Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 5

1908. 1634 januari 20. Van J. van Beverwijck⁶.

Hugoni Grotio, viro sanctissimo S.P.D.

Et mihi voluntatem abstrusa discendi et tibi, clarissime eruditorum, docendi facultatem natura praebuit. Igitur perquam velim scire, quid de fatali vitae termino et necessitate artis medicae sentias⁷. Ex eo enim, quod fixa et immutabilia ab aeterno statuantur vitae nostrae spatia, non modo plebei quidam medicam artem, ut quae ista nec proferre nec mutare possit, supervacaneam, et medicos tanquam inutiles reipublicae in ultimas terras emandandos esse censent. Sed et viris doctis quandoque dicta excidisse audivi, quae talem opinionem foveant. Qui hac de re copiose ornateque scripserunt, non possunt non multum reliquisse industriae viri non solius Bataviae doctissimi,

Haec qui profari possit, haud ambagibus
Implicita, sed quae regulis prudentiae
Suffulta rudibus pariter ac doctis patent⁸

6 Hs. Leiden, U.B., cod. Pap. 2. Eigenh. oorspr. Zie met betrekking tot de schrijver no. 1752, p. 32 n. 1.

7 Hierover schreef Van Beverwijck met bijdragen van verschillende geleerden zijn Epistolica Qvaestio de Vitae Termino, Fatali, an Mobili? 1634; zie no. 1920, p. 238 n. 6.

8 Ik vermoed, dat deze regels van Van Beverwijck zelf zijn: regula komt in het klassieke latijn steeds in het enkelvoud voor, het meervoud eerst sinds Gaius, Inst. III § 142 en

[p. 227]

 

⁸.

8 Justinianus, Cod. I 17, 2 § 10 in de betekenis van praecepta, leges. Ook het woord ‘suffultus’ in figuurlijke zin is niet klassiek.

[p. 227]

Digna res est, quam aliquantulum consideres: utinam ego dignus, cui copiam scientiae tuae facias. Non sum equidem ex eorum numero, quibus Rutilii¹ caussa - ut loquitur Seneca² - caussa dicenda omnibus seculis. Reliqua norunt omnes, quibus ego vel leviter notus. Neque enim affectum meum ex admiratione virtutum tuarum natum, quoties usui venit - venit autem quotidie - dissimulare possum, et apud eos, quibus Grotii nomen sanctum, et eos quibus

ἐν δ᾽ἰῇ τιμῇ ἤ μὲν ϰαϰὸς, ἠδὲ ϰαὶ ἐσϑλός³

et eos denique, qui se aerugine calumniandi contaminant turpi foetu impotentis animi.

Exiguum specimen praebere poterit haec, quam mitto, Epistolica Quaestio.

Invenies vestri praeconia nominis illic;

Invenies animi pignora multa mei⁴.

Utinam aliquando videre liceat fata votis nostris secunda, ut animum hunc re potius quam verbis declarare possim.

At si fata negant reditum, tristesque sorores,

Stamina quae ducunt, quaeque futura neunt,

Me vocet⁵.

Sed parco male ominatis verbis, et te tandem, Batavorum optime et doctissime, patriae tot laboribus tuis ornatae, quanquam iam plane Rutilium te animum revertendi amisisse ex parente tuo intellexerim, restitutum iri auguror. Ita patriae bene sit, ita diu foeliciter valeas atque vivas

O aevi, o patriae gloria prima tuae⁶.

Dordrechti XX Ian. MDCXXXIV.

Virtutum tuarum cultor
Iohannes Beverovicius.

1 Publius Rutilius Rufus (consul 105 v. Chr.), Romeins staatsman, jurist, redenaar en militair. Ondanks zijn reputatie van onkreukbaarheid werd hij na zijn verblijf in de provincia Asia in 94, door de rechtbank der equites in 92 wegens afpersing aangeklaagd en veroordeeld. Hij werd op eervolle wijze ontvangen door de provincie, die hij volgens de aanklacht zou hebben uitgezogen.

2 Seneca, De Providentia III, 7.

3 Homerus, Il. IX 319.

4 Ovidius, Tristia II, 65/6.

5 Tibullus III 3, 35 vv.

6 Vgl. Ovidius, Epist. Sapphus, 94: O decus atque aevi gloria magna tui.

Ubi has te accepisse intellexero, mittam responsum Salmasii tui⁷, vel nostri potius, quod reliquis omnibus magnitudine par Lugduni excuditur.

Vir integerrime et doctissime, vale.

Effigies tua aeri nuper hic incisa mihi licet ἀμούσῳ hoc epigramma expressit, in quo animum scribentis tantum agnoscas:

Οὗτος ὁ Γϱωτιάδης, ὁ παλαιά τε ϰαὶ σοφὰ εἰδὼς.

Ἕϱμα διϰαιοσύνης, ϑαῦμα δαημοσύνης.

Πάντα τὶς εἴπειεν; ἀϱετῇσιν ἐϰόσμεε ϰόσμον,

Πάτϱῃ ἀμυνόμενος δεσμῷ, ἔπεσσι, χεϱί.

Μηδ᾽ ἐπὶ σοῖς Ἑλλὰς μεγαλαύχεο, μηδὲ σὺ Ρώμη.

Ἡϱώων πϱῶτος Γϱωτιάδης βαταβός.

7 Vgl. no. 1920, p. 238 n. 11.

[p. 228]

 

Grotius hic ille est, vetera et sapientia doctus,

 

Monstrum Doctrinae, Iustitiae columen.

 

Singula quid referam? ornavit virtutibus orbem

 

Defendens patriam carcere, voce, manu.

 

Roma tuos iactare, tuos nunc Graecia noli,

 

Heroum primus Grotius est Batavus.

Adres: Amplissimo et Consultissimo viro D. Hugoni Grotio Batavorum optimo et doctissimo Hamburgum.

In dorso schreef Grotius: 20 Ian. 1634 Beverwyck.