Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 11

4637. 1640 mei 11. Van P. Pels¹.

Mijnheer,

Over 14 daegen was mijnen lesten², daernaer ontfangen uEx.^e aengenaeme van 7 aprill³.

Uyt den Polsen rijxdagh confirmeren de indisposicie van sijne May.^tt met de groote oneenicheyt tuschen den grooten⁴ en ondercantz.^er5. De provincie van Cracauw met haeren buschop⁶ hebben geraempt en op den rijxdagh neffens andere geestelijcke meynen dor te drijven summarium processum over de questie van der Wilde in conformiteyt van die sociniaenen tot [C]racauw, maer ten is hun soo niet aengegaen.

De Spiringen⁷ sijn uyt den rijxdagh tot Elbing weder aenkommen. Sij plochtten de leste te sijn, nu sijn se de eerste. Den grooten schade, die de Polse heeren dor het sleuyten van de Sondt op den affslagh haerder graenen lijden, daervan sall hun de schuldt toegeschreven worden, twelck hun neffens dat eenighe van Razavils⁸ volck sijn dootgeschlagen, soo men segt, heft doen opbreecken.

Men segt tot Warschauw eenen chaus⁹ van Constantinopoli aenkommen met confirmacie van vrede. Van Weenen hebbe brieven met deselve hope.

Den coning van Dennemarcken heft weder schepen vor Lubeck en noghmael aldaer groote quantiteyt salpetter aengehauden. Wat de opinie van dese quartieren aengaet over de differencie, wort geprosumeert, dat de macht van H.H.M.^den te waeter de Densche macht overlegen is, die eyndelijck waeter in den wijn sall doen, ten waere dat Engeland hem assisteerde.

Ick en kan niet vernemen, dat uyt Nederland eene ambassade naer Sweden is¹⁰. Evenwell meyne ick, datter getracteert wordt dor correspondencie.

Den schade, die Bannir¹¹ in sijn arrière-guarde geleden, geft operwaeter aen de imperiale gemoederen.

De groote quantiteyt graenen in alle rijcken favoriseert de saacke van Nederlandt tegens Dennemarcken.

1 Hs. Den Haag, ARA. Eerste afd. coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII no. 16. Eigenh. oorspr. Paulus Pels was Staats agent in Danzig. Zijn zoon Pieter is in de jaren 1638-1641 Grotius' secretaris geweest.

2 Ontbreekt.

3 Grotius' brieven aan Paulus Pels van 1640 zijn verloren gegaan.

4 Piotr Gembicki († 1657).

5 Jerzy Ossolinski.

6 Jakub Zadzik († 1642). Betreffende de godsdienstkwestie in Wilna zie men ook nos. 4727 en 4749.

7 Abraham, Arend, Dirck en Isaac Spiring.

8 Hetman Christoph Radziwiłł (1585-1640).

9 Mustafa chiaus.

10 Het gezantschap bestaande uit Willem Boreel, Albert Sonck en Epo van Aylva vertrok op 12 juni naar Zweden.

11 De Zweedse veldmaarschalk Johan Gustavsson Banér.

[p. 256]

Hiermede blijve, mijnheer,

u Ex.^cie diener
Paulus Pels.

Dantsick, 1/11 Maii 1640¹².

P.S. Ontfange brieven van Warschauw, adviseren dat de Spiringen van den coning selve gewarschaut sijn te vertrecken. Hier is uyt den rijxdagh aenkommen de heer Lode¹³, die met de commissariën over de differencie met Dansick gebesogneert; hadde gerne de 6 tonnen gaut contant sonder confirmacie van previlegiën; uyt Slesingen, dat den gen.^ll mayor Breda¹⁴ sall soucken in Pommeren quartiere te macken, en uyt Dennemarcken, dat sij op de staaten haere dreygementen niet veel en passen.

12 De datering is van een andere hand.

13 Niet geïdentificeerd. De rijksdag te Warschau was 19 april begonnen.

14 Hans Rudolph, vrijheer van Bredaw, keizerlijk officier.

Adres (met andere hand): Mijnheer Mijnheer Hugo de Groot, haerer k. may. en Croon Sueden ordinari Ambass.^r bij sijne may. in Vranckrijck, Paris.

Boven aan de brief schreef Grotius: Rec. 21.

En in dorso: 11 Maij 1640. Pels

Onder aan de brief staat: Groot