Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 4

1552. 1630 oktober 20. Aan G.J. Vossius⁶.

Et tuis ad me literis, amicorum optime, unice sum delectatus, ut soleo, et quas ad Salmasium⁷ miseras illico cum meis ad ipsum ferendas curavi. Et ego et uxor ei, cum primum de hoc negotio⁸ sermones enati essent, praediximus ea omnia, quae ab Aristarcho sacro⁹ evenerunt. Fortis est et facile se solatur literarum conscientia Salmasius. Nuper totus senatus parlamenti Divionensis ad regem¹⁰

6 Gedrukt Epist., p. 100.

7 De Franse filoloog Claude de Saumaise.

8 De kwestie van Salmasius' benoeming te Leiden, die in 1631 een feit werd.

9 Daniel Heinsius, schrijver o.a. van Aristarchus sacer, sive ad Nonni in Johannem Metaphrasin exercitationes. Lugduni Batavorum 1627; Heinsius heeft zich tegen Salmasius' benoeming in Leiden fel verzet.

10 Lodewijk XIII.

[p. 282]

preces admoverat, ut eum sibi habere collegam liceret patre¹ parato ei suam dignitatem transcribere. Sed ὁ σφϱαγιδοφύλαξ², homo ubi vel nomen religionis increpuit asper et inexorabilis, dixit se prius regni statum in maxima pericula daturum quam ut se conscio huguenottus ad id honoris irrepat. Vides, ut ubique animus veri amans et servitutis impatiens dominis obstet.

Non tantum apud illum poterunt haec mala, ut non de ecclesiastica antiquitate optime mereatur, cujus argumenti quod sub manus sumserat opus supra spem crescit mira et ne ipsi quidem satis cognita eruditionis ubertate³. Multa in illum inclementer dixit Petavius⁴ in accessione Uranologii⁵ et Iuliani⁶, ad quae me quoque auctore constituit non ordine respondere, ne obtineant quod velint, si illi meliora ex manibus extorqueant, neque maledicta maledictis totidem ulcisci, sed ubi ejus quod tractat argumenti series permiserit, res rebus opponere et posteritati judicium relinquere, uter plura, uter felicius legerit.

Cornelius noster⁷ totus est in utroque tuo oratorio opere: majus⁸ legit, minus⁹ ediscit. Tu ita omnia cum pulvisculo collegisti, ut nihil mihi dicendum relinquas. Puto brevi iturum ad te generosum juvenem Georgium Slupeckium¹⁰, cujus suavissimos mores et flagrantem ad optima animum ita exosculor, ut quem tua commendatione nosse coepi, eum tibi nunc vicissim commendare audeam. Quod de me optas pro eo tibi gratias debere me scio; duo nescio, an mihi id expediat et, si expediat, an passuri sint qui nunc regnant. Scis nobis in bonorum amicitia et in libris esse patriam.

Ego, mea, meique te cum matrona¹¹ ac liberis salvere jubemus non tralatitio more, sed quem jam olim nosti affectu.

Lutetiae, 20 Octobris, 1630.

Tuus
H. Grotius.

1 Bénigne de Saumaise (± 1560-1640), heer van Tailly, Bouze, Saint-Loup; hij was lieutenant particulier in de kanselarij van Sémur en raadsheer in het parlement van Bourgogne.

2 Michel de Marillac, garde des sceaux; zie over hem III, p. 53 n. 11.

3 Salmasius' In Eliberini Concilii Canones, atque universam Priscae Ecclesiae Ritualem Historiam Commentarius, dat nooit verschenen is; zie Papillon, Bibliothèque des Auteurs de Bourgogne, II Dyon M.DCC.XLV, p. 282 n^o. 10. Vgl. Salm. Epist. Liber primus, p. 32 n^o. XIV, aan G.J. Vossius dd. 13 aug. 1629.

4 Denis Petau; over zijn strijd met Salmasius zie diens brieven van deze tijd.

5 Petau's Vranologion, sive Systema variorvm avthorvm, qvi de sphaera ac sideribvs, eorvmque motibvs Graece commentati svnt was kort tevoren te Parijs verschenen; zie De Backer-Sommervogel, Bibliothèque de la Compagnie de Jésus VI, kol. 597 n^o. 28.

6 Zie n^o. 1545, p. 271 n. 1.

7 Vgl. n^o. 1547, p. 275 n. 2.

8 Vermoedelijk Ger. Joh. Vossii Partitiones oratoriae sive rhetorices contractae, libri quinque. Lugduni Batavorum 1621 of een der latere drukken. Eveneens te Leiden was nl. in 1627 de editio altera castigatior verschenen, die, evenals de tweede druk van 1622 te Leiden, de titel droeg: Gerardi Johannis Vossii Rhetorices contractae, sive partitionum oratoriarum libri V. Ex Decreto Illustriss. ac Potentiss. Hollandiae & Westfrisiae D.D. Ordinum in usum Scholarum eiusdem Provinciae excusi; zie Petit, Bibliogr. Lijst, p. 166, n^o. 9 b.

9 Gerh. Joh. Vossii Elementa rhetorica, oratoriis ejusdem partitionibus accommodata; inque usum scholarum Hollandiae et West-Frisiae emendatius edita; nunc vero interpretatione Graecarum vocum, quae in iisdem occurrunt, aucta. Lugduni Batavorum 1626; zie Petit, Bibliogr. Lijst, p. 170, n^o. 15.

10 Zie n^o. 1396, p. 52 n. 7.

11 Elisabeth Junius; zie III, p. 161 n. 9.