Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 7
(1969)–Hugo de Groot2811. 1636 oktober 23. Aan A. Oxenstierna6.Excellentissime Domine, Abiit tandem Zavaskius7 multum a suis sordium accusatus, comitatu tenui, mensa plebeia. Etiam quod a cardinali Hispano8 munus acceperat, vendidisse in Anglia dicebatur. Ratisbona Arundelium9 adhuc retinet. Silentio tegitur oratio longa Caesaris10 ad principes; exspectatur ibi Brandenburgicus elector11 et Coloniensis12. | |
Hic inter Gallos Anglosque foederis spes est aliqua, sed nondum confectum est negotium. Si cum Batavis Angli de mari controversiam ad aequas pactiones deducere poterunt, magna res acta erit. Cardinalis1 duos suspectos sibi ab exercitibus amovit, quorum frater regius2 nunc hic est Blesas porro iturus, Suessionensis3 in Campaniam amandari creditur. Regem4 sub finem mensis hujus aut hic aut hinc non longe futurum credimus. Nuper Ransovius5 prima nocte Isolani6 castra invenit praedaeque multum abduxit; primo demum mane supervenit Valetta cardinalis7 et gloriam victoriae sibi vindicat. Sub idem tempus Piccolominii8 castra damno affecit dux Bernhardus9. Corbiam Galli claudunt circumducto aggere nullius rei, quod sciamus, egentem, nisi quod molae lapidesque molares deesse dicuntur, quorum defectus aliis commentis suppleri potest. Conspectus amissi oppidi et malorum, quae inde nasci possunt, reputatio sopita aliquamdiu, ut scripseram10, odia in Sancurium11, Davausii12 affinem, resuscitat. Est is in Anglia postulantque eum sibi dedi legati Gallici13; responsum accepere moratorium. Nempe ut illi tempus abeundi detur. Veneti Pesarum14, virum egregium, mittunt ad pacificationis negotium Coloniam. Eodem se per Augustam Guenettius15 contulit. Sed credibile est nihil actum iri, priusquam res transactae sint Ratisbonae. Praeter illa sex aut septem e Silesia millia, Bavaricae cohortes aliquot pontem Brisaci transiere cum machinis XXIV, centum carris farinae. Dicuntur eodem modiorum frumenti undecim millia e Wirtembergensi agro portata et ex eodem agro Sueviaque novas eo copias ducere Glenius16. Iam certe ita viribus suis confidit Gallasius17, ut non Bellegardam tantum et Auxonnam intercludat aditu, sed et Ludam machinis verberet; unde Montispellicardi periculum imminet, hoc majus futurum, quod comes Susae18, notae industriae atque animi vir, mortalitatem explevit. Pars quaedam imperatoris19 copiarum ad Tigurim se ostendit, metusque est, | |
ne ex ea parte, et simul a lacu Comensi, propter quem Germanus miles se tenet, irrumpatur Rhaetia fessa insuper discordiis. Duces Rhaeti omnes ob non soluta per undecim menses stipendia a Gallis debita militiam deseruere, tribus demtis. Conventus novus Curiae habetur, quo ipse se, quanquam et animo et corpore aeger, transfert Rohanius1 iratos, se potest, verbis placaturus. Quis sit Vallis Telinae status exhaustae peste et agrestium ob militares injurias fuga, Marinus2 dicet. Loca, quae Hispani in territorio Placentino cepere, haec praecipua nominantur: Comporanata, Florentiola, Burgum, Sanctidominicum, Curtis major, Buscittum, Montcella, Pleudola, Salinae ad Saxum. Aqua praeterea amnis ab oppido Placentiae abducta, et oppidanorum aversi animi ducem ipsum intra arcem conclusum trepidumque tenent. Iam et Albam et Niceam Montiferratensis ditionis oppida, suae potestatis fecere Silva3 et Ferrandinus4, et Astae minantur. Classis Gallica in ora est Provinciali, Hispanica Genuae, in id se parans, ut insulis Margaritae et Honorati commeatus, qui ibi desiderantur, adferat. Alia classis ad Caretam contrahitur. Landgravius5 quid agat, incerti sumus. Credi volunt Galli auctum illum Gallicis cohortibus ire, ut Dortmundo Ermensteinoque subveniat. Hanoviae praesidiarii Offenbachum invasisse dicuntur ad eripiendum hunc illis locum movente se Darmstadiensi6. Interim nec pactionum cum oppido tentamenta conquiescere. Multum dubito, verumne sit Turcas Neuheuselae insidiatos; deinde viginti eorum millia missa ad expellendum Transilvaniae Ragoskium7, desertum ab imperatore metuente, ne novum in se bellum concitet. Anglos intelligo, priusquam bellum in Austriacos sumant, magno id indicare Batavis nempe volentes Flissingam sibi tradi, ut e propinqua sede arma moveant, deinde veterem Britannum militem sibi concedi accepto ejus in locum novo. Haec meis popularibus persuaderi posse vix arbitror. Tum vero metuo, ne rejectae res a Ratisbonensi conventu in Norembergensem anni venturi Anglos tot annos trahi solitos trahant amplius. Ne id quidem crediderim, quod fertur, cudi Ratisbonae proscriptionem, quam bannum vocant, in landgravium Casselensem et ducem Bernhardum. De Gozio8 rumores sunt varii, alii ad Visurgim, alii longius iisse. Sed haec ex propioribus partibus cognoscentur certius. Nihil aliud nunc quidem habeo, Excellentissime Domine, nisi ut reginae9, regno, Tuae Sublimitati precer optima. Tuae Sublimitatis cultor devotissimus
| |
Lutetiae, 13/23 Octobris 1636. | |
Adres: Axelio Oxenstiernae, Sacrae Reg. Maj. Regnorumque Sueciae Senatori et Cancellario. |
|