Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 7

2811. 1636 oktober 23. Aan A. Oxenstierna⁶.

Excellentissime Domine,

Abiit tandem Zavaskius⁷ multum a suis sordium accusatus, comitatu tenui, mensa plebeia. Etiam quod a cardinali Hispano⁸ munus acceperat, vendidisse in Anglia dicebatur.

Ratisbona Arundelium⁹ adhuc retinet. Silentio tegitur oratio longa Caesaris¹⁰ ad principes; exspectatur ibi Brandenburgicus elector¹¹ et Coloniensis¹².

6 Gedrukt Epist., p. 273; Oxenst. Skrifter 2. afd. II, p. 256.

7 De Poolse gezant Johan Zawadski.

8 Don Fernando; zie IV, p. 412 n. 11.

9 Thomas Howard, graaf van Arundel; zie V, p. 318 n. 12.

10 Ferdinand II. Zie voor de oratie: Muller, Nederlandsche Pamfletten, no. 2557. Propositie. Ghedaen by de Keyserl. Maj. in de Vergad. der Rijcx-Vorsten tot Regensburgh (in d. 15 Sept.). Getransl. uyt het Hooghduyts ... s' Gravenhage. Lud. Breeckevelt ... 1636.

11 Georg Wilhelm, keurvorst van Brandenburg.

12 Ferdinand van Beieren, aartsbisschop en keurvorst van Keulen.

[p. 459]

Hic inter Gallos Anglosque foederis spes est aliqua, sed nondum confectum est negotium. Si cum Batavis Angli de mari controversiam ad aequas pactiones deducere poterunt, magna res acta erit.

Cardinalis¹ duos suspectos sibi ab exercitibus amovit, quorum frater regius² nunc hic est Blesas porro iturus, Suessionensis³ in Campaniam amandari creditur. Regem⁴ sub finem mensis hujus aut hic aut hinc non longe futurum credimus.

Nuper Ransovius⁵ prima nocte Isolani⁶ castra invenit praedaeque multum abduxit; primo demum mane supervenit Valetta cardinalis⁷ et gloriam victoriae sibi vindicat. Sub idem tempus Piccolominii⁸ castra damno affecit dux Bernhardus⁹.

Corbiam Galli claudunt circumducto aggere nullius rei, quod sciamus, egentem, nisi quod molae lapidesque molares deesse dicuntur, quorum defectus aliis commentis suppleri potest. Conspectus amissi oppidi et malorum, quae inde nasci possunt, reputatio sopita aliquamdiu, ut scripseram¹⁰, odia in Sancurium¹¹, Davausii¹² affinem, resuscitat. Est is in Anglia postulantque eum sibi dedi legati Gallici¹³; responsum accepere moratorium. Nempe ut illi tempus abeundi detur.

Veneti Pesarum¹⁴, virum egregium, mittunt ad pacificationis negotium Coloniam. Eodem se per Augustam Guenettius¹⁵ contulit. Sed credibile est nihil actum iri, priusquam res transactae sint Ratisbonae.

Praeter illa sex aut septem e Silesia millia, Bavaricae cohortes aliquot pontem Brisaci transiere cum machinis XXIV, centum carris farinae. Dicuntur eodem modiorum frumenti undecim millia e Wirtembergensi agro portata et ex eodem agro Sueviaque novas eo copias ducere Glenius¹⁶. Iam certe ita viribus suis confidit Gallasius¹⁷, ut non Bellegardam tantum et Auxonnam intercludat aditu, sed et Ludam machinis verberet; unde Montispellicardi periculum imminet, hoc majus futurum, quod comes Susae¹⁸, notae industriae atque animi vir, mortalitatem explevit.

Pars quaedam imperatoris¹⁹ copiarum ad Tigurim se ostendit, metusque est,

1 De Richelieu.

2 Gaston Jean-Baptiste de France, hertog van Orléans.

3 Louis de Bourbon, graaf van Soissons.

4 Lodewijk XIII van Frankrijk.

5 Josias, graaf van Rantzau; zie VI no. 2343, p. 327 n. 13.

6 Ettore Giovanni Ludovico Isolani, generaal der Kroatische ruiterij in dienst van Ferdinand II.

7 Louis de Nogaret d'Epernon de La Valette.

8 Ottavio d'Arragona, prins van Piccolomini, hertog van Amalfi.

9 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

10 Niet in een der laatst voorafgegane brieven aan Oxenstierna.

11 Maximilien de Belleforière, seigneur de Soyecourt; zie no. 2715, p. 330 n. 6.

12 Claude de Mesmes, graaf van Avaux; zijn zuster Judith de Mesmes was met De Soyecourt gehuwd.

13 Jacques d'Angennes, markies van Poigny, ordinarius Frans ambassadeur in Engeland, en zijn extra-ordinarius collega Henri de St. Nectaire, hertog van La Ferté-Nabert.

14 Zuane Pesaro; zie no. 2810, p. 458 n. 3.

15 Martio, kardinaal Ginetti, door Urbanus VIII ter vredesconferentie afgevaardigd.

16 Gottfried Huyn, graaf van Geleen, wachtmeester-generaal in keizerlijke dienst.

17 Matthias, graaf Gallas, generaal-majoor in dienst van Ferdinand II.

18 Louis de Champagne, graaf van La Suse.

19 Ferdinand II.

[p. 460]

ne ex ea parte, et simul a lacu Comensi, propter quem Germanus miles se tenet, irrumpatur Rhaetia fessa insuper discordiis.

Duces Rhaeti omnes ob non soluta per undecim menses stipendia a Gallis debita militiam deseruere, tribus demtis. Conventus novus Curiae habetur, quo ipse se, quanquam et animo et corpore aeger, transfert Rohanius¹ iratos, se potest, verbis placaturus.

Quis sit Vallis Telinae status exhaustae peste et agrestium ob militares injurias fuga, Marinus² dicet. Loca, quae Hispani in territorio Placentino cepere, haec praecipua nominantur: Comporanata, Florentiola, Burgum, Sanctidominicum, Curtis major, Buscittum, Montcella, Pleudola, Salinae ad Saxum. Aqua praeterea amnis ab oppido Placentiae abducta, et oppidanorum aversi animi ducem ipsum intra arcem conclusum trepidumque tenent. Iam et Albam et Niceam Montiferratensis ditionis oppida, suae potestatis fecere Silva³ et Ferrandinus⁴, et Astae minantur.

Classis Gallica in ora est Provinciali, Hispanica Genuae, in id se parans, ut insulis Margaritae et Honorati commeatus, qui ibi desiderantur, adferat. Alia classis ad Caretam contrahitur.

Landgravius⁵ quid agat, incerti sumus. Credi volunt Galli auctum illum Gallicis cohortibus ire, ut Dortmundo Ermensteinoque subveniat. Hanoviae praesidiarii Offenbachum invasisse dicuntur ad eripiendum hunc illis locum movente se Darmstadiensi⁶. Interim nec pactionum cum oppido tentamenta conquiescere.

Multum dubito, verumne sit Turcas Neuheuselae insidiatos; deinde viginti eorum millia missa ad expellendum Transilvaniae Ragoskium⁷, desertum ab imperatore metuente, ne novum in se bellum concitet.

Anglos intelligo, priusquam bellum in Austriacos sumant, magno id indicare Batavis nempe volentes Flissingam sibi tradi, ut e propinqua sede arma moveant, deinde veterem Britannum militem sibi concedi accepto ejus in locum novo. Haec meis popularibus persuaderi posse vix arbitror. Tum vero metuo, ne rejectae res a Ratisbonensi conventu in Norembergensem anni venturi Anglos tot annos trahi solitos trahant amplius. Ne id quidem crediderim, quod fertur, cudi Ratisbonae proscriptionem, quam bannum vocant, in landgravium Casselensem et ducem Bernhardum. De Gozio⁸ rumores sunt varii, alii ad Visurgim, alii longius iisse.

Sed haec ex propioribus partibus cognoscentur certius.

Nihil aliud nunc quidem habeo, Excellentissime Domine, nisi ut reginae⁹, regno, Tuae Sublimitati precer optima.

Tuae Sublimitatis cultor devotissimus
H. Grotius¹⁰.

1 Henri, hertog van Rohan, luitenant-generaal van de Franse troepen in Graubünden en de Veltlin.

2 Over Charles Marin(i) zie V, p. 436 n. 4.

3 Filipa da Silva; zie no. 2744, p. 372 n. 11.

4 Don García de Toledo y Osorio, markies van Villafranca, hertog van Fernandina.

5 Wilhelm V, landgraaf van Hessen-Kassel.

6 Georg II, landgraaf van Hessen-Darmstadt.

7 Georg Rákóczi.

8 Johann, graaf van Götz, generaal-majoor in keizerlijke dienst.

9 Christina van Zweden.

10 Naam en onderschrift ontbreken in de uitgave der Epist.

[p. 461]

Lutetiae, 13/23 Octobris 1636.

Adres: Axelio Oxenstiernae, Sacrae Reg. Maj. Regnorumque Sueciae Senatori et Cancellario.