Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 11

4727. 1640 juli 7. Aan I. Jasky¹.

Nobilissime domine,

Video adhuc parum certas esse res civitatis vestrae cum Poloniae rege, ego autem pergo ea vobis optare quae erunt utilissima².

Miror illud de Wilna³. Cosaccus et quidem pontificius peccavit. Rei fiunt qui Calvinum probant. Hoc est, quod Graeci dicebant, coquum peccasse, vapulare tibicinem⁴. Multum eminuit hactenus Polonia super gentes caeteras intacta sacrorum libertate, multum supra regna omnia felici mixtura principatus cum libertate. Austriacae domus, quae in vestram innupsit⁵, alii sunt mores, aliae regnandi viae⁶. Tum vero continuatum in una

1 Hs. Gotha, Stadarch., cod. A473, f.^o 30. Eigenh. oorspr. Gedrukt Epist., p. 630; Grotii Epist. ad Iaski, p. 69. Beantw. d. no. 4783. Israël Köhne, genaamd von Jasky, was een invloedrijk burger in zijn vaderstad Danzig.

2 De woorden ‘Video...utilissima’ ontbreken in de Epist. ad Iaski.

3 Vgl. Theatr. Eur. IV, p. 170: ‘Es hatte ein Evangelischer in der Statt Wildaw, in der Littaw gelegen (daselbsten auch voriges Jahr...ein unversehener Tumult auff einer Evangelischen Hochzeit sich begeben), nach einer auff der Kirchen sitzenden Dahlen geschossen unnd das darauff gestandene Michaelis Bild getroffen, welches gar hoch empfunden wurde, und ein gefährlich Decretum ex Senatu Regio darüber ergienge.’

4 Vgl. Eubulus Lacones frg. 60 (Edmonds, Fr. Att. Com. II, p. 108 = Meineke, CGF III, p. 235): ὃσ᾽ ἄν ὁ μάγειρος ἐξαμάρτῃ, τύπτεται,// ὣς φασιν, αὐλητὴς παρ᾽ ὑμῖν. Grotius geeft in zijn Excerpta (Ter Meulen-Diermanse no. 468), p. 653 een enigszins andere tekst: ἂν ὁ μάγειρος ὲξαμαρτάνοι,// ὡς φασιν, αὐλητὴς παρ᾽ ὑμῖν τύπτεται, met de volgende vertaling: coquus si quippiam peccaverit,// Apud vos vapulare eo tibicinem.

5 Wladislas IV (VII) van Polen was gehuwd met Cecilia Renata, dochter van keizer Ferdinand II.

6 De woorden ‘aliae regnandi viae’ ontbreken in de Epist. ad Iaski.

[p. 377]

familia regnum causas sane justas habuit, sed non stant exempla, ubi incipiunt. Exspectabimus, quid pariturus sit conventus vester Polonicus, quid Prussicus, quid Toruni amburbialia.

Nos bonam spem habemus de obsidione urbis Atrebatum, praesertim cum multum commeatus in castra invectum sit. De obsidione Taurinorum urbis sumus solliciti.

Bannerius⁷ videtur in Bohemiam reverti; Longavillanus⁸ ad Rhenum.

Batavi terra nihil agunt. Mari valde eorum res acciduntur a Dunquercanis, qui naves eorum bellicas cepere tres apud Orcadas, quarta, ne caperetur, ab ipsis exusta est Batavis⁹.

Vale, vir nobilissime, et bene vale¹⁰ in florente patria.

Nobilitati vestrae ad omnia officia
paratissimus
H. Grotius.

7 De Zweedse veldmaarschalk Johan Gustavsson Banér.

8 Henri d'Orléans, hertog van Longueville.

9 Zie voor deze episode eveneens no. 4708.

10 De uitgave der Epist. ad Iaski heeft: ‘vive’.

Lutetiae, VII Julii novi calendarii anno MDCXL.

Eruptio ex urbe Atrebatum facta feliciter repressa est pecuniaeque vis magna missa in castra et exercitus obsidentium augetur.