Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 7

2720. 1636 augustus 22. Aan L. Grubbe⁶.

Nobilissime Domine,

Rediisse te Hamburgum et ad literarum commercium gaudeo. Doleo de Magdeburgo, nec mihi tantum, sed omni huic aulae. Solantur nos quae de Bannerii⁷ egregio exercitu deque Wrangelii⁸ copiis supplemento auctis et de Stargardio fortiter defenso nuntias; speramusque audituros nos propediem his meliora, quae non tantum res firment nostras, sed et Gallorum animos confirment satis gravibus adversis concussos.

Nam ex quo ad te scripsi postremum⁹, felix illa Gallorum trans Ticinum in Hispanos pugna XXII Iunii novi Calend. nihil magni peperit, quamvis jam Mediolani multum trepidaretur. Sabaudus¹⁰ semper ad pacem Hispanicam respiciens moram injecit¹¹, donec a Neapoli nova auxilia Mediolanensibus ad V^m adventa-

6 Copie Den Haag, ARA. Eerste afd. coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII no. 2, p. 56. Gedrukt Epist., p. 258. Over Lars Grubbe zie V, p. 432 n. 12.

7 De Zweedse maarschalk Johan Gustavsson Banér.

8 Herman Wrangel, Zweeds veldmaarschalk en vice-generaal-gouverneur van Pruisen.

9 Het laatstbekende schrijven van Grotius aan Grubbe van vóór 22 augustus is no. 2656 dd. 4 juli.

10 Vittorio Amedeo, hertog van Savoye.

11 De copie te Den Haag heeft - abusievelijk - ‘iniicet’.

[p. 335]

rent. Tum desperato progressu in Hyberna reditum est, simul adempta spes Rohanio¹ copias suas ex Valle Telina in agrum ducendi Mediolanensem conjungendique se sociis, quem praeterea seditio militum ob dilata stipendia et morbi pestiferi per exercitum grassantes, praeterea non satis secunda Rhaetorum studia ob ea, quae de libertate Valletelinatium et prohibenda ibi protestantium religione regi² placuerant, mirum in modum afflictabant.

Tabernas Alsaticas diutius quam oppidum illud putabatur duraturum obsessum a Valetta cardinali³ et duce Bernhardo⁴ XIV Iulii novi Cal. deditum est post multa damna interque ea mortem comitis Hanovii Iacobi⁵ et tribuni Hebrunnii⁶. Interea temporis Befurtum a comite Susae⁷, Oberenhemum a Benfeldensibus nostris captum solatii aliquid attulere.

Dola in Burgundiae Comitatu ab initio Iunii a principe Condaeo⁸ obsessa magno praesidio pertinaciter se tutata est etiam in obsidentium opera multis eruptionibus felix; nunc dies sunt quatuor, quod ab eo obsidio discessum est, quia et Gallassius⁹ per Brisacum et parte alia Carolus dux Lotharingiae¹⁰ magnis cum copiis adventabant et majus periculum urgebat ex Picardiae limite.

Iulii quippe initio ingens exercitus Hispanorum ad XVI^m equitum, peditum non pauciora in illam partem incubuit paucosque intra dies captis Capella et Castelleto, quia pulvis bellicus deerat et militum multi aut pugnam detrectabant aut transfugiebant etiam stipendii inopia, IV Augusti nov. Calend. ad Brajam transiere Samaram amnem invalidiore comite Suessionensi¹¹ quam ut obsisteret, ut qui VIII^m secum non haberet et qui circum habitabant nobiles, agrestes, oppidani, partim ferarum servandarum causa, partim metu, ne odio tributorum res novas molirentur, exuti essent armis. Itaque nunc quae inter Samaram et Esiam sita sunt incendiis et rapinis vastant parte interim suorum relicta ad Corbiae obsidium, quod nunc peregerunt.

Lutetiae magna se initio ostendit alacritas civitatis, parlamenti, sodalitatum ac collegiorum omnium ad militem et pecuniam conferendam, sed postea augescente sermonum licentia adversus rerum potentes rex in parlamento agi de regni negotiis vetuit. Qui regias pecunias tractant¹², cum et ejus pecuniae, quam civitas haec sponte confert, ut militi inde aera solvat, partem ad se trahere voluissent, frustra fuere. Rex praeterea ex singulis centuriis, quas civitas conscribebat, tricenos secum ire voluit interdixitque, ne quis opifex plus uno ministro uteretur, ut ea ratione minueretur prompta ad seditiones multitudo, cogereturque ingens turba

1 Henri, hertog van Rohan, luitenant-generaal van het Franse leger in Graubünden en de Veltlin.

2 Lodewijk XIII van Frankrijk.

3 Louis de Nogaret d'Epernon de La Valette.

4 Bernhard, hertog van Saksen-Weimar.

5 Jakob, graaf van Hanau-Münzenberg.

6 John Hepburn; zie over hem no. 2620, p. 185 n. 1.

7 Louis de Champagne, graaf van La Suse; zie over hem no. 2623, p. 192 n. 2. Op 19 juni had hij de stad Belfort in overgave aangenomen.

8 Henri de Bourbon, prins van Condé.

9 Matthias, graaf Gallas, generaal-majoor in dienst van Ferdinand II.

10 Karel IV, hertog van Lotharingen.

11 Louis de Bourbon, graaf van Soissons.

12 Claude de Bullion en Claude le Bouthillier.

[p. 336]

militiam capessere; sed multos videmus in alia oppida diffluere, ab aliis militiam deseri, transfugere etiam non paucos.

Classis Gallica LX ferme navium, quae Hispania circuita cum regis longis navibus XVI minoribus aliis ad Massiliam se junxit, terrore magno concutit omnem oram hostilem praecipue Neapoleos regnum, ubi dilectus acerbitate seditio orta non longe abest a civili bello.

Comes Suessionensis, quod nunc intelligimus, Esiam transiit tuendo Bellovaco. Rex Cantiliaci est, ubi ad eum venturus hodie cum copiis frater¹.

Deus, Nobilissime Domine, Tibi rebusque tuis propitius adsit.

Lutetiae, XII/XXII Augusti MDCXXXVI.

Literas recte curare ad me poterit Verportius² mercator ad Blonnium³, qui Amstelodami res curat Suedicas.

1 Gaston Jean-Baptiste de France, hertog van Orléans.

2 Jacob Adriaensz. Verpoorten, Nederlands koopman te Hamburg.

3 Michiel le Blon; zie over hem V, p. 413 n. 8.