Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 11

4626. 1640 april 30. Van Willem de Groot¹.

Frater optime,

Illa περὶ Ἀντιχρίστου² ubique prostare jam ante monui³. Nunc addo etiam illa de Fide et operibus⁴ ubique divendi. Voetius⁵, cum postremus offeretur commentarius, dixit te prae eruditione insanire aut simile quid. Ego sincera hominum judicia intelligere non possum: amici blandiuntur mihi, inimici me non accedunt neque ego eos. Sylvae Ducis libellus primus⁶ magnos inter pastores tumultus excitavit et dicitur ibi nescio quis⁷ calamum in te stringere velle. De tertio libello⁸ docebit te filius⁹, qui jam Amstelodami est.

1 Hs. Den Haag, ARA. Eerste afd. coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII no. 24. Eigenh. oorspr. Antw. op no. 4613; beantw. d. no. 4640.

2 Het betreft hier de eerste editie; zie voor de volledige titel no. 4453, n. 2.

3 Niet in een van de ons bekende brieven van Willem de Groot; wel meldt Pieter de Groot dit. Vgl. no. 4604.

4 Zie voor de volledige titel no. 4453, n. 4.

5 Gisbertus Voetius, contra remonstrants theoloog en hoogleraar in Utrecht.

6 Commentatio ... de Antichristo ...; zie voor de volledige titel boven, n. 2.

7 Samuel Desmarets - Maresius - (1599-1673), predikant in de Waalse kerk en hoogleraar aan de Illustre School te 's-Hertogenbosch; deze publiceerde: Dissertatio de Antichristo, Quâ expenditvr et refvtatvr nupera Commentatio ad illustriora eâ de re Novi Testamenti Loca, II. V. Hvgonis Grotii credita; Simulque Ecclesiarum Reformatarum sententia de Antichristo Romano defenditur & confirmatur; Authore Samuele Maresio,... Amstelrodami, Apud Ioannem Ianssonivm An. Dom. MDCXXXX; zie Ter Meulen-Diermanse nos. 1100 rem. 5 en 1128 rem. 2.

8 Explicatio Decalogi...; zie voor de volledige titel no. 4625, n. 2.

9 Pieter de Groot; zie no. 4625.

[p. 241]

Hac septimana in inferiore curia senatoriam dignitatem obtinuit Kinschotius¹⁰, in suprema Doubletius¹¹, ordinum vero secretarius creatus est Heribertus Bellimontius¹².

Ex Brasilia ea accepimus nova, quae hic longe sunt gratissima: pulsam quippe magnam Hispanorum classem, quacum nostri longe inferiores numero per aliquot dies conflixerunt eamque littore prohibuerunt, quod sane nostris sufficere debet ideoque in victoriam imputatur; classem exinde tempestatibus agitatam cum quindecim circiter navium damno rumor ad nos detulit.

Princeps¹³ tuo utetur consilio seque, si pedes officium facere renuunt, lectica ad exercitum deferri jubebit, ne occasioni desit.

Quid jam Galli moliantur, quae spes in Italia armorum, quo loco inter Gallos et pontificem controversiae sint, ex te intelligere avebo rogoque, ut subinde iis, quae de privatis rebus ad me scribis, publica aliqua nova interspergas, ut habeam, de quo cum viris publicarum rerum gnaris disseram.

Parens noster magis magisque viribus destituitur, quod in tanta senectute novum videri non debet. Filius minor¹⁴ crastino die ad Hassicum proficiscitur exercitum, inde se - nisi talis ibi offeratur conditio, quae ulterius iter moretur - ad Baneriana¹⁵ castra collaturus.

Heri optimae matronae Utenbogardiae¹⁶ funus extulimus, nunc senex ille¹⁷ compare viduatus ut diu supersit, metuo.

Magni qui hic et in Galliis fiunt paratus quo evasuri sint, dies docebit; videbimus, an utrique experimentis docti melius quam antehac negotium gesturi sint. Illud mihi dolet quod omnia ad terrestrem militiam comparentur, ad maritimam vix quicquam.

Tu interea, frater optime, rempublicam christianam consilio juvare perge; nos te omnesque pacis amantes seriis precibus Deo pacis auctori commendabimus.

Raptim.

Tibi obsequentissimus frater
Guilielmus Grotius.

10 Mr. Jasper (Caspar) van Kinschot, thesaurier van Den Haag; hij werd 24 april 1640 gekozen tot raad in het Hof van Holland als opvolger van Reynier van Persijn. Vgl. dl. X, p. 208 en n. 2.

11 Mr. George Rataller Doubleth, rentmeester van de Espargne; hij werd 26 april 1640 gekozen tot raadsheer in de Hoge Raad van Holland en Zeeland als opvolger van Pieter van Opmeer. Vgl. dl. X, p. 836 en n. 3.

12 Mr. Herbert van Beaumont, pensionaris van Dordrecht; hij werd 27 april 1640 verkozen tot secretaris der Staten van Holland en West-Friesland.

13 Frederik Hendrik; Grotius' advies in no. 4613.

14 Diederik de Groot.

15 De Zweedse veldmaarschalk Johan Gustavsson Banér.

16 Maria Petitpas († 23 april 1640); vgl. B. Tideman Jzn. in Oud-Holland 26 (1908), p. 141-144.

17 Johannes Wtenbogaert (1557-1644), leider der remonstranten.

Hagae, XXX Aprilis 1640.

Adres: A Monsieur Monsieur Grotius, Ambassadeur de la Reine et couronne de Suède prez le Roy Trèschrestien. A Paris.

Boven aan de brief schreef Grotius: Rec. 9 Maii.

En in dorso: 30 April 1640. W. de Groot.