Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 13

5753. 1642 juni 18. Aan D. Graswinckel.¹

Excellentissime atque illustrissime domine,

Perlegi tua de Maiestate et Trapezitis; illa ad Sallustium saltuatim percurri; magni ingenii nec minoris eruditionis opera.²

Gaudeo Nobilitatis vestrae laboribus ostendi, quam non frustra dictum sit iurisprudentiam esse rerum divinarum et humanarum notitiam.³ Late patet haec ars aequi et boni. Dux ei ratio, et quae Deus revelavit, comites scientiae prope omnes. Hanc ego in foro Batavo viam monstravi ut puto primus, et pro eo deberi mihi aliquid puto; tu vero mihi in magna mei muneris parte successor⁴ et me felicior magnum eris exemplum et tecum viventibus et post victuris. Quodsi

1 Tekst naar Epist., p. 710 no. 1574. Copie Rotterdam, GB, RK, hs. no. 674, f. 41^v, met het opschrift ‘nobilissime domine’. Antw. op no. 5735.

2 Dirck Graswinckel had Grotius begin juni een boekengeschenk doen toekomen. Het pakket dat op 17 juni in Parijs werd afgeleverd, bevatte de meest recente publicaties van Graswinckel, te weten de verhandeling De iure maiestatis dissertatio, zijn Notae op Samuel Desmarets' brief over ‘De Trapezitis’ en een Sallustius-commentaar.

3 Digesten, 1, 1, 10.

4 Graswinckel was op 1 oktober 1641 bij provisie benoemd tot advocaat-fiscaal in domaniale en civiele zaken bij het Hof van Holland.

[p. 270]

gloriola tentarer, possem sperare credituros homines multo te plus veteri nostrae consuetudini debere quam debeas.

De summo imperio quae dixisti⁵ talia sunt ut inde proficere possint et reverendissimus Rivetus et reverendus Maresius et alii. Bonorum iurisconsultorum et bene christianorum est studere tranquillitati publicae, quam saepe turbant qui dicuntur theologi.

Ad faenebrem quaestionem ut veniam, pro certo habeo, in eo compendio quod pro datae usu⁶ pecuniae sumitur, posse esse πλεονεξίαν etiam deposita⁷ omni lege civili, non minus quam in contractibus aliis. Tum vero edictum Caroli V de ea re⁸ non posse aboleri per ea quae civitates seorsim faciunt, sed si abolendum esset, faciendum id per Nobilitatem et Civitates in hoc congregatas post legitimam deliberationem; quodsi etiam sententiae exquirantur utriusque Consessus iuridici, ut in rebus talibus mos est fieri, rationes forte adferrent cur abolendum id edictum non esset.

Quae ad Sallustium annotasti, sunt et egregia et bene digesta. Sum autem ego,

Nobilitati vestrae obsequentissimus,
H. Grotius.

5 De iure maiestatis dissertatio, ed. Den Haag 1642, o.a. op p. 1-10 (caput I): ‘De origine summae potestatis; hanc esse a Deo demonstratur’.

6 In de copie te Rotterdam: ‘pro dato usu’.

7 De copie te Rotterdam geeft: ‘seposita’.

8 Het eeuwig edict van 4 oktober 1540; vgl. Grotius' brief aan zijn broer van 12 april, no. 5675.

Lutetiae, 18 Iunii 1642.

Adres (volgens de uitgave der Epist.): D. Graswinckelio.

In de marge van de copie te Rotterdam: D. Graswinkelio.