Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 10

4340. 1639 oktober 15. Aan A. Oxenstierna¹⁰.

Excellentissime atque illustrissime domine,

Quae Brissaci inchoata erat deliberatio translata Colmariam est Erlachio¹¹ maxime ea in re Gallis et Longavillano duci¹² - nam is Colmariae est - morem gerente. Ibi agetur de aliqua expeditione in hostem sub imperio Longavillani.

Glenius¹³ et Mercius¹⁴ inter Rhenum sunt et Danubium. Lotharingici ad sex

10 Gedrukt Epist., p. 571; Oxenst. Skrifter 2. afd. II, p. 652.

11 Johann Ludwig von Erlach.

12 Henri d'Orléans, hertog van Longueville.

13 Gottfried Huyn, graaf van Geleen.

14 Franz, vrijheer van Mercy.

[p. 673]

millia non longe S. Avausio apparent. Exercitus Vinariensis¹ magna pars non longe a Colmaria. Pars aliqua ad Waldshutum. Galli itidem non longe a Colmaria, ad quos sex ferme millia adduxit Halerius².

Norimbergae medio hoc mense conventus erit principum caesarianorum pacis praestruendae causa.

Badae deliberant Helvetii. Misit eo commune Rhaetorum significavitque perfectum foedus cum Hispano³. Pars minor ac contraria sentiens legatos non ausa mittere literas misit. Ex eo foedere introducti magistratus Rhaetici in Vallem Telinam interdicto, ne ibi protestantes habitent. Hispani castella Clavennae et Sondrii, Rhaeti Dasii et Mussae parant dejicere. Convenit, ut de castello ad Rhenum idem fiat, sed obstat Gullerus⁴.

Caesariani ad fines Solothuri excursitant.

Rex⁵ praeter Avelianam et Susam etiam Montmelianum, firmissimum situ Sabaudiae munimentum, appetit resque jam eo perducta, ut ibi praefecturam habeat Senantes⁶ Gallus sintque in praesidio Galli tales, quos domina vidua⁷ elegerit. Hispani his visis sexcentis illis, quos pro aegrotis recentes Galli in Casale ex pactis, ut ajunt, inducere voluere, aditum negant. Itaque in periculo erit Casale.

Civitas Leodiensis principi suo et episcopo, electori scilicet Coloniensi⁸, infesta, Hoium ab ipso possessum obsidet faventibus civitati Gallis et Batavis. Neuburgicus⁹ spem, quam dederat se cum iis conjungendi, qui Germanicam libertatem propugnant, elusit. Et de viduae Hassicae¹⁰ animo dubitari video, ex quo elector Maguntiacensis¹¹ ei significavit rata ab imperatore¹² facta, quae convenerant.

Manet adhuc in sinu maris apud Angliam classis Hispanica navium LIII, inter quas galeones XXIII. Hollandica classis, cum postremae ex iis locis literae venerunt, erat navium LXX et crescebat indies. Ad Anglicam classem arma illo in sinu prohibentem, quae fuit navium XXV, accedunt aliae et ipse admiralius Northumberlandus¹³. Rex¹⁴ ipse, proceres, plebs multa, spectatum veniunt tantam validarum navium multitudinem, quanta nunquam illis in locis visa est. An Hispani ibi sint substituri an vero Angli eos deducturi sint in Tamesim et quousque Batavi Anglis sint obtemperaturi, magna est vicinorum exspectatio. Gallicam classem non moveri intelligo, quam maxime desiderant Batavi non tantum ad virium suarum incrementum, sed et ut offensae apud Anglos duriora forte pariturae participes habeant alios se majores.

1 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar; hij was op 18 juli 1639 overleden.

2 François de l'Hospital, sieur du Hallier.

3 Zie no. 4313, p. 634 n. 16.

4 Johann Peter Guler von Weinegg.

5 Lodewijk XIII.

6 Niet nader geïdentificeerd.

7 Christine de France, hertogin van Savoye.

8 Ferdinand van Beieren, keurvorst-aartsbisschop van Keulen; zie L. van Aitzema, Saken van Staet en Oorlogh II, p. 643.

9 Wolfgang Wilhelm, hertog van Neuburg en Jülich-Berg (1578-1653).

10 Amalie Elisabeth van Hanau-Münzenberg, landgravin-regentes van Hessen-Kassel.

11 Anselm Casimir Wambold von Umstadt, keurvorst van Mainz.

12 Ferdinand III.

13 Algernon Percy, graaf van Northumberland.

14 Karel I van Engeland.

[p. 674]

Sunt, qui aiunt navem illam, quam Batavi nuper Hispanis eripuere, Suedicam fuisse captam ante a Dunquercanis in ore Balthici maris. Id verumne sit necne, explorabo.

Deus, excellentissime et illustrissime domine, Sublimitatem tuam sospitet.

Tuae Sublimitatis cultor devotissimus
H. Grotius.

Lutetiae, 5/15 Octobris 1639.

Scoti ordines legationem huc meditantur et successum sibi spondent ad Batavicum exemplum.

Cohortes quaedam e Gallia Sabaudiam versus eunt. Rex Lugdunum it, Piccolominius¹ in Germaniam bono cum exercitu. Salza adhuc se tuetur captis, quae circum sunt, locis ab Hispano.

Mileraeus² Ambianum se retulit, Castilionaeus³ S. Mielium.

Cardinali Riceliaco data praefectura Metis urbis et agri Metensis vacans morte Valettae cardinalis⁴.

Iussi sunt e Gallia discedere domestici principis Casimiri⁵, qui non cum ipso sunt inclusi.

Vidua Sabaudica Chamberium rediit.

1 Ottavio Piccolomini, hertog van Amalfi.

2 Charles de La Porte, hertog van La Meilleraye, maarschalk van Frankrijk.

3 Gaspard de Coligny, hertog van Châtillon, maarschalk van Frankrijk.

4 Louis de Nogaret d'Epernon de La Valette.

5 Jan II Kazimierz.

Adres: Axelio Oxenstiernae, Sacrae Reg. Maj. Regnorumque Sueciae Senatori et Cancellario.