Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 7

2576. 1636 mei 1. Aan J.A. Salvius².

2577. 1636 mei 1. Aan J. Skytte³.

Illustris Domine,

Magna cum voluptate cognovi neque apud te neque apud generosissimos filios tuos⁴, paternam etiam ingenio ferentes imaginem, periisse mei memoriam, de quo nisi gaudeam, indignus sim eo honore, quem maxime expeto. Dignitas egregia et tot in me benefacta a regno Suediae collata omnibus Suediae proceribus in universum me obligant, sed tua tuorumque in me merita ut vetustatis privilegium habent, ita propiore quodam me nexu tenent: quod rogo a me dici credas non Gallica comitate, sed Batava fide.

Nos hic Gallia utimur ut possumus, non ut volumus. Parum ejus res procedunt ad Padum in Alpibus, ad Rhenum, ad Belgicum limitem.

Causa praeter illam communem, quod in tot loca distractae vires plus moveant quam promoveant, haec propria est, quod aerarii rationes incuriose tractantur militesque, si regis⁵ impendia spectes, putes epoturos flumina, ubi reipsa numerantur, mireris raritatem.

Interim non inutilis nobis est gens adeo strepera et tumultuosa: nam et Hispano⁶ et imperatori⁷ tam late circumlatus terror plurimas erogationes injungit, quibus non leve accedit additamentum ex Gallicae classis paratu in mari utroque. Unde sequitur, ut Sicilia, Campania, Calabria, Hispania denique illa nominibus distincta tutelae nec minus sumtuosae indigeat, quam si ad finem hosticum esset sita.

Pax quin hic desideretur, dubitandum non est, cum videamus a nobilitate ad dilectum responderi plebem adversus nova onera seditionibus insurgere. Sed reddere Lotharingiam et in Sabaudia Pignerolum indignum hac regni opulentia rebusque non improsperis, probare fratris regii⁸ matrimonium indecorum, regis matri⁹ in regnum reditum permittere etiam rerum potentibus intutum. Et tamen

2 Copie Den Haag, ARA. Eerste afd. coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII no. 2, p. 14. De brief is blijkens een marginale aantekening op de copie gelijkluidend aan no. 2572 aan L. Camerarius. Men zie aldaar, p. 119. Johan Adler Salvius was Zweeds agent voor Saksen en Westfalen en resideerde te Hamburg.

3 Copie Den Haag, ARA. Eerste afd. coll. Hugo de Gr. Aanw. 1911 XXIII no. 2, p. 13. Gedrukt Epist., p. 230; gedeelt. vert. Brandt-Cattenb., Leven II, p. 64 v., gedeelt. in vert. in Michel Le Vassor, Hist. du Règne de Louis XIII, tome VIII, p. 191. Voor geadresseerde, Johan Skytte, zie V, p. 242 n. 2.

4 Johan, Bengt en Jacob; zie V, p. 242 n. 2.

5 Lodewijk XIII van Frankrijk.

6 Philips IV.

7 Ferdinand II.

8 Gaston Jean-Baptiste de France, hertog van Orléans. Hij was in januari 1632 in het geheim gehuwd met Margareta van Lotharingen, welk huwelijk men op formele gronden trachtte ongeldig te doen verklaren; zie Merc. Franç. XX, p. 849 vv., p. 989 vv.

9 Maria de Medici; zij verbleef in Brussel.

[p. 127]

haec sunt, quae postulantur, haec sunt, quae pontifex¹ pacis lectus arbiter aequa judicat.

Ad haec si addamus de Palatinatu controversiam, quanta difficultas! ni redditur Anglus² irritatur contumelia. Si redditur, perit Bavaro³ et militiae et affinitatis pretium. Electorum augeri numerum, minuere est eorum, qui nunc electores sunt⁴, dignitatem. Vicibus partiri et novum et neutri parti solida inde gratia.

His tot rebus pacem morantibus frui licuisset, si protestantibus stetisset concordia, quam utinam restituat Deus et illa omnia involuta adeo ad bonum christiani orbis explicet: idemque te cum generosissima familia, Illustris Domine, incolumem florentemque bono publico servet.

Illustrissimae Dominationi Tuae obsequio omni addictissimus
H. Grotius.

1 Urbanus VIII.

2 Karel I.

3 Maximiliaan I, keurvorst van Beieren.

4 Zie VI, p. 381 n. 13.

Lutetiae, Cal. Maii novi Kal. anni MDCXXXVI.