Briefwisseling van Hugo Grotius. Deel 2

1023. [1625] Oct. 23. Van J. van Reigersberch⁴.

1024. 1625 Oct. 26. Van J. Wtenbogaert⁵.

Mijn heer.

Gelegenheyt gevonden hebbende van den heere Vinck⁶, brenger deses, U.E. bekent, sende ick U.E. met dancksegginge wederom het Tractaetgen Nobilii⁷, gelesen by D. Episcopium ende my met grooten lust ende vermaeck. Wy oordeelen beyde dat het weert is gelesen ende soe soet, duydelick ende bequaem gestelt, als yet anders, dat ick, mynenthalven, van die materie gesien hebbe, komende ex istis scholis, wenschende voor my dat men in die termen mochte blyven. Wy bedancken U.E. seer van de communicatie. Hierby gaet

4 Hs. Bibl. Rem. Gem. Rotterdam. Gedrukt Brieven van Nic. van Reigersberch, ed. Rogge p. 768.

5 Hs. Bibl. Rem. Gem. Rotterdam. Gedrukt Brieven van Wtenbogaert ed. Rogge II : 2 p. 324. Dat de brief van 1625 is volgt uit de vermelding van Hogerbeets' dood en de begrafenis van Prins Maurits; zie p. 487 n. 7.

6 Zie p. 250 n. 4.

7 Rogge meent dat een boekje van den kardinaal Robert de Nobili: de Gloria Coelesti, bedoeld is. Ik zou eerder aan een boekje van Flaminius Nobilius uit Pisa denken, die o.a. geschreven heeft: de Hominis felicitate; de Vera et falsa Voluptate; de Honore etc.

[p. 485]

oock het scriptum aengaende M. Ant. de Dominis¹. Den uwen van den 16. deser hebbe ick ontfangen, ende danck U.E. van de tydingen. Hier is wederom een van M^r. de Haen², my gegeven van synen soon Henrick de Haen, hyer gekomen om by een coopman te wonen, daertoe wy noch weynich middel sien dan op conditiën die den jongman, soe schijnt, wat te beswaerlick souden vallen. Sedert mijn leste aen U.E. heb ick ut het Landt niet dan de continuatie van de hoope, 't cesseren van de executiën, ende het wenschen dat wy daer mochten sijn, neffens eenige particulariteyten van cleyne importan <tie> als dat de antwoort van den Prince aen de clagende Utrechtsche door v.d. gegeven was geweest onder anderen dese, dat hy se<lve> niet wel volcomen vryheyt konde versorgen, ende dat hy moetende aen de Staten van Utrecht om ander saecken <schryven> oock dese saeck recommanderen soude, dat die van de stadt evenwel met de executie hadden willen <voort>gaen, ende tot dien eynde de tafel van de publicke erffhuys-meesters - soe men se daer noemt - hadden doen brengen <voor> de huysen van eenige gemulcteerde, de panden uten huyse gehaelt, om die met publyque auctie te vercopen ende de boeten daeraen te consequeren, maer alsoe niemant gevonden wierdt die een heller daervoor wilde bieden, waren sy re infecta gescheyden, de panden daer latende, daerop vrembde commentariën werden gemaeckt; ende dat sedert de vergaderingen aldaer even sterck continueren, ende meest by avondt. Te Leyden is weder wat ondersoeck gedaen, maer te vergeeffs. t'Amsterdam hebben de heeren door het sterck aenlopen van de predicanten de schouten last gegeven seeckere vergadering te verstoren, maer te vergeeffs, doordien deselve, soe in't secreet geschreven wordt, van de heeren selve was gewaerschout. Van 't versoeck der kinderen Hogerbets zal. ende 't affslaen schrijft my niemandt als U.E. Oock is my de antwoordt, den Louvesteynsche gegeven, niet overgeschreven. Eenige souden by den Prince sijn geweest versoeckende dat S. Ex^ie. wilde ordre stellen dat de naem van den heer van der Myle ut de chaerte van de begravinge mochte gelaten worden, daerop deselve soude geantwoordt hebben dat dan de chaerte valsch wesen soude. Sedert mijn leste aen U.E. heb ick niet gehadt van den vriend³ U.E. bekent. Ick had M^r. van der Mylen⁴, daer sijnde lestmael, geseydt - gelijck de waerheyt is - dat ick all de [L..] baertstucken door precise ordre zijns vaders hadde verbrandt, niet meer overhoudende als een eenich exemplaer, boven 2 off 3 die ick S.E. op syne begeerte doesondt in den Haege, ende by deselve doe sijn ontfangen, nae mijn beste onthout. Is S.E. gedient met eene copie, ick sal se doen utschryven ende senden, ende wil hy enckel dit eenige noch overige exemplaer hebben ick sal't senden. Ick ben seer verwondert over 't gheen U.E. schrijft van de boecken aldaer utgegeven, bysonder het Latijnsche⁵, ende off daerop niet meer en volcht, hier ter plaetsche is gants gheen gewach daervan. Soe haest ick yets naerders heb sal U.E. adverteren. Mijn dienstelicke groetenisse aen

1 Zie I p. 592 n. 1. Met het scriptum is vermoedelijk Wtenbogaert's Verclaringhe van de motiven, daardoor Marcus Antonius de Dominis bewogen is geweest 't pausdom te verlaten. (Rogge, Bibl. Rem. Gesch. p. 92) bedoeld.

2 N^o. 999.

3 Zie p. 480 n. 4.

4 Adriaan van der Myle, zie p. 456 n. 4.

5 Rogge vermoedt de ‘Responsio Walaei ad Censuram Corvini’.

[p. 486]

U.E. huysfr. ende M^r. van der Mijl, oock D. Episcopij, myne huysfr^e., D. Treselij ende de syne. In haest desen 26 Octobris 1625.

U.E. gants dienstwilge ende . . . . .
I. Wtenbogaert.

U.E. sy dienstlick gebeden het byleggende packetgen te doen leveren in handen van M^r. Mercier. 't Is voor D. Tileno.

Adres: Aen mijn Heer mijn Heer de Groot Paris.

In dorso schreef Grotius: 26 Oct. 1624. I. Wtenb.