Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 10

4326. 1639 oktober 8. Aan Menasseh ben Israel³.

Vir clarissime et doctissime,

Quae mihi de locis quibusdam sacrae legis atque historiae consultanti respondisti⁴, ea mihi gratissima fuere. Nec quenquam esse puto, qui meliora respondere mihi possit. Legi quidem interpretes multos, sed illi multi pauci sunt prae iis, quos tibi cognitos, lectos pleneque perceptos video. Quare non gratias tantum ago maximas, sed et hoc beneficio invitatus audacius posthac, siqua eius generis dubia occurrent, ad te referam paratus pro tanta comitate vicem reddere, siquid sit, in quo possim.

Libri tui hucusque editi⁵ me indicante a multis hic leguntur non sine voluptate et utilitate. Quo magis te rogo atque hortor, ut, siquid habes otii,

3 Copie Rotterdam, Gem. Bibl., coll. Rem. Kerk, cat. v. hss. no. 674. Gedrukt Epist., p. 564; gedr. in Engelse vert. Cecil Roth, A Life of Menasseh ben Israel, Philadelphia 1934, p. 147; Jacob Meyer (volgens Roth, op. cit.), Hugo Grotius' knowledge of Hebrew in Historia Judaica A Journal of studies in Jewish history, especially in the legal and social history of the jews. Vol. XIV part. 2 October 1952, p. 140; id. (in Nederl. vert., gedateerd 1639 zonder nadere precisering) Hugo de Groot. Remonstrantie nopende de ordre op de Joden, Amsterdam 1949-5709, p. 63. Gecit. in Brandt-Cattenb., Leven II, p. 238; zie ook Ter Meulen-Diermanse, no. 816. Roth dateert de brief op 6 september 1639 en geeft van deze datering geen rekenschap. De Catalogus van handschriften op de Bibliotheek der Remonstrantsch-Gereformeerde Gemeente te Rotterdam vermeldt bij no. 674 op p. 62 ten aanzien van deze brief: ‘De brief aan Menasseh ben Israël bijv. in de Epistolae (p. 564) zonder dagteekening, is hier gedateerd: 12 Oct. 1639’. Er staat echter duidelijk: ‘Scribebam VIII octobris MDCXXXIX’.

4 Wellicht brief no. 3900 dd. 25 december 1638. Zie Vossius' brief van 25 september, no. 4310, p. 628 en n. 6 aldaar.

5 Voor een bibliografie van zijn werken zie men Menasseh Ben Israel. 1604-1657. Catalogus van de Tentoonstelling georganiseerd door het Genootschap voor de Joodse Wetenschap en het Joods Historisch Museum. 1957 Amsterdam 5717. Joods Historisch Museum Waaggebouw.

[p. 650]

id ad obscura legis enodanda convertas magnam ab omnibus eruditis initurus gratiam.

T. Cl. studiosissimus
H. Grotius.

Scribebam VIII octobris MDCXXXIX.