Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 11

4550. 1640 maart 10. Aan L. Camerarius¹.

Illustrissime domine,

Locutum me regi pro libertate electoris² jam scripsi³. Sed quamdiu duo potentes reges⁴ jus quisque suum, ut credi volunt, tam praefracte tuentur, non video, quid sperare debeamus, quanquam multum hoc tempore, dum de pace consultatur Norimbergae, hanc captivitatem incommodare rebus electoris recte monet Excellentia vestra. Est tamen spei mihi aliquid inde, quod nobilis quidam hinc in Angliam missus dicitur⁵ et quod Windenbanckium⁶ a se maximo cum honore dimisit cardinalis. Habet satis quod agat Anglia: parlamentum indictum jam est; fervent dilectus equestres ac pedestres; Scotis non satisfit; cum Batavis, quae ipsa sui vetustate sepultae putabantur, controversiae, resuscitantur; veniet et eo cum maximo splendore Velada⁷; de matrimonio, de foedere loquetur. Det Anglis Deus bonam mentem.

Dicuntur Norimbergae qui sunt invitare Lunaeburgicum principem⁸ et Hassicam

1 Copie Uppsala, UB., cod. 388a, ep. 221. Gedrukt Epist., p. 605. Ludwig Camerarius was Zweeds gezant in Den Haag. Aan een aantal kennelijke verschrijvingen in de copie te Uppsala is stilzwijgend voorbijgegaan.

2 Karl Ludwig van de Palts.

3 No. 4538.

4 Lodewijk XIII van Frankrijk en Karel I van Engeland.

5 Niet geïdentificeerd.

6 Thomas Windebank, zoon van de Engelse staatssecretaris sir Francis Windebank.

7 Antonio Sancho Dávila y Toledo, markies van Velada, extraordinarius Spaans ambassadeur in Engeland.

8 Georg, hertog van Braunschweig-Lüneburg.

[p. 128]

viduam⁹ ut ad se mittant et consilia socient¹⁰; Brandenburgici¹¹ autem ita pacem expetere, ut, nisi eam communem impetrent, propriam se sibi quaesituros dicant.

Regis Daniae epistola¹², quam mihi misit Excellentia vestra, magis videtur esse pro ingenio gentis quam ex usu temporum. Bavarici autem jactant passim confidere se futurum, ut per pacem et electoratus et superior Palatinatus Bavaro¹³ maneat, auctoritate Galliae regis. Solent talia saepe spargi sine re. Multi tamen metuunt, ne lateat aliquid. Et jam in Italia inducias in octo annos cudit pontifex et aut perfecit aut perficiet. Nam et quae hic cum ducibus acta erant ad mittendas illuc copias, ea revocantur¹⁴ omnia et Italos video de induciis non dubitare.

Turcam¹⁵ autem minus jam metuunt iidem Itali, quod videatur non tantus esse quantus primo putatus est ille maritimus paratus et quicquid est ad Euxinum magis mare quam ad Tyrrhenum aut Adriaticum pertinere.

Longavillanus¹⁶, ut audimus, non¹⁷ bene valet. Supplementum exspectat octo cohortium; machinas a Crutzenaco abducere cum vellet, per glaciem impeditus est. Vinarienses autem late tenent agros suntque in prosperis adeo rebus, ut exiguo tempore equitum quater mille confluxu aucti dicantur¹⁸. Dux autem Carolus¹⁹ tria millia equitum collegit scribitque militem non longe a Meti et Viridunis. Idem dux malo exemplo matrimonium, in quo tamdiu vixit, rescindi cupit velut metu contractum et retentum per juris ignorantiam. Contra hanc molitionem querelam edidit uxor²⁰ ejus. Respondit ille non uxorem amplius, sed cognatam carissimam vocans. Pontifex, quem judicem dux implorat, jussit eum, dum causa cognoscitur, abstinere ab ejus consuetudine, quam uxorem sibi cepit usurariam²¹. Id ubi fecerit, dicit se daturum judices vicinis in locis citata et audita ea, cujus praecipue res agitur.

Princeps Casimirus²² apud regem pransus est capite tecto. Redibit per Batavos. Legatus Polonicus dono dedit cardinali ex succino crucifixum et candelabra et ferarum pelles, grata munera.

Glenius²³ in Wirtenbergico esse scribitur²⁴. Pars autem militum ejus cum caesarianis laborare in iis Thuringae recipiendis, quae nuper ceperat Coningsmarckius²⁵.

Hispani jam recessisse a Picardiae fine dicuntur, sed captis Avino, S. Martino, et castello ad Hesdinum. Regis autem copias processuras non puto ante finem Aprilis neque ante prodituros ex hybernis Batavos puto.

9 Amalie Elisabeth van Hanau-Münzenberg, landgravin-regentes van Hessen-Kassel.

10 De copie te Uppsala heeft abusievelijk ‘servent’.

11 Namens Georg Wilhelm, keurvorst van Brandenburg, waren aanwezig Johann Friedrich von Löben, Peter Fritze en Caspar Taschenberger.

12 De brief heb ik niet kunnen vinden.

13 Maximiliaan I, keurvorst van Beieren.

14 De copie heeft ten onrechte ‘provocantur’.

15 Murád (Amurath IV) was op 9 februari overleden; hij werd door zijn broer Ibrahim opgevolgd.

16 Henri d'Orléans, hertog van Longueville.

17 Verbeterd uit ‘iam’ naar de copie te Uppsala; vgl. de brief aan A. Oxenstierna van dezelfde datum, no. 4553.

18 De copie heeft ten onrechte ‘dicuntur’.

19 Karel IV, hertog van Lotharingen.

20 Nicole, hertogin van Lotharingen. Een gedrukt pamflet, bevattende ‘Declaration de Madame la dvchesse de Lorraine’, ‘Response de monsieur de Lorraine’, ‘Narré véritable...’ en ‘Response de Madame la Duchesse de Lorraine au Manifeste...’ bevindt zich in Parijs, Bibl. Nat., coll. Clairambault 384, f^o 41-89.

21 Beatrix de Cusance, prinses van Cantecroix (1614-1663).

22 Jan II Kazimierz.

23 Gottfried Huyn, graaf van Geleen, keizerlijk bevelhebber.

24 De copie heeft ‘dicitur’.

25 Hans Christoph, graaf van Königsmark, Zweeds bevelhebber.

[p. 129]

Duci Lotharingo cardinalis Hispanus Sanciam reddidit, quem locum Gallis eripuerat nuper Piccolominaeus²⁶.

Oquendo²⁷ Dunquerca egressus naves XIV cepit a S. Malo venientes, alias indidem Dunquercani.

Deus pacem nobis det bonam beneque Excellentiam vestram sospitet foveatque.

Excellentiae vestrae omni observantia devinctissimus
H. Grotius.

26 Ottavio Piccolomini, hertog van Amalfi.

27 De Spaanse admiraal don Antonio de Oquendo.

Lutetiae, 10 Martii A.^o 1640.

Adres: Ludovico Camerario, reginae regnique Sueciae consiliario et legato apud praepot. Ord. Foeder. Belgii.

Boven aan de brief in de copie te Uppsala: Red. Hagae Com. 8/18 Martij A.^o 1640.