Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 5

2009. [1635 maart 14.] Van N. van Reigersberch².

Mon frère,

Ick schrijve alleenelijck om geen interruptie te maecken.
Dat uEd. met sestyen coetsen den 2 deser binnen Paris is gehaelt ende vandaer naar Chantilly bij den conynck gaet, seggen ons de brieven van den 4 Martij over Rouaen, welcken wech desen oock neempt ende uEd. onder het couverte van Mon^s. Billant³ oock sal konnen gebruycken, soo wel als door den ordinaris.

Zosimus⁴ meent bij Cimon⁵ niet lange te blijven. Aristoteles⁶, Themistocles⁷ ens. sullen soo haest niet gereet connen sijn, dat hij daerop mach wachten, de huit van den beer⁸ is al gedeelt; staet⁹ te verdragen waer de legers van¹⁰ Vindex¹¹ ende Cimon sullen commen. Cimon spreeckt van Alexander¹² te doen besoucken, doch is noch niet geresolveert; Vindex sage dat garen. Men vreest de Lely¹³ met Virginius¹⁴ eens soude worden.

Van Aelianus¹⁵ vertreck van Aristoteles heb ick noch niet gehoort; sijn wedervaren begint ruchtbaer te werden, met verwonderynge van die het hooren, tot cleyne eere van Aelius¹⁶. Sal bij de eerste gelegentheyt met Gracchus¹⁷ daervan spreecken, alleen tot een preuve, hoe het tusschen Philemon¹⁸ ende Terentius¹⁹

2 Hs. Amsterdam, U.B., coll. RK., M 3 i. Eigenh. oorspr. Beantw. d. no. 2042. Gedrukt Rogge, Br. N. v. Reigersb., p. 150.

3 Over Jason Bijlandt zie III, p. 11 n. 3.

4 Hercule de Charnacé, Frans gezant in Den Haag; deze en volgende schuilnamen met de betekenis door Grotius erboven geschreven.

5 Codenaam voor Staten-Generaal.

6 Codenaam voor Holland.

7 Codenaam voor Gelderland.

8 De woorden ‘de huit van den beer’ staan in de tekst in code: 189. 57.63.89.77. 115. 323. 50.104.66. met de ontcijfering door Grotius erboven geschreven.

9 Het woord ‘staet’ staat in de tekst in code: 103.99(i.p.v. 98!).38.

10 De woorden ‘de legers van’ staan in de tekst in code: 199. 60.74.56.72.4.67. 288.

11 Codenaam voor Frankrijk.

12 Codenaam voor Engeland.

13 Codenaam voor Engeland.

14 Codenaam voor Spanje.

15 Schuilnaam voor Petter Spiring Silvercrona.

16 Schuilnaam voor De Richelieu.

17 Schuilnaam voor Frederik Hendrik.

18 Codenaam voor Zweden.

19 Codenaam voor Frankrijk.

[p. 362]

staet, opdat Iustinus¹ in cas van accommodement te meer reputatie inlegge, waertoe de constitutie van tijt hem seer favorabel schijnt te willen wesen. Want Vindex ende Cimon tevergeeffs veel voornemen, soo het met de Rose² niet wel en gaet, hetwelck door Latou³ ende Aertbesie⁴ tewege moet werden gebracht.

Bij ons is iegenwoordych een Sweetse ambassadeur, eergisteren gearriveert, die naer Engelant gaet; sijn naem is Skit⁵. Het Spaens schip, over eenygen tijt wt Westindiën commende bij eenyge avanturiers van Vlissynge verovert ende daerwt sij hondert duysent guldens in silver hadden geladen, is op de custen van Engelant gestooten, waerdoor het resterende goet in ander schepen sijnde geladen, sijn deselve door storm in Vallmyden in moeten lopen; waervan den ambassadeur van Spaenge⁶ kennisse gecregen hebbende heeft sooveel tewege gebracht, dat die schepen ende het goet sijn gearresteert, ende wert devoir gedaen om hetselve goet ontslagen te crijgen. Wensche uEd. advys te weten, wat naer ius gentium ende de prattijcke van Europa is gefundeert.

Naer ick Aelianus heb hooren spreecken, sal tusschen Sophi⁷ en Claudius⁸ niet te doen sijn, ingevalle het met praeiuditie van Otho⁹ moet geschieden, ende hoe kan dat anders werden gevonden?

Mustafa Bassa¹⁰ hoort men niet dat hem beweecht. De brieven van Brussel seggen, men daer meer is onstelt over het verlies van Paraiba¹¹ als al hetgene tusschen Vranckenrijck ende dese landen wert gehandelt.

Wt Dunckercken sijn twaelff schepen naer westen gelopen; die van Westindiën oordeelen, het wel naer Brasil soude sijn. Tijdynge wt Duitslant seggen, den heer rijxcancelier¹² all sijn troupes bijeen heeft ende selven daerbij is hem retirerende naer de Oostzee; waerop dat leyt, valle verscheyden discoursen. Sal apparent de Fransen ende Duytsen nader op het rijck Sweden doen letten. Den ambassadeur, naer mij, soo ick dus verde geschreven hadde, is geseyt, heeft hier vertoont de redenen, die Sweden heeft om Sigismundi¹³ prolem niet te erkennen maeckende genouchsaem paralela tusschen de oorsaecke, waerom Sigismundus bij haer ende Philippus de tweede bij ons is verlaeten; versouckt men de Polen geen toevoer van ammunitie van oorloge ofte wapenen soude willen doen.

1 Schuilnaam voor Grotius.

2 Codenaam voor Duitsland.

3 Codenaam voor Frankrijk.

4 Codenaam voor Zweden.

5 Johan Skytte; zie over hem no. 1923, p. 242 n. 2. Reigersberch heeft er ‘Skut’ boven geschreven zonder ‘Skit’ door te halen.

6 Waarschijnlijk Juan de Necolade (Nicolaldi), agent van Spanje in Engeland. Een ordinarius gezant was er toen nl. niet; don Francisco de Erasco, graaf van Humanes, benoemd in 1634, overleed in oktober 1635 vóór zijn vertrek naar Engeland.

7 Codenaam voor Zweden.

8 Codenaam voor Polen.

9 Codenaam voor Pruisen.

10 Codenaam voor de Spaanse Nederlanden.

11 Zie Aitzema, Saken van Staet en Oorlogh II, p. 273.

12 De Zweedse rijkskanselier Axel Oxenstierna.

13 Van Sigismund III, koning van Polen (1587-1632; geb. 1566); zijn zonen waren Wladislas IV (VII) (1595-1648 aant.), die in 1632 zijn vader opvolgde, en Johann II Kasimir (1609-1672), die in 1648 zijn oudste broer opvolgde.

[p. 363]

Recommandere mij aen mijn suster (en)de vrienden; soo doet oock den heer van der Myle¹, die soo datelijck van mij gaet.

Desen 14 Martij 1635.

UEd. dienstwillygen broeder
N. v. Reigersberch.

1 Cornelis van der Myle.

Adres: Mijnheer (Mijnhe)er de Groot, Ambassadeur van de Coninginne ende het Rijck van Sweden bij Sijne M.^teyt van Vranckerijck.

In dorso schreef Grotius: 14 Martij 1635. N. Reigersberg.