Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 9

3787. 1638 oktober 2. Aan N. van Reigersberch¹¹.

Mijn Heer,

In uE. quartieren sal haest comen Samson Iohnson¹² om predicker te sijn bij

11 Hs. Amsterdam, UB., coll. RK., R 9e. Eigenh. oorspr. Niet ondertek.

12 Zie over hem n. 10.

[p. 607]

de coninginne van Bohmen¹ daertoe gesonden bij den coninck² ende eertsbisschop³. UE. sal voordeel connen doen met sijne vrundschap te onderhouden, alsoo hij in alle wetenschappen seer geleert is, moderaet in de religie, ende als sulcx, alsoo ick hem in Duitschlant gekent hadde, bij mij gerecommandeert aen mijnheer den eertsbisschop ende daerdoor gecomen in fortuine. Hij heeft aen mij geschreven⁴ ende getoont, dat hij sich aen mij hout seer geobligeert.

Mijne gesontheit heb ick weder becomen, crijgh oock mettertijdt de sterckte.

De coninginne-moeder⁵ meene ick niet, dat in Vrancrijck comt, maer wel dat sij in Hollant blijvende onderhout van den coninck sal genieten. Den coning van Spaignië⁶ heeft haer het toegesegde pensioen doen betaelen tot September toe, daer sij in Augusto was vertrocken.

Ick meen d'heer Knuit⁷ hier de saecke van 't oorlogh voor het aenstaende jaer sal prepareren.

Sooveel ick can verstaen, werden de Schotten door des conincs van Engelant toegeven meer verhart dan vermurwet. Ick meen den coninck eenige van de grooten aen hem sal soecken te trecken.

't Is mij lief dat de saecken van de zee in Hollant beter gaen als voor dese. Groote reformatie is daer in dat stuck wel van node.

Ick heb gisteren gesien den coninck, coninginne⁸, dauphyn⁹ allegader wel te passe ende op het allerhoochste gerecommandeert de saecken van den hertogh van Wymar¹⁰ om met volck ende gelt geholpen te werden. Volck belooft den coning, maer, soo dat gaet onder den hertogh van Longueville¹¹, soo men hier te Parijs seit, sal ombrage geven ende scheuring van commandement.

Den hertogh van Wimar is seer geswackt door dooden, siecken, gequetsten ende verloop genoechsaem van alle het volck van den vicomte de Turaine¹². Echter beset hij de genomen steden, oock Keisersberg, Amerswegen, Kintzingen ende heeft door Rosa¹³ eenige ruiters van den vijant geslagen, oock eenen colonel Wertz¹⁴ genoemt gevangen doen brengen tot Benfeld.

Gotz¹⁵ is bij Eslingen; crijgt veel volcks, verwacht de comste van Breda¹⁶

Den hertog van Lottheringen¹⁷ sterckt hem mede ende heeft veel vivres tot

1 Elisabeth Stuart, koningin van Bohemen.

2 Karel I van Engeland.

3 William Laud.

4 De brief ontbreekt; Grotius' antwoord is van 30 september (no. 3781).

5 Maria de Medici.

6 Philips IV van Spanje.

7 Johan de Knuyt.

8 Lodewijk XIII en Anna van Oostenrijk.

9 Lodewijk XIV, geboren op 5 september 1638.

10 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

11 Henri d'Orleans, hertog van Longueville.

12 Henri de La Tour d'Auvergne, burggraaf van Turenne.

13 Rheinhold von Rosen.

14 Niet geïdentificeerd.

15 Johann, graaf van Götz.

16 Hans Rudolph, vrijheer van Bredaw.

17 Karel IV, hertog van Lotharingen.

[p. 608]

Tham vergadert met hoope om hem te vougen met Gotz ende Brisac te revictailleren.

D'heer Rotenhan¹, overste van sijne Fürst: Genade bij den vijant voor desen gevangen is daer gestorven.

Bij Costnitz vergadert den vijant oock volck: ende men tracht het geschil tusschen den hertogh van Beieren² ende de stadt Regenspurg te accommoderen.

Wij verstaen oock, dat de Wirtenbergsche gesanten³ van Prage met contentement sijn vertrocken.

Men soect door een gracht passerende het Bernsche gebiet den Lac de Geneve te doen raecken aen den Lac d'Iverdin tot vordering van de commercie. Eenige Nederlanders vorderen dit werck waervan de uitcomste onseecker werdt geoordeelt.

Den Spagnaerd belegert Pomara bij Casal. Den coning van Vrancrijck sent wat volcx in Italië.

Tot Parijs, den 2 oktober 1638.

Nopende mijnen tweede soon⁴, uE. geloove ten beste te helpen raiden, wanneer hij sal dienen ter woon te gaen te Amsterdam. Ick en wensch hem geen advancement, dat hem de practijcq soude connen beletten, waeruit hem het beste ende seeckerste proffijt staet te verwachten.

1 Georg Wilhelm, von Rotenhahn.

2 Maximiliaan I van Beieren.

3 Voor hun namen zie men no. 3783 p. 601 n. 8.

4 Pieter de Groot.

Adres: Mijn Heer Mijn Heer Reigersberg, raedt in den Hoogen Raide in Hollant In Den Hage.

In dorso schreef Van Reigersberch: broeder de Groot, den 2 Octob. 1638.