excellentiae quam optime innotuit. Austriaci laborant Francofurti pro continuatione conventus eius, nolentes admittere ut in locis colloquiorum pacis Germaniae principes conveniant.⁸

Torstensonius cum exercitu belle habet. Castra movit, sed non longe, tantum frumentationis causa, ut quae in prioribus erat detrita meliori commoditate pensaretur.⁹ Koningzmarkius Ostervikium¹⁰ et Ulsparrius Domitzium obsident.¹¹ Krakovius, generalis vigilum praefectus a partibus caesaris,¹² dolo quodam Francofurtum ad Oderam occupare tentavit. Verum irritus fuit conatus repulsusque cum aliquo suorum detrimento. Palatur in Silesia, Lusatia et Marchia, necdum certum est Domitzione velit succurrere, an alio se vertere.

Deus servet Magnificentiam vestram diu incolumem.

Mindae, XXIX Augusti anno 1643.

Postea strato ponte Oderam paulo infra Francofurtum traiecit, spe et tentamine addito occupandi Landsbergam aut certe transeundi Wartham per vadum aliquod. Quia id non successit, experiri dicitur an per Poloniam transitus indulgeri possit, ut ita in Pomeraniam irruptionem faciat. Quod si contigerit, damnum quidem aliquod provinciae et agris inferet. Verum ut loco aliquo potiri possit, non est credibile, omnibus iam ad defensionem sui et paratis et obstinatis. Interea dum haec scribo, nuntiatur Ostervikii deditio. Quare integris suis viribus Koningzmarkius hosti in campum occurrere poterit. Idque ut feliciter et ex voto fiat, Deum rogo, simul ut Dominationem vestram conservet,

nobilissimae Dominationis vestrae amicus benevolus,
Johannes Oxenstierna.

5 Op 7 augustus, een week na zijn aankomst in Osnabrück, ontving de keizerlijke gevolmachtigde Johann Weichard von Auersperg de op 15 juli door keizer Ferdinand III ondertekende instructie (Acta pacis Westphalicae; Instruktionen, p. 407-413, Die kaiserlichen Korrespondenzen I, p. 28-30, en Die Schwedischen Korrespondenzen I, p. 26).

6 De Spaanse gevolmachtigde don Diego de Saavedra y Fajardo herstelde in Brussel van de ziekte die hij onderweg had opgelopen.

7 In de marge van deze brief schreef Johan Oxenstierna: ‘N.B. etiam incertum est, 29 Augusti adhuc Parisiis erant’. Hiermee wordt gedoeld op het steeds uitgestelde vertrek van de Franse gevolmachtigden Claude de Mesmes, graaf van Avaux, en Léon le Bouthillier, graaf van Chavigny.

8 In Minden kon de Zweedse delegatie beslag leggen op verslagen van de zittingen van de Frankforter ‘Deputationstag’ (Acta pacis Westphalicae; Die Schwedischen Korrespondenzen I, p. 18 en p. 24-26).

9 De Zweedse opperbevelhebber Lennart Torstensson hield zijn troepenmacht nog steeds bijeen in het grensgebied van Silezië en Moravië.

10 Met de inname van de plaats Osterwieck versterkte de Zweedse generaal-majoor Hans Christoph, graaf van Königsmarck, de positie van zijn garnizoen in Halberstadt (Doc. Boh. VII, p. 36 no. 49, p. 39-40, no. 56 en p. 43 no. 72).

11 De Zweedse commandanten Axel Lillie en Erik Hansson Ulfsparre lieten bijna dagelijks beschietingen uitvoeren op de muren van de vesting van Dömitz (Doc. Boh. VII, p. 39-40, nos. 55 en 56).

12 De keizerlijke generaal-majoor Joachim Ernst von Krackow (Krockow) trok ten strijde tegen het Zweedse expeditieleger in het noordoosten van Duitsland (Doc. Boh. VII, p. 33 no. 34, p. 39-40, nos. 54 en 56, en p. 43, nos. 71 en 72).

Mindae, 3 Septembris 1643.

In dorso: Ad dominum Hugonem Grotium, de dato Minden, den 29. Augusti anno 1643.

Bovenaan de minuut: Mut[atis] mutandis ad Marinum: Nobilissime et amplissime domine.