Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 7

2877. 1636 december 12. Aan S. Bielke¹¹.

Illustrissime Domine,

Multis modis bearunt me literae, quas ab illustrissima dominatione tua 12/22 Octobris¹² scriptas jam triduum est, quod accepi, quippe et prosperam valetudinem illustrissimae dominationis tuae cum gaudio summo inde didici et res nostras ad Witstochium majores etiam fuisse quam fama vulgaverat tum cognoscere per se egregium tum praesertim tanto auctore. Quod vero praeterea¹³ illustrissima dominatio tua tanta me benevolentia complectitur gratamque habet, quam regno Suedico pro virili navo operam, in eo¹⁴ est, quod triumphem.

Corbiam tam munitum oppidum septimo quam oppugnari coeptum erat die - is fuit Novembris XIV ex novo Calendario - deditum ipsi, qui in deditionem

11 Copie Den Haag, ARA. Eerste afd. coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII no. 2, p. 104. Gedrukt Epist., p. 286. Betreffende Sten Bielke zie men no. 2658, p. 241 n. 9.

12 Ontbreekt.

13 Dit woord ontbreekt in de uitgave der Epist.

14 De woorden ‘in eo’ ontbreken in de Epist.

[p. 563]

accepere Galli mirantur, nec facile est causam suspicari, nisi quod eorum, qui praesidio praeerant fides pretio victa creditur. Galassius¹ adhuc ad Ararim se tenet, nec impedit quo minus eodem excurrat saepe ducis Bernhardi Vinariensis² eques etiam oppidulo uno alterove irrupto.

Ab internis motibus, qui e subito ab³ hac urbe discessu fratris regii⁴ Blesas, comitis Suessionensis⁵ Sedanum, metuebantur, quieta adhuc est Gallia et missis, qui utriusque animum demulceant, mansura quies speratur.

Novae in Hispaniam provectae ab America pecuniae fidem animosque Hispanis addent, praecipue ad tuendas insulas⁶, quas oppugnatum iverant Galli, et ad retinendam in Aquitanico littore Socovam.

Legationes Coloniam tarde procedunt. Qui extra bellum sunt, ut Veneti, Helvetii aliique non mittent, nisi eos, quorum praecipue res agitur in via esse intelligant. Nam mutatio injecta a Gallis addito ad legatos antehac nominatos Davausium⁷ Feuqueriumque⁸ cardinalis Riceliaci fratre cardinali⁹ et ipsi Lugdunensi archiepiscopo controversias parit et videntur qui Galliam regunt de industria tempus trahere. Venturusne huc sit dux Bernhardus, etiam qui ipsius res agunt dubitare video. Magno tenetur desiderio intra ipsam Germaniam ostendendi, quid armis valeat.

Rex romanorum¹⁰ quin factus jam sit, nemo dubitat; et haeret Ratisbonae Arundelius¹¹. Nec quicquam, nisi quod nos latet, hic agunt Angli.

Non indignum observatu est ad noscenda monachorum ingenia, cum Hispanis dedita fuit citra ullam necessitatem Corbia, impulsores praecipuos fuisse benedictinos tanta cum inverecundia, ut Gallis, ni id facerent, et¹² absolutionem negarent et sacramenta: idque publico regis edicto testatum¹³.

Comes Licestrius¹⁴ quasi brevi hinc discessurus loquitur: et de transactis rebus super Palatinatu cum caesare¹⁵ et Bavaro¹⁶ multum susurratur. Ea forte causa est, cur Angli Coloniam missuros se negent. Agunt multi restitui Palatinatum sine bonis ecclesiasticis, de electoratu spem tantum dari.

1 Matthias, graaf Gallas, generaal-majoor in dienst van keizer Ferdinand II.

2 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

3 De uitgave der Epist. heeft ‘ex’.

4 Gaston Jean-Baptiste de France, hertog van Orléans.

5 Louis de Bourbon, graaf van Soissons.

6 Ste. Marguerite en St. Honorat.

7 Claude de Mesmes, graaf van Avaux.

8 Manasse de Pas, markies van Feuquières.

9 Alphonse Louis du Plessis de Richelieu, kardinaal-aartsbisschop van Lyon, oudste broer van de eerste minister. De copie te Den Haag heeft - m.i. ten onrechte - achter ‘Lugdunensi’ het woord ‘que’.

10 Op 30 december 1636 werd Ferdinand, zoon van Ferdinand II, tot Rooms koning gekroond.

11 Thomas Howard, graaf van Arundel; zie V, p. 318 n. 12.

12 Dit woord ontbreekt in de uitgave der Epist.

13 Déclaration ... tant contre les bourgeois et habitans de la ville de Corbie, qu' aucuns des religieux de l'abbaye de l'Ordre Sainct-Benoist de la dite ville. Vérifiée en Parlement, le 27 novembre 1636. Paris, A. Estiéne, P. Mettayer, C. Prévost et P. Rocolet, 1636.

14 De extra-ordinarius gezant van Engeland in Parijs, Robert Sidney, graaf van Leicester.

15 Keizer Ferdinand II.

16 Maximiliaan I, keurvorst van Beieren.

[p. 564]

Novae Germanorum copiae Alpes transcendunt: et Hermestenium cum periculo est. Rhaetos, a Gallis dum pontifici¹ praeter aequum student habitos durius, Austriaci ad suas partes student pertrahere ostentata conditione meliori quam a Gallis sperent, nec quicquam sibi stipulatum volentes praeter liberum transitum divisis multum manibus, qualem nunc Helvetii concedunt.

Omnia, Illustrissime Domine, Tuae Dominationi Illustrissimae prosperrima exopto.

Illustrissimae Dominationi Tuae omni cultu advinctissimus²
H. Grotius.

1 Urbanus VIII.

2 De uitgave der Epist. heeft ‘addictissimus’.

Lutetiae, II/XII Decembris anni MDCXXXVI.