Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 4

1656. 1631 juli 7. Van Maria van Reigersberch¹.

Allerliefste,

Desen schrijve ic wt Rotterdam, alwaer ic gecommen was om onse zaecke te vervolgen.

Gistere en eergistere hebben ic mijn werck ghemackt om al de vroedtschappen te onderrechten. Vandage zijn se bij den anderen gheweest, hebben ses wt den haren ghecommiteert, te weeten: de drie burghmeesters² ende van Deriel, Puc ende Sonnemans³ om uwe commissie ende de naerder acte te doorzien ende raport daervan te doen aen de vroedtschapen. Int sprecken met dezelve zeide ic haer, dat zij wel op het contrackt wilde letten; dat ic hoopte, dat zij uE. geen ongelijc en zoude willen doen; dat zij uwe sententie nevens het contrackt zoude leggen en zien, offer iet in stondt, dat uE. int particulier raeckte; dat die van Rotterdam ons diere ghenogh stondt. Ic wenste in plaedtse van van haer iet te ontfangen thien dusent gulden te moogen geeven om Rotterdam noeidt gekent te hebben. Ic hebbe se al tsamen ghesprocken, verwondere mij, dat ic die luden zoo moderaet vondt en hebber maer twee ghevonden, die mij zeiden, dat die zaecke de oude vroedtschappen rackte. Ic vraghde haer, of zij de stadtsschulden, die de oude vroedtschappen ghemackt hadden, niet betaeldt en hebben. Zij zeiden: ja. Meest alle zeiden mij: wij wensten mijn heer Grootius hier, zouden hem wel van doene hebben. Een van de burgmeesters, swager van Mus⁴, zeide mij: ic wenste mijn heer Grootius hier waere, hij weet wel, hoe dat gheschien can; ic en can dat niet zeggen, alles zoude wel gaen, bijaldyen hij maer hier en waere. Hij wilde zeggen: waerom en compt hij niet. Veel andere zeggen hetzelfde. Int omvragen en isser maer één gheweest die zeide: dat rackt de oude vroedtschappen, en noch en durst hij niet lu sprecken.

Te Delft hebbe ic uE. neef van Adrichem⁵ ghesprocken, ooc den pensionaris Brasser⁶, raden teenemael, dat ghij over zoudt commen ende te Rotterdam hou-

1 Hs. U.B. Amsterdam, coll. R.K. A 51 j. Eigenh. oorspr., niet ondertek. Beschadigd. Gedrukt Rogge, Br. van en aan Maria v. Reigersb., p. 203. Voor het briefje, dat Nicolaes van Reigersberch in margine heeft toegevoegd zie n^o. 1657, p. 418.

2 Cornelis Jansz. Hartigsvelt (vóór 1586-1641), Gerard Jansz. van Berckel en Dr. Pieter Willemsz. van Goedereede († 1631).

3 Cornelis Claesz. van Driel (± 1572-1636), Nicolaes Puyck († na 1651) en Pieter Sonmans (± 1588-1660).

4 Pieter van Goedereede was in tweede echt gehuwd met Maria Musch, zuster van Cornelis Musch (1592 of 1593-1650), de griffier van de Staten-Generaal.

5 Joost Jacobsz. van Adrichem (1574-1653), burgemeester van Delft.

6 Govert Brasser.

[p. 417]

den. Morgen gaen ic tot uE. neef van Adrichem eeten, daer sal meer gheselschap zijn. Hij is jegenwoordych den ousten burghmeester. Hij ende zijn huysvrou¹ ende kinderen thoenen mij veel vriendtschap.

Mijn opinie is, dat, als dese heeren raport sullen ghedaen hebben, zij iemant sullen commiteeren om met mij te handelen. Wenste zoo haest als doenelijc is uE. mij een procuratie zondt, alsmeede copie van het contrackt, dat ghij met de stadt ghemackt hebt ende de acte, waerbij de stadt mijn belast wt het huys te gaen, ooc het protest, dat ic voor notaris gedan hebbe, dit alles wilde ic wel met de eerste brieven hebben, altijdt vooral een procuratie, want ic en zoude niet garen van hier vertrecken, voor ic hier iet van ghemackt hebbe. Dese zaecke becommert haer, zij begunnen te zien dat zij de betalinge niet en sullen ontgaen. Mijn meeninge is, dat, bijaldyen zij van acomodatie sprecken, dat men de huyshuere ende emolementen zoude moogen quidt schelden ende tevreeden zijn met de ses en twyntychdusent gulden, behoudende het recht van het toecommende, zoowel van de huyshuere als gage. Int sprecken met eenige waren der, die zeiden: mijn heer Grootius en heeft er geen dienst voor ghedaen. Ic vraghde, of hij het gheweigert hadde; dat zij uE. zouden ontbien beloovende uE. te sullen meintineeren en bijaldyen uE. haer dan weigerde, dat zij dan vrij zouden zijn ende uE. niet meer en behoufden te betaelen. Ic en twijfele niet, ofte sullen der iet van maecken.

Hier beneffens gaedt een brief van Bontius aen zijn zoon²; wilt hem bij uE. ontbieden ende nooden, doet hem wat vriendtschap, want hij is uE. vriendt.

Schrijft mij eens offer niemant en is die weet, hoe het met de zaecken van Ferin³ is en off er geen middel en is om daer iet van te crijgen. Addresseert uwe brieven in den Hage totdat ic naerder schrijve.

Aengaende den borduerwerck(er) hebbe ic uE. gheschreeven⁴, joffrou Chattelgie⁵ ende Fransoeise⁶ weeten wel, dat hij werck van mij heeft, ooc joffrou Grimalde⁷; die isser bij gheweest, doen wij koop mackte. Ic hebbe hem boucketten ghegeven in haer presentie tot haren huyse, te weeten een dousijn, ooc weet het den tapisier, die mijn bedde gemackt heeft wel, hij heeft ghezien, dat ic hem de stoffe ghegeven hebbe. Maer bijaldyen den man wel wil, soo en moet me hem geen kort doen. Laet Fransoeise bij hem gaen ende hem vijf stuvers belooven van het stuck, midts dat het net ende wel ghedaen is. Hij heeft drie groote ende twee kleine gardijnen.

1 Catharina van der Eijk; zij hadden drie kinderen, Emmerentia (in 1633 gehuwd met Frans Meerman en overleden in 1684), Jacob en Maria (in 1636 gehuwd met Pieter Gerritsz. van Santen en in 1658 overleden).

2 Een zoon van Dr. Johannes Bontius; over deze laatste zie n^o. 1712, p. 475 n. 2. Hier kan stellig niet de Leidse oud-hoogleraar en schout Willem de Bondt (± 1588-1646) bedoeld zijn, zoals Rogge wil, Op. cit., p. 205 n.1. Deze toch was een verbitterd vijand van de remonstranten. In het Album Studiosorum van de Leidse universiteit komen twee zoons van Dr. Johan Bontius voor: Guilelmus, 14 mei 1627 op 24-jarige leeftijd ingeschreven, en Jacobus, 29 februari 1628 op 19-jarige leeftijd ingeschreven. In het voor notaris W. Jacobs op 27 maart 1632 verleden testament van Dr. Johan Bontius worden genoemd: Jacob, Anna en Catelina; Anna liet op 8 december 1637 een kind dopen, waarbij als doopgetuigen optraden Jacob en Catelina. Misschien is Jacob dus de bewuste zoon, die in 1631 in Parijs vertoefde.

3 Vgl. III, p. 240 n. 6; niet nader geïdentificeerd.

4 Vgl. n^o. 1649.

5 Niet geïdentificeerd.

6 Dienstbode van Maria.

7 Ook elders in de brieven van Maria genoemd; niet nader geïdentificeerd.

[p. 418]

Doet toch mijn dienstelijcke ghebiedenisse aen alle de goede bekende. Sal mijn best doen om haest thuys te commen, doch moet eerst hier alles afmaecken. Alle de goede bekende doen uE. groeten. Wat prosses heeft joffrou van Galen¹? Ic dencke uE. haer somwijlen wat geeft. Zeght aen Mersier², dat ic met Wttenboogaert³ ende Epuscopius⁴ van zijn saecke ghesprocken hebbe ende sal noch naerder sprecken, sal alles doen dat ic can. Groet monsieur ende joffrou Tilenus⁵. Ick verwondere mij, dat ic van de Polsche ba(ronnen)⁶ niet en hoere; zijn se al van Parijs vertrocken? En laet toch niet de procuratie met den eersten te zenden. Albestein⁷ weet wel, waer Bontius' zoon woondt. Ic ga morgen wederom naer den Hage. Mijn broeder⁸ is gisteren hier expres gheweest om mijn zaeck te helpen recommandeeren, is dadelijc vertrocken.

Adieu, groet Cornelis⁹ ende alle die van ons huys.

Ut Parijs¹⁰ den vii Julij.

1 Niet geïdentificeerd.

2 Zie III, p. 344 n. 3.

3 Johannes Wtenbogaert.

4 Simon Episcopius.

5 Daniel Tilenus en Jeanne de Guillon.

6 De gebroeders Slupecki de Konary; zie over hen n^o. 1396, p. 51 n. 11, p. 52 n. 7.

7 Niet geïdentificeerd.

8 Nicolaes van Reigersberch.

9 Hun oudste zoon.

10 Abusievelijk in plaats van Rotterdam.

Adres: A monsieur Monsieur Grotius à Parijs. Port.

In dorso schreef Grotius: 7 Iulij 1631. M. Reigersberg.