Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 10

[p. 521]

4252. 1639 augustus 13. Aan G. Müller¹.

Nobilissime et amplissime domine,

Priusquam literas Nobilitatis vestrae tum ad me tum ad conjugem meam datas 22 Iulii² accepi, jam Nobilitati vestrae scripseram ob mortem admirandi principis ducis Vinariensis³ videre me iter Nobilitatis vestrae incertum fore. Credo enim rebus in tantum mutatis nova deliberatione opus, an mitti, quis debeat et quibuscum mandatis. Regimen nunc in manu est quatuor virum, Erlachii⁴, Ohmii⁵, Rosae⁶, Ottonis Nassavii⁷. Ex ea pecunia, quae ducis fuerat, aliquantillum in milites erogatum est. Rex⁸ et majores pecunias misit et ipse ad loca propinqua proficiscitur omnia acturus, ut e suo maxime arbitratu res ibi administrentur⁹. At¹⁰ elector Palatinus¹¹ in Angliam profectus est, ut et auctoritate et pecuniis inde suffultus tanquam foederis Germanici principum princeps in exercitum vacantem accipiat imperium. Interim illud bene cecidit, quod ad Rosae adventum hostes ab Hohentwila abscessere, nisi forte altius hosti consilium est orbatos duce milites relinquere discordiis et offerre eis inducias ad Hassicum exemplum.

Gratiam Nobilitati vestrae ingentem habeo, quod res meas satis incommode positas curae sibi esse voluerit¹², atque etiamnum velit. Si exspectandus mihi sit Nobilitatis vestrae in has partes adventus, prolatabuntur mihi difficultates in diem valde incertum. Quare spero ventura e Suedia ad illustrissimum dominum Salvium¹³ mandata, ut ex eo, quod apud ipsius Excellentiam¹⁴ restat, mea damna sarciantur. Alioqui laudanda mihi esset Gallorum benignitas, qui me fasce magis magisque me premente levatum volunt. Non potest non grave esse excellentissimis et illustrissimis dominis¹⁵ regni rectoribus toties eadem de re interpellari et quidem ab homine tam potente quam est cardinalis¹⁶. Si ob eas aliasve causas iisdem regni rectoribus placeat me aut transferre alio aut pro insumtis laboribus indemnitatem mihi praestare et libertatem reddere, nihil conquerar.

1 Copie, Kopenhagen, Kong. Bibl., Ny Kgl. Saml. 2330, 4^o. Aan enige onnauwkeurigheden van ondergeschikt belang wordt stilzwijgend voorbijgegaan. Gedrukt Epist., p. 553. Georg Müller was Zweedse hofraad en secretaris.

2 Ontbreekt.

3 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

4 Johan Ludwig von Erlach.

5 Johann Bernhard von Oehm.

6 Rheinhold von Rosen.

7 Wilhelm Otto von Nassau; de copie heeft ‘Nascovii’.

8 Lodewijk XIII van Frankrijk.

9 In plaats van ‘et ipse ... administrentur’ heeft de copie te Kopenhagen samenvattend: ‘omniaque molitur, ut e suo arbitratu res ibi administrentur’.

10 Het ‘Ad’ van de copie te Kopenhagen is kennelijk een verschrijving.

11 Karl Ludwig van de Palts.

12 In plaats van ‘res ... voluerit’ heeft de copie te Kopenhagen: ‘res meas sibi curas esse voluerit’.

13 Johan Adler Salvius, Zweeds gezant residerend te Hamburg.

14 In plaats van ‘apud ... Excellentiam’ heeft de copie te Kopenhagen ‘isthic’.

15 Het woord ‘dominis’ ontbreekt in de uitgave der Epist.. Voor hun namen zie men no. 3930, p. 32 n. 9.

16 Richelieu.

[p. 522]

Caeterum cum cardinale nulla mihi privata¹ contentio est. Si excellentissimi domini regni rectores me circa cardinalem. Anglorum exemplum sequi aut non aequum aut minus utile censent², est ipsorum praescribere, meum parere. Mihi in hoc negotio nihil seritur, nihil metitur. Vera causa, cur hic faventibus oculis non adspiciar, haec est, quod vera nuntio, aut quae sunt aut quae perspici possunt. Quicunque post me idem facturus est, in easdem incurret offensas. Pro certo haberi debet Gallos ita Austriacam potentiam velle imminutam, ut tamen protestantium res in sua vicinia nolint increscere. Tum vero qui res belli regit Noyerius³ Romae est supra omnes Gallos addictus.

Domini Bannerii⁴ prosperis gaudeo. Sed concurrent in illum undique ex Germania, Hungaria, Austria hostiles copiae⁵. Nobilitas vestra ita me suis beneficiis devinctum tenet, ut nihil sit, quod non ipsius vicissim causa praestare et velim et debeam⁶.

Turca⁷ avidus imperio suo adjicere quicquid ipsi abest in Aegaeo mari, pacem cum Persa⁸ quam cum Venetis malle creditur. Ea res Italiae formidabilis Hispanum⁹ flectere poterit ad desiderandam pacem inter christianos.

Vale, vir nobilissime¹⁰.

Nobilitatis vestrae addictissimus
H. Grotius.

1 De copie te Kopenhagen heeft ‘privatim’.

2 De copie te Kopenhagen heeft ‘existimant’.

3 François Sublet de Noyers.

4 De Zweedse veldmaarschalk Johan Gustavsson Banér.

5 In plaats van ‘Vera causa ... copiae’ heeft de copie te Kopenhagen slechts: ‘sed multum metuo neque post me vera nunciaturus est, aut quae geruntur, aut quae prospici possunt in easdem incurrat offensas’.

6 De woorden ‘Nobilitas ... debeam’ volgen in de copie te Kopenhagen na ‘Turca ... Christianos’.

7 Murád (Amurath IV), sultan der Ottomanen.

8 Safī I (Sam Mirza).

9 Philips IV.

10 De woorden ‘Vale, vir nobilissime’ ontbreken in de copie te Kopenhagen.

Lutetiae, 13 Augusti 1639.