Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 8

[p. 571]

3257. 1637 september 19. Aan S. Bielke¹.

Excellentissime Domine,

Venit huc me gaudente D. Mullerus². Laboramus ambo ad rem communem et eam maxime, quae ducis Vinariensis³ egregia virtute nititur, promovendam.

Is et magnis et celeribus indiget auxiliis. Venit contra eum Isolanus⁴ cum cohortibus sive regimentis Croatarum undecim, earum, ut advenere, copiarum et earum, quas Waertius⁵ habebat, bonam partem in pugnam dux prolicuit simulato post capta Molbergam et Ettinhemum Kitsingae obsidio - nec eum fefellit consilii prudentia - urbis ad Brisaci aditum adeo opportunae, ut ab hoste deseri non posset. Itaque obvium is se tulit magno peditum, magno equitum numero, et duce metum ac receptum simulante pars ejus tracta in loca rivo impedita, converso duce et Gallorum duce Haillerio⁶ partim in aquas acta partim trucidata partim dispersa est. Quod supererat agmen tota nocte dux insecutus mane proximo reperit in valle, quae a castris hostilibus aberat non longe. Pugnavit in hos quoque per tres horas feliciter profugosque in castra pepulit.

In Italia quoque non minus prosperum sibi evenisse ad Astam praelium ajunt Galli caesaque jactant sex millia et Sabaudo⁷ forte nec volenti ingentes agunt gratias pro sociali opera.

In Languedocia omissa Leucata hostis introrsum penetravit captisque municipiis ignobilibus magna ibi frumenti, quod a Gallis alibi custodiri debuerat, potitus est copia.

Dux Lotharingus Carolus⁸ a Brisaco retro se tulit et in Lotharingia habet non mediocrem exercitum, quem Longavillano⁹ ad Bleteravium in Burgundico comitatu sedenti opponit.

Ad Dampvillerium Castilionaeus¹⁰ permunivit¹¹; nunc inchoabit flexuosos cavosque aditus; speratur et id oppidum et Capella fine autumni aut citius aliquantum ventura in potestatem.

Baro Degenfeldius¹² eis, quae ad Malbodium fines Gallicos tutantur, castris egressus hostium insidias excursorum, in quos incidit, indicio cognitas clausit indagine fecitque plus centum captivos partim selectos milites partim ductores ordinum.

Chevreusii uxor¹³ capi metuens ob eas causas, quarum rei aguntur multi ex

1 Gedrukt Epist., p. 362. Gedeelt. in vert. Brandt-Cattenb., Leven II, p. 125. Over Sten Bielke zie men no. 2945, p. 67 n. 7.

2 Georg Müller, secretaris van Axel Oxenstierna.

3 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

4 Ettore Giovanni Ludovico Isolani, bevelhebber van een contingent Kroaten in het leger van keizer Ferdinand III.

5 Johan van Werth, ruiteroverste in dienst van de keizer.

6 François de l'Hospital, sieur du Hallier.

7 Vittorio Amedeo, hertog van Savoye.

8 Karel IV, hertog van Lotharingen.

9 Henri d'Orléans, hertog van Longueville.

10 Gaspard de Coligny, graaf van Châtillon.

11 Het woord ‘castra’ is hier uitgevallen; vgl. no. 3258 aan Ludwig Camerarius.

12 Christoph Martin, vrijheer van Degenfeld.

13 Marie de Rohan, hertogin van Chevreuse; zij was in tweede echt gehuwd met Claude de Lorraine, hertog van Chevreuse.

[p. 572]

amicis uxoris regiae¹, in Angliam fuga evasit. Est in eadem Anglia nunc, ut arbitror, Reius² a Polonia legatus, ut regem³ de spretis Palatinae nuptiis excuset.

Turca⁴, ut audimus, cum Polonis pacem firmavit una lege, ut Cosaccos reprimerent. Ipse Cantamirii filium⁵, quod is Polonum occidisset quemdam⁶, mortis affecit supplicio; addunt quidam et interfectum in itinere ad praefecturam ipsum Cantamirium invisum Polonis. Tartaria Praecopiensis a novo Turcae cliente⁷ sine aemulo jam possidetur evoluto fortunis rege⁸, qui nuper centum millia et quinquaginta ductabat. Ragotskius⁹ tributum solvit; recepit munera a Turca insidias forte et ultionem occultantia.

De induciis Gallos inter et utramque Domum Austriacam per pontificis¹⁰ homines agi et Viennae et Madritii certum est, sed peractu difficile est id negotium. De Hanovia rumor hic est utinam falsus convenisse eam cum imperatore¹¹. Vale, vir excellentissime.

Excellentiae Vestrae omni cultu addictissimus
H. Grotius.

1 Anna van Oostenrijk, koningin van Frankrijk.

2 Andreas Rey

3 Karel I van Engeland.

4 Murád (Amurath IV), sultan der Ottomanen.

5 De naam van deze zoon van Kantemir-Mirza heb ik niet kunnen vaststellen.

6 Niet geïdentificeerd.

7 Behadir-Ghiraï.

8 Inayet-Ghiraï.

9 Georg Rákóczi, vorst van Zevenburgen.

10 Urbanus VIII; zie p. 568, n. 7.

11 Ferdinand III.

Lutetiae 9/19 Septembris 1637.

De pace Persam¹² inter et Turcam vacillant eorum, qui rem norunt judicia, quanquam legatus¹³ a Perside Aleppum, inde Constantinopolim cum muneribus venit.

12 Sefi (Sam Mirza), sjah van Perzië.

13 Makssoudkhan; zie p. 568 n. 5